Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wągrowcu

UZASADNIENIE

Na mocy art. 329 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 3 k.p.c., zgodnie z wnioskiem powoda T. B. (2), niniejsze uzasadnienie dotyczy wyłącznie pkt 2 wyroku z dnia 2 kwietnia 2025 r.

Pozwem złożonym dnia 30.12.2024 r. powód T. B. (1) wniósł o ustalenie, że jego obowiązek alimentacyjny wobec pozwanej Z. M., ustalony ugodą zawartą dnia 08 maja 2012 r., przed Sądem Rejonowym w Wągrowcu sygn. akt III RC 131/12/1 wygasł z dniem 30 maja 2024 r. oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powodowa kosztów procesu, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podniósł, że dalsze alimentowanie pozwanej będzie dla niego nadmiernym obciążeniem, a to z uwagi na pogarszające się zdrowie oraz trudną sytuację finansową. Powód wskazał nadto, że pozwana ukończyła 20 lat, a z zaświadczenia o kontynuowaniu nauki, jakie przedstawiła mu rok temu wynika, że w roku szkolnym 2023/2024 zakończyła naukę. Powód wskazał też, że nie podejmował z pozwaną mediacji ani prób innego pozasądowego rozwiązania sporu, gdyż nie ma z córką kontaktu.

W odpowiedzi na pozew Z. M., reprezentowana przez pełnomocnika, uznał powództwo w całości oraz wniosła o zasądzenie od powoda na swoja rzecz kosztów postępowanie, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pełnomocnik pozwanej wskazał, że z dniem 1 lipca 2024 r. pozwana podjęła pracę zarobkową, z tytułu której osiąga wynagrodzeniem w wysokości 4.500 zł brutto miesięcznie, co pozwala jej na samodzielne utrzymanie się. Alimenty, które dotychczas wypłacał jej komornik, przeznaczała na pokrycie wydatków na leczenie. Nadto pełnomocnik podniósł, że swoją postawą pozwana nie dała podstawy do wytoczenie powództwa, co uzasadniania zastosowanie zasad wymienionych w art. 100 i 101 k.p.c.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z treścią art. 98 § 1 i § 11 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Od zasady odpowiedzialności za wynik procesu kodeks postepowania cywilnego dopuszcza jednak pewne wyjątki m.in. na rzecz zasady zawinienia, która występuje w art. 101 k.p.c. W myśl tego przepisu, zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Przepis ten stanowi wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik procesu, kreowanej w art. 98 k.p.c., a do jego zastosowania konieczne jest jednoczesne spełnienie dwóch przesłanek, tj. brak powodu do wytoczenia sprawy i uznanie żądania pozwu przy pierwszej czynności procesowej. Tym samym zastosowanie tego przepisu, poza kwestią oceny istnienia powodu do wytoczenia sprawy, wymaga też oświadczenia pozwanego o uznaniu powództwa złożonego na określonym etapie postępowania. Aby zabezpieczyć się przed ewentualnością zastosowania tego przepisu, powód powinien przed wytoczeniem powództwa wezwać dłużnika do spełnienia świadczenia (np. listem poleconym), wyznaczając mu w tym celu stosowny termin. Uznanie żądania pozwu przez pozwanego musi być jednoznaczne i nie może nasuwać żadnych wątpliwości. Za pierwszą czynność procesową dokonaną przez pozwanego należy uznać czynność procesową podjętą po prawidłowym doręczeniu pozwu, tzn. z chwilą zawiśnięcia sporu (lis pendens). Czynność ta może zostać dokonana przed rozprawą w postaci odpowiedzi na pozew lub dopiero na pierwszej rozprawie poprzez złożenie do protokołu stosownego oświadczenia przez pozwanego. W rozumieniu przepisu pozwany nie daje powodu do wytoczenia sprawy, jeżeli jego postępowanie i postawa wobec roszczenia strony powodowej, oceniona zgodnie z doświadczeniem życiowym, usprawiedliwiają wniosek, że strona powodowa uzyskałaby zaspokojenie roszczenia bez wytoczenia powództwa.

Zgodnie z treścią art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. Dz.U. z 2024 r. poz. 959) strona w całości zwolniona od kosztów sądowych z mocy ustawy nie uiszcza opłat sądowych i nie ponosi wydatków, które obciążają tymczasowo Skarb Państwa. Sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w całości. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio (ust. 2).

W niniejszej sprawie Sąd stwierdził, że ziściły się przesłanki do zastosowania art. 101 k.p.c. Po pierwsze, pozwana przy pierwszej dokonanej przez siebie czynności prawnej uznała powództwo w całości, co wynika wprost z treści odpowiedz na pozew, złożonej dnia 19 marca 2025 r. (k. 26-28).

Po drugie, w ocenie Sądu, pozwana Z. M. nie dała powodów do wytoczenia powództwa. Zgodnie z utrwalonym w doktrynie poglądem, pozwany nie dał powodu do wytoczenia sprawy, jeśli jego postępowanie i postawa wobec roszczenia strony powodowej usprawiedliwiają wniosek, że powód uzyskałby zaspokojenie roszczenia bez wytaczania sprawy. Aby pozwany mógł dać wyraz takiemu swemu stosunkowi do roszczenia powoda, musi mieć do tego odpowiednią okazję [por. B. D., w: Z. R., W. S. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. I, s. 217]. Jak zaś wskazano wcześniej, aby zabezpieczyć się przed ewentualnością zastosowania tego przepisu, powód powinien przed wytoczeniem powództwa wezwać dłużnika do spełnienia świadczenia (np. listem poleconym), wyznaczając mu w tym celu stosowny termin.

W niniejszej sprawie już z treści pozwu wynika wprost, że przed wytoczeniem powództwa powód nie podjął żadnych starań celem polubownego, pozasądowego załatwienia sprawy. T. B. (1) wprost wskazał, że nie podejmował żadnych tego typu działań (k. 4). Co prawda, powód podnosił, że nie utrzymuje kontaktu z pozwaną oraz, że otrzymał wyłącznie zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego przez komornika sądowego Ł. P. przy Sądzie Rejonowym w W., sygn. akt Kmp 27/24 (k. 6). Niemniej Sąd zważył, że powód nie był całkowicie pozbawiony możliwości kontaktu z pozwaną. Powodowi znany był bowiem adres zamieszkania pozwanej, wskazany przez niego w pozwie. Nawet zatem, jeśli powód nie miał kontaktu telefonicznego z pozwaną, mógł skontaktować się z nią np. listownie. Tymczasem w toku postępowania, powód nie tylko takich okoliczności nie udowodnił, ale nawet ich nie podnosił.

Reasumując nie tylko Z. M. swoją postawą lub postępowaniem nie dała podstawy do wytoczenia powództwa, a nadto przy pierwszej czynności uznała powództwo w całości, ale też T. B. (1) nie wykazał, że bez wytoczenia powództwa nie uzyskałby zaspokojenia swojego roszczenia i nie udowodnił, że przed wytoczeniem powództwa poinformował pozwaną o tym, że ma zamiar wystąpić z takim roszczeniem do sądu, lub że dał pozwanej możliwość ustosunkowania się do jego roszczenia przed wytoczeniem powództwa. Tym samym w sprawie niewątpliwie spełnione zostały przesłanki do zastosowania art. 101 k.p.c.

Mając zatem na uwadze powyższe, w pkt 2 wyroku z dnia 2 kwietnia 2025 r. Sąd – na podstawie art. 101 k.p.c. – obciążył powoda kosztami procesu i zasądził od T. B. (1) na rzecz Z. M. kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesu, na które składały się koszty zastępstwa adwokackiego w kwocie 1.800 zł (§ 2 pkt 4 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1964). Na podstawie art. 100 ust. 2 u.k.s.c. nie obciążono pozwanej kosztami sądowymi (pkt. 3 wyroku).

sędzia Patrycja Ożga – Kicińska