Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wągrowcu

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 28.12.2022 r.

Pozwem złożonym dnia 17.12.2021r. (data stempla pocztowego) przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki L. S., reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła o zasądzenie od pozwanego P. S. renty alimentacyjnej po 5.100 zł miesięcznie płatnej z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Jednocześnie w pozwie wniesiono o udzielenie zabezpieczenia powództwa na czas trwania postępowania poprzez zobowiązanie pozwanego do uiszczania na rzecz małoletniej powódki tymczasowej renty alimentacyjnej w kwocie po 4.000 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu podano, że małoletnia powódka jest córką E. B. i P. S. pochodzącą z ich nieformalnego związku. L. zamieszkuje obecnie z matką, zaś pozwany w nieznacznym stopniu uczestniczy w życiu córki, nie przejawia większego zainteresowania jej sprawami, a jego wiedza w tym zakresie jest niewielka. P. S. sporadycznie spotka się z małoletnią a nadto nie łoży na jej utrzymanie ani nie zaspakaja jej potrzeb w inny sposób. Małoletnia choruje na alergie pokarmowe, które wywołują u niej problemy żołądkowe oraz skórne, dlatego wymaga zarówno specjalistycznego żywienia, jak i pielęgnacji, do której stosowane muszą być specjalne kosmetyki oraz środki higieny i czystości. Miesięczne koszty zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb powódki wynoszą 7.114,00 zł. E. B. prowadzi gospodarstwo rolne i uzyskuje z tego tytułu dochód w wysokości 5.000 zł miesięcznie. Natomiast pozwany jest człowiekiem majętnym, wybudował duży dom wolnostojący, wystawił ofertę sprzedaży nieruchomości gruntowej za kwotę 199.000,00 zł, na co dzień prowadzi własną działalność gospodarczą w zakresie handlu samochodami i częściami samochodowymi, dodatkowo uzyskując przychody z innych źródeł, a nadto posiada uprawnienia umożliwiające mu podjęcia pracy jako kierowca zawodowy.

Postanowieniem z dnia 27.01.2022 r. wydanym w sprawie sygn. akt III RC 253/21 Sąd Rejonowy w Wągrowcu udzielił zabezpieczenia roszczenia na czas trwania procesu poprzez zobowiązanie pozwanego P. S. do uiszczania na rzecz małoletniej powódki L. S. tymczasowej renty alimentacyjnej w kwocie po 1600 zł miesięcznie, począwszy od dnia 17.12.2021r. płatnej z góry do 10 dnia każdego kolejnego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat do rąk matki małoletniej powódki E. B., w pozostałym zakresie wniosek o udzielenie zabezpieczenia oddalając.

Na skutek zażalenia poziomego pozwanego P. S. z dnia 17.03.2022 r., postanowieniem z 16.05.2022 r. wydanym w sprawie sygn. akt III RCz 6/22 Sąd Rejonowy w Wągrowcu zmienił pkt 1 postanowienia Sądu Rejonowego w Wągrowcu z dnia 27 stycznia 2022 r. o udzieleniu zabezpieczenia wydane w sprawie o sygn. III RC 253/21 w ten sposób, że zobowiązał pozwanego P. S. do uiszczania na rzecz małoletniej powódki L. S. tymczasowej renty alimentacyjnej w kwocie po 970 zł miesięcznie, począwszy od dnia 17.12.2021 r., płatnej z góry do 10-tego dnia każdego kolejnego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat, do rąk matki małoletniej E. B., w pozostałym zakresie zażalenie oddalając.

W treści zażalenia pozwany, reprezentowany przez pełnomocnika wniósł o zobowiązanie go do łożenia na rzecz małoletniej alimentów w kwocie po 700 zł miesięcznie wskazując, że małoletnia L. posiada własny majątek w postaci działki rolnej o pow. 9 ha, którą otrzymała w darowiźnie od pozwanego, a z której może uzyskiwać dochody z tytułu dzierżawy i w ten sposób zaspakajać swoje usprawiedliwione potrzeby. Pozwany zakwestionował także wysokość kosztów utrzymania małoletniej powódki, w szczególności wydatki na wyżywienie dziecka, zakup środków higieny i czystości, leków oraz koszty wizyt lekarskich wskazując, że strona powodowa nie wykazała ich ani co do wysokości ani co do zasady. W ocenie pozwanego pełne koszty utrzymania małoletniej powódki nie przekraczają kwoty 1.800 zł miesięcznie. Co do swoich możliwości zarobkowych ojciec małoletniej podniósł, że obecnie zatrudniony jest na podstawie umowy zlecenia i osiąga z tego tytułu dochód w kwocie 3.000 zł miesięcznie. Natomiast koszty własnego utrzymania pozwany określił na kwotę 2.133 zł miesięcznie. Wreszcie pozwany podniósł, że E. B. również nie jest pozbawiona możliwości zarobkowych, posiada bowiem nieruchomości rolna o pow. 40 ha.

W odpowiedzi na pozew pozwany wskazał, że podtrzymuje argumentację przedstawioną w treści zażalenia z dnia 16.03.2022 r.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletnia L. S. ur. (...) jest córką P. S. i E. B., pochodzącą z ich nieformalnego związku.

Małoletnia powódka zamieszkuje wraz z matką w domu jednorodzinnym. Budynek ten ogrzewany jest gazem oraz kominkiem na drewno. Drewno na opał E. B. otrzymuje bezpłatnie od swojego ojca, a całkowity miesięczny koszt utrzymania domu, na który składają się opłaty za gaz, wodę, prąd, wywóz odpadów komunalnych oraz Internet i telewizję wynosi około 1.020 zł. Udział małoletniej w tych wydatkach to 510 zł miesięcznie. Córka pozwanego ma obecnie 5 lat i uczęszcza do przedszkola w B. co wiąże się z wydatkiem w wysokości 200 zł miesięcznie tytułem opłat za wyżywienia, komitet rodzicielski, składki grupowe, książki itp. W ramach zajęć przedszkolnych, raz w tygodniu L. uczęszcza także do logopedy. Wydatki na leczenie małoletniej w tym na wizyty lekarskie oraz zakup leków, witamin i suplementów diety wynoszą 200 zł miesięcznie. Na zakup kosmetyków do pielęgnacji tj. emolienty, środków higieny i czystości tj. pasty, szampony, proszki do prania czy środki chemii gospodarczej, z których korzysta i współkorzysta małoletnia powódka niezbędna jest co miesiąc kwota 400 zł. Zakup zabawek, materiałów papierniczych, książeczek edukacyjnych, opłacenie wyjścia na basen, do sal zabaw, kina czy zajęć dodatkowych w postaci np. lekcji jazdy konnej to miesięczny koszt w wysokości 450 zł. Średni miesięczny koszt wyjazdów małoletniej L. w okresie wakacji i ferii zimowych to 200 zł. Na zakup odzieży i obuwia dla powódki niezbędna jest kwota 200 zł miesięcznie natomiast jej wyżywienie to koszt 800 zł miesięcznie. Matka małoletniej przeznacza także średnio 20 zł miesięcznie na wizyty L. u fryzjera. Natomiast udział L. w kosztach zakupu paliwa na dojazdy do lekarzy, przedszkola, do sal zabaw itp. wynosi 200 zł miesięcznie.

Łączny miesięczny koszt zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniej L. wynosi 3.180 zł.

Małoletnia powódka jest właścicielką nieruchomości rolnej o pow. 9 ha fizycznych tj. 8,74 ha przeliczeniowych, które otrzymała w drodze darowizny od pozwanego P. S.. Dochód jaki małoletnia powódka mogłaby uzyskać z tytułu dzierżawy tej nieruchomości wynosi 17.325,67 zł rocznie, czyli 1.443 zł miesięcznie.

E. B. posiada wykształcenie pedagogiczne i rolnicze. Matka małoletniej powódki zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony jako pracownik biurowy i z tego tytułu osiąga wynagrodzenie w wysokości minimalnej płacy krajowej. Nadto E. B. posiada udziału w 2/3 współwłasności nieruchomości, w której zamieszkuje wraz z małoletnią L.. Na terenie tej posesji, poza domem zajmowanym przez małoletnią powódkę i jej matkę, znajdują się także mieszkanie o pow. 70m ² oraz trzy garaże o łącznej pow. 200m ² nad którymi znajdują się dodatkowe pomieszczenia. Matka małoletniej powódki planuje wynająć te lokale za czynsz najmu w łącznej kwocie 3.000 zł miesięcznie. E. B. prowadzi także gospodarstwo rolne o łącznej pow. 30,06 ha fizycznych tj. 24,6565 ha przeliczeniowych. Przeciętny miesięczny dochód z tego tytułu wynosi 6.755 zł. W związku z prowadzeniem tego gospodarstwa matka małoletniej pobiera także dotacje unijne.

P. S. z zawodu jest informatykiem i posiada prawo jazdy wszystkich kategorii, z wyłączaniem autobusów. Pozwany prowadzi własną działalność gospodarczą, w ramach której zajmuje się sprzedażą i naprawą samochodów, sprzedażą części samochodowych oraz transportem lawetą. Obecnie jednak działalność ta jest zawieszona i P. S. zatrudniony jest na podstawie umowy zlecenia w firmie (...), uzyskując z tego tytułu dochody w wysokości 3.000 zł netto miesięcznie. Zdarzało się, że w ramach wykonywanych obowiązków pozwany jeździł również w trasy zagraniczne i krajowe jako kierowca samochodów ciężarowych. P. S. jest także właścicielem nieruchomości gruntowej 3400m, położonej w B..

Pozwany zamieszkuje wraz ze swoją obecną partnerką K. W. (1) i ich wspólnym małoletnim synem F. S. ur. (...) w wynajmowanym mieszkaniu, którego miesięczne koszty utrzymania wynoszą około 900 zł. Ojciec małoletniej powódki nie posiada żadnych szczególnych wymagań w zakresie żywienia, higieny, pielęgnacji czy leczenia, co do zasady jest osobą zdrową, nie przyjmuje na stałe żadnych leków ani nie pozostaje pod opieką lekarzy specjalistów. Na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb pozwanego wystarczająca jest kwota około 1.800 zł miesięcznie, w tym wyżywienie – 800 zł, udział w 1/3 kosztów utrzymania mieszkania – 300 zł, chemia i kosmetyki – 100 zł, odzież i obuwie – 200 zł, leki i leczenie – 50 zł, abonament telefoniczny z Internetem – 50 zł, paliwo – 300 zł.

W okresie ostatnich 6 miesięcy Powiatowe Urzędy Pracy w W., C., i P. posiadały oferty pracy dla kierowców posiadających prawo jazdy wszystkich kategorii z wyłączeniem autobusów za wynagrodzeniem od 3.010,00 zł do 8.000,00 zł.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następujące dowody:

odpis skrócony aktu urodzenia (k. 10); dokumentacja medyczna małoletniej L. S. (k. 11-28v); wydruk wiadomości (k. 29); paragony, rachunki, faktury, potwierdzenia zapłaty, polisy, zaświadczenia przedstawione przez stronę powodową (k. 30-70, 92-97v); wydruki ze stron internetowych i zdjęcia przedstawione przez stronę powodową (k. 71-91, 298-317, 359-365, 377-379); wydruki z (...) (k. 99, 375); wydruki z systemy Sędzia 2 (k. 10); wydruki KW (k. 102-127); wydruk danych z PESEL-SAD (k. 129-138); wydruki i kopie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy I. N. 295/21 SR w Wągrowcu (k. 139-160, 335-336); informacje z PUP (k. 178, 180, 192, 342, 344, 345); informacje z US (k. 182-182v, 351-351v); informacje z (...) B. (k. 185, 354); informacje z (...) (k. 189-190, 356); informacje ze Starostwa Powiatowego w C. (k. 194); wydruki ze stron internetowych przedstawione przez stronę pozwaną (k. 232-241); kopia dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy I. N. 24/21 SR w Wągrowcu (k.249-249v, 251); informacje z UM R. (k. 337); informacje z UG C. (k. 340); księga przychodów i rozchodów pozwanego (k. 368-369); wydruk Obwieszczenia Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 19.07.2022r. (k. 371-374); zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki E. B. (k. 318v-319, 321-płyta CD, 381-381v, 383-płyta CD), pozwanego P. S. (k. 319-319v, 321- płyta CD, 381v-382, 383-płyta CD) oraz świadka J. W. (k. 380-381, 383 - płyta CD) a nadto dokumenty zgromadzone w aktach sprawy I. N. 24/21 i I. N. 295/21 SR w Wągrowcu.

W ocenie Sądu zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki E. B. zasługiwały na miano wiarygodnych w znacznej części, były bowiem jasne i logiczne, a nadto korelowały z pozostałym zgromadzonym w toku postępowania materiałem dowodowym. W szczególności Sąd dał wiarę matce małoletniej co do zakresu i wysokości wydatków na utrzymanie domu, rodzaju i powierzchni nieruchomości, których jest ona właścicielką lub współwłaścicielką oraz co do posiadania na terenie zamieszkiwanej przez nią posesji dodatkowych budynków mieszkalnych i użytkowych, które planuje wynająć za łączną kwotę 3.000 zł miesięcznie. Wątpliwości Sądu wzbudziły natomiast twierdzenia matki małoletniej co do wypowiedzenia przez nią stosunku pracy, albowiem na ich poparcie nie przedstawiła ona żadnych innych dowodów, zaś okoliczności te były kwestionowane przez stronę pozwaną.

Zeznania P. S. Sąd uznał za wiarygodne jedynie w takiej części, w jakiej były one zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w toku postępowania i nie były kwestionowane przez stronę powodową. W szczególności wątpliwości Sądu nie wzbudziły twierdzenia pozwanego co do posiadania przez niego drugiego dziecka pochodzącego z jego obecnego związku, co do zamieszkiwania wspólnie z aktualną partnerką i ich synem w wynajmowanym mieszkaniu oraz co do wysokości kosztów utrzymania tego lokalu. Nadto Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanego co do posiadanego przez niego wykształcenia, prawa jazdy wszystkich kategorii z wyłączeniem autobusów oraz co do prowadzenie własnej działalności gospodarczej i jej charakteru jak i faktu, że obecnie pozostaje ona zawieszona. Wątpliwości Sądu wzbudziły natomiast twierdzenia pozwanego co do charakteru pracy jaką wykonuje on w firmie (...) i zakresu jego obowiązków. Zeznania P. S. w tym zakresie były kwestionowane przez stronę powodową.

Również zeznania świadka J. W. zasługiwały w ocenie Sądu na przymiot wiarygodnych jedynie w części w jakiej były zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w toku postępowania i nie były kwestionowane przez żadną ze stron, przy czym ich treść pozostawał bez większego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem okoliczności, o których mówił świadek dotyczyły w znacznej części sposobu funkcjonowania jego firmy i charakteru jego stosunków z pozwanym. Nadto zauważyć należy, że zeznania te pozostawały ostatecznie bez znaczenia również w zakresie, w jakim dotyczyły wysokości zarobków jakie pozwany osiąga z tytułu pracy u świadka, albowiem przy ustalaniu obowiązku alimentacyjnego zobowiązanego względem uprawnionego istotne są możliwości zarobkowe zobowiązanego, a nie faktycznie osiągane przez niego dochody.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2, 3 i 5 k.p.c. pominął wnioski dowodowe pełnomocnika przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki zawarte w piśmie procesowym datowanym na dzień 19.10.2022 r., albowiem dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy bez znaczenia pozostaje sytuacja majątkowa matki pozwanego, nadto zeznania podatkowe A. S. są nieprzydatne dla wykazania wysokości możliwości zarobkowych P. S.. Należy także wskazać, że w toku postępowania Sąd zwracał się już do organów podatkowych o podanie informacji na temat zeznań podatkowych P. S. i E. B. za lata 2020-2022, a więc zobowiązywanie pozwanego do przedłożenia jego dokumentacji podatkowej doprowadziłoby do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania.

Treść i autentyczność zebranych w sprawie dokumentów nie wzbudziła wątpliwości Sądu z urzędu, a same strony w tej kwestii nie zgłaszały zarzutów, wobec czego uznano dokumenty z wartościowy dowód w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie małoletniej powódki opierało się o treść art. 133 § 1 k.r.o., w myśl którego rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zgodnie zaś z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu, odpowiedni do jego wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy.

Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody.

Dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie. Oznacza to, że im wyższy standard życia rodziców, tym na wyższym poziomie powinni oni zaspokajać potrzeby dzieci i gwarantować zaspokojenie nie tylko potrzeb podstawowych, ale i potrzeb na wyższym poziomie.

Ponadto ustawodawca w § 2 art. 135 k.r.o. przewidział możliwość wykonania obowiązku alimentacyjnego w całości lub części względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie także poprzez osobiste starania o jego utrzymanie lub wychowanie. W tym wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. W szczególnych przypadkach, gdy sytuacja dziecka tego wymaga, rodzice mają obowiązek wyzbywania się posiadanego majątku bądź jego niektórych składników, aby w ten sposób podołać ciążącemu na nich obowiązkowi alimentacyjnemu, np. dla ratowania zdrowia dziecka. Podstawą oddalenia powództwa o zasądzenie alimentów może być tylko brak wszelkich możliwości po stronie zobowiązanego, nie zaś szczupłość środków, jakimi on rozporządza. (por. teza V i IV uchw. SN z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988r., nr 4, poz. 42 oraz orz. SN z 10.10.1969 r. III CRN 350/69, OSNCP 1970, nr 2, poz. 15 ).

W przypadku opóźnienia w zapłacie przez zobowiązanego świadczeń alimentacyjnych na rzecz uprawnionego, temu ostatniemu przysługuje nadto roszczenie o odsetki ustawowe za opóźnienie w oparciu o art. 481 § 1 i 2 k.c.

Przenosząc powyższe rozważania prawne na grunt ustalonych okoliczności faktycznych w niniejszej sprawie należy stwierdzić, że pełne usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej L. S. wynoszą obecnie około 3.180 zł miesięcznie. Koszty te, w szczególności w zakresie wydatków na wizyty małoletniej u fryzjera czy wydatki związane z uczęszczaniem przez L. do przedszkola, Sąd ustalił w oparciu o zeznania E. B., przyjmując w niezmienionej wysokości podane przez nią kwoty, nie były one bowiem ani nadmiernie wysokie ani też nie odbiegały od przeciętnych wydatków na te potrzeby dzieci, znanych Sądowi w związku z prowadzeniem wielu innych postępowań alimentacyjnych. Pozostałe koszty utrzymania małoletniej Sąd ustalił zaś weryfikując twierdzenia strony powodowej na podstawie zasad doświadczenia życiowego, wiedzy na temat przeciętnej wysokości kosztów utrzymania dzieci w wieku małoletniej powódki, żyjących na podobnej z małoletnią stopie życiowej, posiadanej w związku z prowadzeniem wielu innych postępowań alimentacyjnych, a także w oparciu o własne doświadczenie życiowe i posiadaną powszechnie dostępną wiedzę o cenach popularnych produktów i usług. W toku postępowania przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki w żaden sposób nie wykazała bowiem, jakoby koszty utrzymania dziecka wynosiły ponad 7.100 zł miesięcznie lub by faktycznie każdego miesiąca ponosiła ona na rzecz małoletniej wydatki w tej wysokości. Za niewystarczające w tym zakresie uznać należy paragony załączone do pozwu. W swoim postanowieniu z 24 kwietnia 2013 r. sygn. VI ACz 845/13, Sąd Apelacyjny w Warszawie wskazał, że dołączone do akt sprawy paragony nie mogą stanowić podstawy ustaleń faktycznych w sprawie, ponieważ nie ma możliwości zweryfikowania na ich podstawie wydatków na rzecz małoletnich dzieci. Z paragonów nie wynika, czy wymienione w nich pozycje w rzeczywistości zostały zakupione w celu zaspokojenia potrzeb dzieci. Nie ma też możliwości ustalenia, czy objęte nimi zakupy były usprawiedliwione potrzebami dzieci. Tutejszy Sąd podziela ten pogląd w całości i przyjmuje go jako swój. Co więcej, w toku postępowania E. B. przyznała, że obecnie małoletnia powódka nie ma już żadnych szczególnych wymagań w zakresie żywienia, a poza stomatologiem i okazjonalnymi wizytami u lekarza pediatry, L. nie pozostaje pod opieką żadnych specjalistów. Nie zmienia to jednak faktu, że małoletnia nadal korzysta ze specjalistycznych środków higieny, czystości i kosmetyków tj. emolienty, co z kolei przekłada się na wzrost wydatków w tej kategorii kosztów utrzymania małoletniej, przy czym pamiętać należy, że nawet w przypadku hipoalergicznych środków piorących, czy innych produktów z tej kategorii tj. szampony, mydła, żele, kremy itp., nie ma potrzeby kupowania ich co miesiąc, bowiem są one dostępne w opakowaniach wystarczających co do zasady na okres od 1,5 do 2 miesięcy. Nadto Sąd miał na uwadze, że w ścisłym związku z wysokością usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniej powódki pozostaje wiek dziecka. Oczywistym jest bowiem, że wysokość wydatków na wyżywienie, zakup kosmetyków, odzieży czy nawet rozrywkę i hobby zależna jest od potrzeb dziecka w tym zakresie, które z kolei zmieniają się wraz z wiekiem. W niniejszej sprawie Sąd miał zaś na uwadze, że małoletnia L. ma 5 lat nadal więc znajduje się w okresie intensywnego rozwoju fizycznego, co przekłada się na zwiększone wydatki w zakresie jej żywienia czy zakupu odzieży i obuwia z których małoletnia wyrasta i które trzeba regularnie wymieniać. Niemniej u dzieci w wieku małoletniej powódki rozwój ten nie jest już tak gwałtowny jak u młodszych dzieci, a zatem nie ma konieczności tak częstej wymiany jej garderoby. Małoletnia jest już także w wieku w którym, poza zabawkami, czytaniem książeczek, układaniem puzzli czy rysowaniem zaczynają się u niej pojawiać różnego rodzaju zainteresowania tj. nauka pływania, jazda konna czy nauka tańca, co z kolei wiąże się z koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów. Nie budzi wreszcie wątpliwości, że dziecko w wieku powódki korzysta z wypoczynku wakacyjnego czy z wyjazdów w okresie ferii zimowych. Jak jednak wskazano już wcześniej, strona powodowa w żaden sposób nie udowodniła jakoby na zaspokojenie wszystkich tych potrzeb małoletniej L. faktycznie przeznaczała kwoty wskazywane w pozwie. Nawet jednak gdyby faktycznie E. B. wydawała np. niemalże 600 zł miesięcznie na rozrywkę i wakacje dla swojej córki, to w ocenie Sądu i tak nie byłoby podstaw do uznania, że jest to w pełni usprawiedliwiony wydatek. Ustalając bowiem wysokość usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniej powódki Sąd kierował się również zasadą równej stopy życiowej obowiązującej pomiędzy rodzicami i dziećmi oraz możliwościami zarobkowymi obojga rodziców małoletniej. Co prawda w ocenie Sądu ustalone w toku tego postępowania możliwości zarobkowe pozwanego, a także matki małoletniej powódki uzasadniają nie tylko zakreślenie nieco szerszego zakresu usprawiedliwionych potrzeb małoletniej L., ale także ponoszenie nieco wyższych wydatków na ich zaspokojenie, niż w przypadku mniej zamożnych rodzin. Jednakże nawet w tej sytuacji istnieje granica, powyżej której nakłady te należy uznać za zbytkowne i nieuzasadnione. W ocenie Sądu w przypadku małoletniej L. granicą ta jest zaś kwota 3.180 zł miesięcznie.

W usprawiedliwionych kosztach utrzymania małoletniej Sąd nie uwzględnił wydatków na dodatkowe wizyty L. u logopedy. Co prawda w toku postępowania matka małoletniej podnosiła, że powódka ma wadę wymowy i w związku z tym wymaga pomocy specjalisty, jak jednak ustalono, otrzymuje już ona taką pomoc w ramach przedszkola. E. B. nie przedstawiła zaś żadnych dowodów na to, że zajęcia logopedyczne, w jakich małoletnia L. uczęszcza w przedszkolu, są niewystarczające lub że wskazane jest by odbywała tego rodzaju spotkania częściej niż raz w tygodniu.

Podobnie jak na etapie postępowania zabezpieczającego, za niewykazane Sąd uznał ponoszenie przez matkę małoletniej wydatków na pobyt L. w klubie malucha oraz na opłacenie opieki niani. Poza zeznanymi E. B., strona powodowa nie przedstawiła bowiem żadnych dokumentów, z których wynikałoby, że dziecko faktycznie korzysta z takich form spędzania czasu lub że zapewniając jej codzienną opiekę matka małoletniej korzysta z usług niani. Sąd nie zmienił także zdania co do braku zasadności uwzględniania przy ustalaniu obowiązku alimentacyjnego ojca małoletniej względem L. wydatków ponoszonych przez E. B. na opłacenie usług porządkowych, ochrony, podatku od nieruchomości, rat kredytu lub kosztów remontu i napraw domu oraz składek na ubezpieczenie domu i samochodu. Nie są to koszty zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Niektóre z nich tj. podatek od nieruchomości czy ubezpieczenie samochodu wiążą się ściśle z prawem własności i jako takie winny obciążać tylko matkę małoletniej. Pozostałe są natomiast całkowicie opcjonalne i wynikają z decyzji podjętych przez matkę małoletniej. Nie można zaś oczekiwać, że P. S. w ramach obowiązku alimentacyjnego wobec swojej małoletniej córki, będzie finansował np. ochronę domu E. B.. Te same argumenty mają zastosowanie również w przypadku kosztów utrzymania zwierząt domowych.

Ostatecznie Sąd nie podzielił także stanowiska strony powodowej co do wydatków na organizację urodzin i imienin małoletniej powódki, uznając że nie stanowią one kosztów zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb dziecka. W ocenie Sądu istotne jest w tym przypadku również to, że skoro małoletnia powódka zamieszkuje wyłącznie z matką i to jej matka zajmuje się ewentualną organizacja tych uroczystości, zarówno ich rozmiar jak i ilość środków finansowych, jakie zostaną na nie przeznaczone zależą wyłącznie od woli E. B.. W tej sytuacji tym bardziej brak jest podstaw, aby zobowiązywać ojca małoletniej do finansowania w ramach obowiązku alimentacyjnego tego rodzaju wydatków.

W niniejszej sprawie, badając zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki, wysokość kosztów ich zaspokojenia oraz ogólną sytuację L. Sąd ustalił, że małoletnia powódka nie jest pozbawiona możliwości majątkowych. Małoletnia jest bowiem właścicielką nieruchomości rolnej o pow. 9 ha fizycznych tj. 8,74 ha przeliczeniowych, którą otrzymała w drodze darowizny od pozwanego P. S.. Jak zaś wynika wprost z Obwieszczenia Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 19.07.2022r. potencjalny dochód jaki małoletnia mogłaby uzyskać z tytułu dzierżawy tej nieruchomości w 2022 r. wynosi 17.325,67 zł rocznie, czyli 1.443 zł miesięcznie. Oznacza to, że każdego miesiąca małoletnia powódka jest w stanie zaspokoić swoje usprawiedliwione potrzeby do wysokości kwoty 1.443 zł. W pozostałym zakresie tj. co do kwoty 1.737 zł (3.180 zł – 1.443 zł) koszty te obciążają zaś P. S. i E. B.. Zgodnie bowiem z treścią art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka w zakresie, w jakim dochody z majątku dziecka nie wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Obowiązek ten obciąża rodziców małoletnich w stopniu uzależnionym od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców (art. 135 § 1 k.r.o. oraz art. 129 § 2 k.r.o.).

Matka małoletniej powódki dokłada osobistych starań o jej wychowanie i utrzymanie i w ten sposób częściowo realizuje swój obowiązek alimentacyjny względem dziecka (art. 135 § 2 k.r.o.). Niemniej w opinii Sądu winna ona również pieniężnie partycypować w pokrywaniu kosztów jej utrzymania. Jak zaś ustalono w toku postępowania E. B. zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony jako pracownik biurowy i z tego tytułu osiąga wynagrodzenie w wysokości minimalnej płacy krajowej. Co prawda w toku rozprawy z dnia 21.12.2022 r. matka małoletniej wskazała, że rozwiązała stosunek pracy poprzez jego wypowiedzenie, jednak okoliczności tej w żaden sposób nie udowodniła zaś strona pozwana zakwestionowała jej zeznania w tym zakresie. Nadto jednak wskazać należy, że nawet gdyby twierdzenia E. B. w tej kwestii przyjąć za udowodnione, to na mocy art. 136 k.r.o. zmiana ta nie zostałaby uwzględniona przy ustalaniu zakresu jej obowiązku alimentacyjnego względem małoletniej L.. Matka małoletniej nie podała bowiem żadnych ważnych powodów, dla których zrzekła się dochodu z tytułu umowy o pracę. Dlatego też Sąd uwzględnił dochody E. B. z tytułu umowy o pracę przy ustalaniu jej możliwości zarobkowych. Następnie Sąd zważył, że poza dochodami z tytułu pracy matka małoletniej posiada możliwość osiągania dochodów z tytułu najmu lokali mieszkalnych i użytkowych, znajdujących się na tyłach zamieszkiwanej przez nią posesji. W toku rozprawy z dnia 21.12.2022 r. E. B. sama przyznała, że zamieściła ogłoszenie o chęci wynajęcia tych lokali za łączną kwotę 3.000 zł miesięcznie. Należało zatem przyjąć, że z tytułu najmu lokali jest ona w stanie uzyskać dochód. Wreszcie Sąd zważył, że E. B. prowadzi gospodarstwo rolne o łącznej pow. 30,06 ha fizycznych tj. 24,6565 ha przeliczeniowych, zaś przeciętny miesięczny dochód z tego tytułu wynosi 6.755 zł. Z tak osiąganych dochodów matka małoletniej winna zaś ponosić koszty własnego utrzymania, a nadto partycypować w kosztach utrzymania swojej małoletniej córki.

Jest oczywiste, że pozwany, będąc świadomy ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego względem dzieci także powinien w pełni wykorzystać swoje możliwości zarobkowe i majątkowe oraz w sposób odpowiedni gospodarować posiadanymi środkami. Nadto zaznaczyć należy, że obowiązek łożenia na zaspokojenie potrzeb dzieci jest obowiązkiem szczególnym, którego realizacja powinna wyprzedzać wszelkie inne zobowiązania, czemu ustawodawca niejednokrotnie dał wyraz w przepisach. Zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą dzieci mają w każdej sytuacji prawo do równej stopy życiowej z rodzicami. Oznacza to, iż oboje rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne, w których sami żyją (por .uch. SN z 16.12.1987 - III CZP 81/86 - OSNC 1988, z. 4 poz. 42).

W toku niniejszego postępowania ustalono, że P. S. z zawodu jest informatykiem i prowadzi własną działalność gospodarczą, w ramach której zajmuje się sprzedażą i naprawą samochodów, sprzedażą części samochodowych oraz transportem lawetą. Działalność ta jest jednak obecnie zawieszona. Aktualnie pozwany utrzymuje się zaś z dochodów osiąganiach z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia w firmie (...) w wysokości 3.000 zł netto miesięcznie. Niemniej, jak wskazano wcześniej pozwany, będąc świadomym ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego względem dzieci, powinien w pełni wykorzystać swoje możliwości zarobkowe i majątkowe. Jak zaś ustalono P. S. posiada prawo jazdy wszystkich kategorii, z wyłączaniem autobusów. Nie jest ona także pozbawiony doświadczenia w tym zakresie, zdarzało się bowiem, że jeździł w trasy zagraniczne i krajowe jako kierowca samochodów ciężarowych. W tych okolicznościach, mając na uwadze, że w okresie ostatnich 6 miesięcy Powiatowe Urzędy Pracy w C., W. i P. dysponowały ofertami pracy dla kierowców posiadających prawo jazdy wszystkich kategorii z wyłączeniem autobusów za wynagrodzeniem od 3.010,00 zł do 8.000,00 zł miesięcznie, Sąd ustalił, że możliwości zarobkowe pozwanego w rozumieniu art. 135 § 1 k.r.o. kształtują się na poziomie kwoty 8.000 zł brutto miesięcznie, czyli około 5.700 zł netto miesięcznie. Wskazać bowiem należy, że w toku niniejszego postępowania strona powodowa nie wykazała jakoby pozwany faktycznie osiągał wyższe dochody. Za niewystarczające w tym zakresie uznać należy same twierdzenia zawarte w pozwie czy też wydruki ze stron internetowych, przedstawiające oferty sprzedaży samochodów, gruntów rolnych czy też oferty pracy. Sam bowiem fakt, że wystawcą tych ogłoszeń jest pozwany nie jest równoznaczny z tym, że ich przedmioty są własnością P. S. i jaki przynoszą mu dochód.

Z tak osiąganych dochodów pozwany winien według zasady równej stopy życiowej pokrywać własne usprawiedliwione koszty utrzymania, a także przyczyniać się do zaspakajania potrzeb małoletnich dzieci, przy czym jak ustalono w toku niniejszego postępowania, obecnie posiada on na swoim utrzymaniu dwójkę małoletnich dzieci tj. małoletnią L. oraz małoletniego F., pochodzącego z jego obecnego związku z K. W. (2). Mając na uwadze wiek pozwanego fakt, że jest on osoba zdrową, nie przyjmuje na stałe żadnych leków, nie korzysta stale z opieki specjalistów oraz nie posiada żadnych szczególnych wymagań w zakresie żywienia, higieny, pielęgnacji czy leczenia, a także uwzględniając twierdzenia strony pozwanej, w tym zeznania P. S. złożone w toku całego postępowania, zweryfikowane na podstawie zasad doświadczenia życiowego, wiedzy na temat przeciętnej wysokości kosztów utrzymania mężczyzn w wieku pozwanego, żyjących na podobnej z nim stopie życiowej, posiadanej w związku z prowadzeniem wielu innych postępowań alimentacyjnych, a także w oparciu o własne doświadczenie życiowe i posiadaną powszechnie dostępną wiedzę o cenach popularnych produktów i usług Sąd uznał, że pełne usprawiedliwione koszty utrzymania P. S. nie przekraczają kwoty 1.800 zł miesięcznie.

Mając zatem na uwadze, że każdego miesiąca do pełnego zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniej L. S. brakuje kwota 1.737 zł, zaś możliwości zarobkowe P. S. w rozumieniu art. 135 § 1 k.r.o. kształtują się na poziomie kwoty około 5.700 zł netto miesięcznie, Sąd zobowiązał pozwanego do łożenia na rzecz małoletniej powódki renty alimentacyjnej w kwocie 1.040 zł. Mając bowiem na uwadze, że w przeważającej części to właśnie matka dziecka obciążona jest obowiązkiem osobistego dokładania starań o jego wychowanie i utrzymanie, w ramach których wykonuje wszystkie czynności opiekuńczo – wychowawcze, w tym dba o zdrowie, edukację i prawidłowy rozwój dziecka, Sąd uznał za zasadne zobowiązanie pozwanego do pokrywania kosztów utrzymania małoletniej L. w 60%.

W ocenie Sądu nawet po uiszczeniu alimentów w tej wysokości, pozwany nadal będzie dysponował wystarczającymi środkami na pokrywanie usprawiedliwionych kosztów własnego utrzymania oraz na wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego na rzecz drugiego dziecka F. S..

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. art. 113 ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( tj. Dz. U. z 2022 r., poz. 1125 z późn. zm. ), a także § 2 ust. 6, § 10 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 20 i § 4 ust. 1 pkt 9 i ust 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tj. Dz.U. z 2015 poz. 1800 ze zm.). W niniejszej sprawie strona powodowa wygrała proces w 20%, a pozwana w 80%. W związku z tym Sąd zasądził od pozwanego P. S. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 612 zł tytułem zwrotu części kosztów sądowych, na które składała się opłata od pozwu w wysokości łącznie 3.060 zł (3.060 zł x 20%). Uwzględniając zaś charakter roszczenia alimentacyjnego i sytuację małoletniej powódki, na podstawie art. 113 ust. 4 u.k.s.c. Sąd odstąpił od obciążenia jej pozostałymi kosztami sądowymi w części, w jakiej powództwo zostało oddalone, gdyż w przeciwnym wypadku zostałyby one ściągnięte z zasądzonego roszczenia.

Następnie Sąd zważył, że w niniejszej sprawie, na etapie postepowania zażaleniowego, strona powodowa nie złożyła wniosku o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów zastępstwa w tym postępowaniu. Wniosek taki, w zakresie postępowania zażaleniowego, złożyła natomiast strona pozwana, która jednak do chwili zamknięcia rozprawy nie wystąpiła z wnioskiem o zasądzenie od strony powodowej na swoją rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w zakresie żądania głównego. Zgodnie zaś z treścią art. 109 § 1 k.p.c. roszczenie o zwrot kosztów wygasa, jeśli strona najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży sądowi spisu kosztów albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych.

W tych okolicznościach, przechodząc do rozliczenia kosztów procesu Sąd ustalił, że strona powodowa poniosła koszty procesu w łącznej kwocie 5.400 zł tytułem kosztów zastępstwa adwokackiego w postępowaniu. Natomiast strona pozwana poniosła koszty w łącznej wysokości 220 zł, w tym tytułem kosztów zastępstwa w postępowaniu zażaleniowym –120 zł oraz tytułem opłat za wniosek o uzasadnienie – 100 zł. Skoro zaś P. S. przegrał sprawę w 20% winien on zwrócić małoletniej L. S. tytułem kosztów procesu kwotę 1.080 zł (20 % x 5.400 zł), a małoletnia L. S., która przegrała proces w 80% winna zwrócić pozwanemu kwotę 176 zł tytułem poniesionych przez niego kosztów procesu (80% x 220 zł), po dokonaniu wzajemnego potrącenia kosztów, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki 904 zł tytułem zwrotu kosztów procesu ([20 % x 5.400] – [80% x 220 zł]).

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w pkt 1, zasądzającym alimenty, nadano z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności

sędzia Rafał Agaciński