Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wągrowcu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2023 r.

Sąd Rejonowy w Wągrowcu, Wydział III Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Szymczewska

Protokolant: sekr. sąd. Włodzimierz Żmuda

po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2023 r. w Wągrowcu

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego A. S. reprezentowanego przez ojca P. S.

przeciwko J. S.

o podwyższenie alimentów

1.  Zasądza od pozwanej J. S. na rzecz małoletniego powoda A. S. podwyższoną rentę alimentacyjną w kwocie 900,00 zł (dziewięćset złotych) miesięcznie, płatną z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia 22.09.2022 roku, do rąk ojca małoletniego powoda P. S. – i to w miejsce alimentów ostatnio ustalonych w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Wągrowcu w dniu 14.07.2021 r., wydanym w sprawie o sygn. III RC 38/21,

2.  Wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;

3.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie;

4.  Wzajemnie znosi pomiędzy stronami koszty procesu;

5.  Nie obciąża małoletniego powoda kosztami sądowymi;

6.  Zasądza od pozwanej J. S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wągrowcu kwotę 250 zł tytułem zwrotu połowy nieuiszczonych kosztów sądowych.

sędzia Katarzyna Szymczewska

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22.09.2022 r. przedstawiciel ustawowy małoletniego powoda wniósł o zasądzenie od J. S. na rzecz małoletniego A. S. podwyższonej renty alimentacyjnej w kwocie 1.300 zł miesięcznie i to w miejsce alimentów ustalonych w ugodzie zawartej przed Sądem Rejonowym w Wągrowcu dnia 14.07.2021 r. w sprawie o sygn. III RC 38/21 oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz małoletniego powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że małoletni powód zamieszkuje wraz z ojcem i jego obecną żoną oraz trójką ich małoletnich dzieci. Aktualnie koszt utrzymania małoletniego wynoszą 1.760 zł, przy czym kwota ta nie obejmuje kosztów zakupu paliwa na dojazdy chłopca do lekarzy, na zajęcia dodatkowe, a także kosztów wycieczek szkolnych itp. Nadto we wrześniu 2023 r. A. rozpocznie naukę w szkole średniej w związku z czym konieczne będzie ponoszenie wydatków na zakup podręczników do nauki oraz biletu miesięcznego na dojazdy. W minionym roku P. S. zmuszony był zamknąć działalność gospodarczą z której utrzymywał siebie i rodzinę i obecnie podejmuje jedynie prace dorywcze. Matka małoletniego ukończyła natomiast szkołę policyjną i obecnie jest zatrudniona jako policjanta, zamieszkuje sama, a poza małoletnim powodem posiada na swoim utrzymaniu małoletniego dziecko z kolejnego związku, które jednak zamieszkuje ze swoim ojcem. J. S. utrzymuje z powodem sporadyczne kontakty, w 2022 r. spotkała się z nim osobiście zaledwie 2 razy po kilka dni. Co do zasady poza łożeniem alimentów matka małoletniego nie przekazuje na jego utrzymanie żadnych środków.

Pismem z dnia 18.10.2022 r. pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości wskazując, że przedstawiciel ustawowy małoletniego powoda nie wykazał, aby w sytuacji dziecka nastąpiła zmiana uzasadniająca podwyższenie alimentów, a tym bardziej podwyższenie ich o ponad 100 % czy też by zasadne było obciążenie jej obowiązkiem pokrywania 80% kosztów utrzymania dziecka. Nadto pozwana wskazała, że jej obecna sytuacja zawodowa i ekonomiczna nie pozwala jej na łożenie na rzecz małoletniego wyższych alimentów niż dotychczas. Pozwana posiada na swoim utrzymaniu kolejne dziecko, a nadto z uwagi na rozpad jej związku z ojcem tego dziecka, zmuszona jest obecnie wynajmować mieszkanie, co istotnie podnosi jej co miesięczne wydatki. Tymczasem jej, wynagrodzenie z tytułu pracy na stanowisku policjantki wynosi 4.000 zł miesięcznie.

Pismem procesowym z dnia 17.11.2022 r. przedstawiciel ustawowy małoletniego powoda, reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł o udzielenie zabezpieczenia roszczenia poprzez zobowiązanie pozwanej do łożenia podwyższonej renty alimentacyjnej w kwocie 900 zł miesięcznie, na czas trwania postępowania.

W uzasadnieniu pisma podniesiono okoliczności tożsame z tymi zawartymi w pozwie dodatkowo wskazując, że całkowite miesięczne koszty utrzymania małoletniego A. wynoszą obecnie 3.580 zł, małoletni jest alergikiem i przyjmuje na stałe leki, a nadto ma wodę wzroku i nosi okulary oraz uczęszcza na korepetycje. Niedługo jego koszty utrzymania wzrosną w związku z rozpoczęciem nauki w szkole średniej, koniecznością zakupu podręczników i biletu miesięcznego na dojazdy. Ojciec małoletniego, który obecnie utrzymuje się z prac dorywczych, poza powodem ma na utrzymaniu trójkę małoletnich dzieci i obciążony jest obowiązkiem spłaty zobowiązań kredytowych, w tym kredytu hipotecznego.

Postanowieniem z dnia 13.01.2023 r. wydanym w sprawie sygn. akt III RC 205/22 tut. Sąd oddalił w całości wniosek strony powodowej o udzielenie zabezpieczenia.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni A. S. ur. (...) jest synem P. S. i J. S., pochodzącym z ich związku małżeńskiego, rozwiązanego wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu XIV Wydział Cywilny w P. z dnia 07.08.2012 r., sygn. akt XIV XC 272/11. Po rozstaniu rodziców, małoletni pozostał pod bezpośrednią pieczą ojca, a pozwana zobowiązana została do łożenia na jego utrzymanie. Ostatni raz wysokość renty alimentacyjnej obciążającej J. S. na rzecz małoletniego A. ustalona została ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Wągrowcu w dniu 14.07.2021 r., sygn. akt III RC 38/21. W tamtym okresie małoletni powód miał 13 lat, uczęszczał do szkoły podstawowej, pozostawał pod opieką alergologa, neurologa i okulisty, przyjmował na stałe leki antyalergiczne i neurologiczne oraz nosił okulary. P. S. prowadził własną działalność gospodarczą i uzyskiwał z tego tytułu średnio miesięcznie 3.500 zł, poza małoletnim A. posiadł na swoim utrzymaniu trzy małoletnie córki pochodzące z jego małżeństwa z M. S. i wraz z nimi, żoną oraz małoletnim powodem zamieszkiwał w domu w W., który nabył z tytułu spadku. Pozwana pracowała zawodowo, pozostawała w związku faktycznym z M. R., z którym zamieszkiwała wspólnie, w lokalu stanowiącym jego własność; z tego związku urodziła młodszego syna. Poza łożeniem alimentów J. S. okazjonalnie partycypowała w incydentalnych wydatkach związanych z leczeniem i diagnostyką małoletniego oraz utrzymywała sporadyczne kontakty osobiste i telefoniczne z synem.

dowód: dokumenty zgromadzone w aktach sprawy III RC 38/21 SR w Wągrowcu

Obecnie małoletni powód nadal zamieszkuje wraz z ojcem, jego żoną i ich wspólnymi małoletnimi córkami w domu stanowiącym własność P. S.. Nadto w lokalu tym, w wydzielonej jego części zamieszkuje także matka P. S.. Średnie miesięczne koszty utrzymania części lokalu zajmowanego przez małoletniego powoda wynoszą: prąd - 300 zł, woda – 100 zł, wywóz nieczystości płynnych – 250 zł, wywóz odpadów komunalnych – 270 zł, podatek od nieruchomości – 45 zł. Natomiast roczny koszt zakupu opału do ogrzania całego budynku mieszkalnego wynosi 6.500 zł. Udział małoletniego we wszystkich tych wydatkach wynosi 230 zł miesięcznie. Średni miesięczny koszt wyżywienia małoletniego oraz zakupu środków higieny i czystości to 650 zł. Dodatkowo na zakup pozostałych kosmetyków, w tym emolientów małoletni potrzebuje 50 zł miesięcznie. A. S. w czerwcu 2023 r. ukończył szkołę podstawową i z początkiem września rozpocznie naukę w szkole rzemieślniczej w W.. Na zakup podręczników i przyborów szkolnych dla małoletniego, a także na opłacenie składek i wycieczek szkolnych niezbędna będzie kwota średnio 100 zł miesięcznie. Uczęszczając do szkoły podstawowej A. korzystał z korepetycji z matematyki, fizyki i chemii, jednak począwszy od września 2023 r. będzie pobierał już tylko korepetycje z matematyki. Średni miesięczny koszt tych zajęć wynosi 200 zł. Małoletni nadal pozostaje pod opieką alergologa, neurologa i okulisty, przyjmuje na stałe leki oraz nosi okulary. Nadto w 2022 r. rozpoczął leczenie stomatologiczne oraz ortopedyczne i rehabilitację. Koszt zakupu leków dla małoletniego, zarówno tych przyjmowanych na stałe jak i na sezonowe infekcje, wynosi średnio 80 zł miesięcznie. Natomiast średni miesięczny wydatek na opłacenie wizyt A. u specjalistów oraz rehabilitację wynosi 115 zł miesięcznie. Małoletni posiada telefon i korzysta z Internetu. Miesięczny koszt abonamentu wynosi 60 zł. Na wydatki związane z organizacją rozrywki dla A., w tym zajęć dodatkowych np. sportowych, wyjść na basen czy spotkań z kolegami niezbędna jest kwota 55 zł miesięcznie. Nadto chłopiec otrzymuje co miesiąc kieszonkowe w wysokości 50 zł.

dowód: rachunki, paragony, faktury, potwierdzenia transakcji, oświadczenia /k. 7-25, 91-100/, zeznania- świadka M. S. /k.108-109, 110-płyta CD/, zeznania przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda P. S. /k. 109, 110-płyta CD/

P. S., który posiada wyuczony zawód tokarz-frezer, prowadzi obecnie działalność gospodarczą w branży ogólnobudowlanej, osiągając z tego tytułu średni miesięczny dochód w wysokości 6.500 zł do 8.000 zł netto. Przedstawiciel ustawowy małoletniego powoda zamieszkuje wraz żoną, trójka ich wspólnych małoletnich dzieci oraz małoletnim powodem w domu położonym w W. stanowiącym jego własność.

dowód: zeznania przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda P. S. /k. 109, 110-płyta CD/

Pozwana ukończyła szkołę policyjną, obecnie zatrudniona jest w Komisariacie Policji w M., uzyskując z tego tytułu średni miesięczny dochód w kwocie 4.497,24 zł netto. J. S. zamieszkuje w O. w wynajmowanym lokalu o pow. 45 m ², którego czynsz najmu wynosi 2.000 zł. Na własne wyżywienie pozwana wydaje około 500 zł miesięcznie, nadto co dwa miesiące opłaca rachunek za prąd na kwotę 230 zł. Matka powoda ponosi także wydatki na utrzymanie własnego samochodu, w tym na zakup paliwa na dojazdy do pracy. Poza małoletnim A. pozwana posiada na swoim utrzymania małoletniego syna z kolejnego związku. Drugie dziecko J. S. również pozostaje pod opieką swojego ojca, jednak pozwana regularnie go odwiedza, a nawet nocuje w mieszkaniu byłego partnera w weekendy, zajmując się wówczas dzieckiem. Na rzecz tego małoletniego pozwana ponosi co miesiąc wydatki w kwocie 500 zł.

dowód: zeznania pozwanej J. S./k. 109-109v, 110-płyta CD/.

Powyższe okoliczności Sąd ustalił w oparciu o wymienione dowody z dokumentów oraz zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda.

Na wstępie, przed omówieniem oceny zeznań należy zauważyć, że choć zasadniczo zgodnie z art. 299 k.p.c. dowód z przesłuchania stron winien mieć charakter jedynie pomocniczy, to specyfika spraw alimentacyjnych czyni dowody z dokumentów oraz zeznań stron zdecydowanie pierwszoplanowymi. Zwykle głównie same strony, a nie osoby postronne są zorientowane w skali życiowych potrzeb i wydatków ponoszonych na ich pokrycie. Również przy ocenie zeznań stron większe znaczenie niż w sprawach innego typu ma ich weryfikacja przez pryzmat doświadczenia życiowego. To oznacza, że Sąd analizuje zeznania stron w aspekcie przeciętnej wysokości podstawowych kosztów utrzymania osób dorosłych i dzieci w różnym wieku, znanej Sądowi w oparciu o własne doświadczenie życiowe, z doświadczenia związanego z prowadzeniem wielu innych postępowań alimentacyjnych oraz z uwagi na posiadanie powszechnie dostępnej wiedzy o cenach popularnych produktów i usług.

Sąd ocenił zeznania P. S. jako wiarygodne, albowiem były jasne i logiczne, a nadto korelowały z pozostałym zgromadzonym w toku postępowania materiałem dowodowym. Niemniej wskazać należy, że ustalając koszty utrzymania małoletniego powoda oraz zakres jego usprawiedliwionych potrzeb Sąd przede wszystkim opierał się na zeznaniach świadka M. S., żony przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda w powiązaniu z przedstawionymi przez stronę powodową rachunkami, fakturami itp. Jak bowiem wskazał P. S., to żona zajmuje się prowadzeniem domu oraz zarządza budżetem domowym, a rozeznanie ojca małoletniego powoda w sprawach finansów rodziny okazało się dość ograniczone.

Co do zasady wątpliwości Sądu nie wzbudziły także zeznania pozwanej J. S., były bowiem jasne i logiczne, a nadto nie zostały zakwestionowane przez stronę powodową.

Za szczególnie przydatne dla ustalenia stanu faktycznego w sprawie Sąd uznał zeznania świadka M. S.. To żona przedstawiciela ustawowego małoletniego powoda posiadała najbardziej szczegółową wiedzę na temat aktualnego zakresu usprawiedliwionych potrzeb A. oraz potrafiła wskazać do jakiej szkoły będzie od września uczęszczać małoletni, pod opieką jakich specjalistów obecnie się znajduje, z jakich zajęć dodatkowych korzysta, jakie szczególne potrzeby posiada itp. Nadto M. S., jako osoba zarządzająca budżetem domowym, w tym dokonująca codziennych bieżących zakupów i opłacająca wszelkie rachunki, wizyty lekarskie itp., posiadała wiedzę na temat kosztów utrzymania małoletniego A.. W ocenie Sądu zeznania tego świadka zasługiwały na miano wiarygodnych w całości, były bowiem jasne i logiczne, a nadto korelowały z pozostałym materiałem dowodowym, zgromadzonym w toku postępowania.

Autentyczność przedstawionych przez stronę powodową i pozwanego dokumentów nie była kwestionowana przez strony, Zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowią one dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenie zawarte w ich treści.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie, aczkolwiek nie w pełnej żądanej wysokości.

Podstawą roszczenia małoletniego powoda jest art. 138 k.r.o., zgodnie z którym zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego można żądać jedynie w razie zmiany stosunków. Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspokojenia potrzeb własnymi siłami. Przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myśl art. 138 k.r.o. należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowe i majątkowe stron oraz usprawiedliwione potrzeby uprawnionego. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci wynika z art. 133 § 1 k.r.o., w myśl którego rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zgodnie zaś z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu, odpowiedni do jego wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie. Oznacza to, że im wyższy standard życia rodziców tym na wyższym poziomie powinni oni zaspokajać potrzeby dzieci i gwarantować zaspokojenie nie tylko potrzeb podstawowych, ale i potrzeb na wyższym poziomie. Ponadto ustawodawca w § 2 art. 135 k.r.o. przewidział możliwość wykonania obowiązku alimentacyjnego w całości lub części względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie także poprzez osobiste starania o jego utrzymanie lub wychowanie. W tym wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego ( por. teza IV i VII uchw. SN z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988r., nr 4, poz. 42 oraz orz. SN z 10.10.1969 r. III CRN 350/69, OSNCP 1970, nr 2, poz. 15 ).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że w okresie czasu od daty zawarcia przed Sądem Rejonowym w Wągrowcu ugody z dnia 14.07.2021 r. w sprawie o sygn. III RC 38/21, regulującej dotychczasową wysokość renty alimentacyjnej należnej od pozwanej na rzecz małoletniego powoda, upłynęły 2 lata. W tym czasie zmienił się wskaźnik inflacji, w konsekwencji wzrosły ceny popularnych produktów i usług, a także wzrosła płaca minimalna, małoletni powód, począwszy od 2022 r. zaczął się leczyć stomatologicznie i ortopedycznie, a we wrześniu 2023 r. ukończy 15 lat i rozpocznie w tym czasie edukację w szkole ponadpodstawowej. Najistotniejsza jednak zmian zaszła w sytuacji materialnej pozwanej, która ukończyła szkołę policyjną i rozpoczęła pracę w zawodzie policjanta, zamieszkuje obecnie sama w wynajmowanym mieszkaniu w O.. Niewątpliwie zatem zmianie uległ zarówno zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda oraz wysokość wydatków na ich zaspokojenie jak i sytuacja materialna i osobista pozwanej. Z tych względów Sąd uznał, że konieczne stało się ponowne ustalenie wysokości obowiązku alimentacyjnego pozwanej względem jej starszego syna.

Ustalając wysokość obowiązku alimentacyjnego jaki powinien obciążać osobę zobowiązaną na rzecz uprawnionego, Sąd zawsze kieruje się założeniem, że renta alimentacyjna ma na celu zaspokojenie potrzeb dziecka w takim zakresie w jakim zasługują one na miano usprawiedliwionych, a więc do poziomu który zapewni dziecku prawidłowy rozwój fizyczny, intelektualny, społeczny i emocjonalny, a nadto uwzględniając zasadę równej stopy życiowej rodziców i dziecka. I tak, do kręgu usprawiedliwionych kosztów utrzymania małoletniego A. Sąd zaliczył udział w kosztach utrzymania budynku mieszkalnego, jako że są to wydatki niezbędne dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych dziecka. Sąd miał przy tym na uwadze, że w domu w którym zamieszkuje powód jest łącznie 7 lokatorów, w tym matka P. S., która zajmuje wydzieloną część domu. Dlatego obliczając udział małoletniego w wydatkach domowych, koszty ponoszone na opłacenie zużycia mediów i wywóz nieczystości Sąd podzielił na 6 osób tj. małoletniego A., jego ojca, żonę P. S. i 3 ich wspólnych dzieci, pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, a koszt zakupu opału na 7 osób, albowiem choć babcia małoletniego prowadzi oddzielne gospodarstwo domowe od P. S., to wydzielona dla niej część domu jest ogrzewana z tego samego źródła co pozostała część budynku. Wysokość poszczególnych wydatków z tej kategorii Sąd ustalił w oparciu o zeznania M. S., posiadającej najbardziej szczegółowe informacje na temat kosztów utrzymania domu oraz swojej rodziny, w tym również małoletniego powoda. Na zeznaniach tego świadka Sąd opierał się także ustalając wysokość wydatków na wyżywienie A. oraz zakup podstawowych środków higieny i czystości dla chłopca. W toku rozprawy w dniu 22.06.2023 r. M. S. zeznała, że na codzienne zakupy żywności, chemii gospodarczej i środków czystości dla całej rodziny przeznacza około 150 zł dziennie. Zakładając, że w ciągu miesiąca, tego rodzaju zakupy dokonywane są średnio przez 26 dni (odliczając niedziele oraz ewentualne święta) Sąd uznał, że w przeciągu miesiąca na zaspokojenie tych potrzeb 6-osobowej rodziny M. i P. małż. S. przeznaczają około 3.900 zł, co daje po 650 zł na jednego członka rodziny. Z zeznań żony P. S. wynika nadto, że z uwagi na stan zdrowia, małoletni stosuje także ponadstandardowe kosmetyki i środki higieny tj. emolienty i płyn do higieny intymnej. Biorąc pod uwagę wielkość opakowań w jakich sprzedawane są tego rodzaju produkty oraz okres na jaki wystarczają Sąd uznał, że miesięczny koszt zakupu tych artykułów nie przekracza 50 zł. Dalej Sąd ustalił, że małoletni nadal pozostaje pod opieką alergologa, neurologa i okulisty, przyjmuje na stałe leki, w tym leki przeciwalergiczne oraz nosi okulary, nadto jednak leczy się stomatologicznie i pozostaje pod opieką ortopedy, a okresowo korzysta z rehabilitacji w związku z problemami mięśniowymi. Dlatego w kosztach utrzymania powoda uwzględniona została kwota 80 zł na zakup leków przyjmowanych na stałe, a także ewentualnych leków na sezonowe infekcje, ustaloną w oparciu o zeznania M. S. i okoliczności podniesione w pozwie i kolejnych pismach procesowych strony powodowej oraz kwota 115 zł na opłacenie wizyt u specjalistów, rehabilitację oraz zakup okularów. Większość wizyt lekarskich odbywanych przez małoletniego ma bowiem, co do zasady, charakter kontrolny i jako takie nie muszą być realizowane częściej niż co pół roku. Co więcej, nic nie stoi na przeszkodzie by A. odbywał je w ramach NFZ, tym bardziej mając na uwadze możliwości zarobkowe rodziców małoletniego oraz fakt, że A. nie jest jedyną osobą pozostającą na ich utrzymaniu. To samo tyczy się rehabilitacji. Powszechnie wiadomo, że jeżeli skierowanie na tego rodzaju zabiegi pochodzi od lekarza, który przyjmuje pacjenta w ramach NFZ, rehabilitacja również przeprowadzana jest bezpłatnie. W przypadku prywatnych wizyt u stomatologa Sąd uznał, że wydatek ten zasługuje na miano usprawiedliwionego do kwoty 300 zł rocznie. Sąd rozumie, że małoletni może być przyzwyczajony do konkretnego dentysty, jest on już jednak na tyle dojrzały, że ewentualna zmiana lekarza nie powinna być dla niego szczególnie stresująca. Natomiast co do zakupu okularów to co do zasady, jest to wydatek ponoszony nie częściej niż co 1-2 lata i w związku z tym powinien zostać rozłożony na odpowiednio długi okres czasu. Ustalając wysokość wydatków związanych z edukacją małoletniego, w tym kosztów zakupu podręczników, przyborów szkolnych, opłacenia składek i wycieczek Sąd miał na uwadze, że ojciec małoletniego pobiera na rzecz A. kwotę 300 zł rocznie z programu (...), co w istotny sposób zmniejsza wydatki na zakup wyprawki, na uzupełnienie której w ciągu roku wystarczająca winna być dodatkowo kwota 300 zł, nadto małoletni będzie uczęszczać do szkoły rzemieślniczej, a zatem choć podręczniki do nauki będą już odpłatne, to ich ilość będzie mniejsza niż gdyby wybierał się np. do szkoły ogólnokształcącej, a co za tym idzie wydatek na ich zakup również będzie stosunkowo niski, co do zasady opłaty z tytułu składek na radę rodziców czy ubezpieczenie nie przekraczają kwoty 100 zł rocznie, a koszt 1-2 dniowej wycieczki szkolnej wynosi nie więcej niż 400 zł – 500 zł. Wysokość wydatków na opłacenie korepetycji Sąd ustalił przy założeniu, że od września 2023 r. małoletni będzie uczęszczał tylko na korepetycje z matematyki, co wynika wprost z zeznań M. S. oraz, że tego rodzaju wydatki ponoszone są tylko w trakcie roku szkolnego, a więc przez 10 miesięcy. Mając na uwadze wiek małoletniego i fakt, że pozwana bardzo sporadycznie realizuje z nim kontakty, a poza alimentami praktycznie nie przekazuje na jego rzecz żadnych innych środków pieniężnych czy np. prezentów, w usprawiedliwionych kosztach utrzymania A. Sąd uwzględnił kwotę 50 zł tytułem kieszonkowego, jej wysokość ustalając na podstawie zeznań M. S.. Dla Sądu oczywiste jest, że dzieci w wieku A. korzystają z różnych form rozrywek np. wyjścia z kolegami, a w toku rozprawy z dnia 22.06.2023 r. P. S. wskazał, że z uwagi na problemy z mięśniami małoletni raz w tygodniu uczęszcza na basen. W ocenie Sądu na zaspokojenie tych potrzeb chłopca wystarczając będzie kwota 50 zł miesięcznie. Wątpliwości Sądu nie wzbudziło także ani to, że małoletni posiada do swojej dyspozycji telefon, a w ramach abonamentu korzysta z internetu, ani wysokość ponoszonych z tego tytułu wydatków ani wreszcie zasadność uwzględnienia ich w usprawiedliwionych kosztach utrzymania dziecka. Natomiast koszt zakupu odzieży i obuwia dla małoletniego Sąd ustalił uwzględniając stopę życiową obojga rodziców A. oraz fakt, że choć powód nadal rośnie, to jednak jego rozwój fizyczny nie jest już tak intensywny jak u młodszych dzieci i w związku z tym nie wymaga on częstej wymiany garderoby.

Sąd nie znalazł natomiast podstaw do uwzględnienia w kosztach utrzymania A. wydatków ponoszonych przez P. S. i jego obecną żonę na spłatę zobowiązań kredytowych, podzielając w tym zakresie powszechnie obowiązujący pogląd judykatury, że tego rodzaju koszty nie zasługują na uwzględnienie przy ustalaniu obowiązku alimentacyjnego.

W tych okolicznościach Sąd ustalił, że całkowite usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego A. S. wynoszą 1.790 zł miesięcznie.

Jest bezsporne, że małoletni powód nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, a co za tym idzie obydwoje rodzice są zobowiązani do jego alimentowania zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. Jak już wskazano wcześniej, obowiązek ten obciąża rodziców małoletniego w stopniu uzależnionym od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców (art. 135 § 1 k.r.o. oraz art. 129 § 2 k.r.o.

Obowiązek ten P. S. realizuje częściowo poprzez dokładanie osobistych starań o wychowanie syna (art. 135 § 2 k.r.o.), niemniej uczestniczy on także finansowo w pokrywaniu kosztów jego utrzymania, przeznaczając na ten cel środki uzyskiwane z tytułu prowadzenia własnej działalności gospodarczej, których średnia miesięczna wysokości wynosi co najmniej około 6.500 zł netto. Zgodnie z zasadą równej stopy życiowej z tak osiąganych dochodów winien on pokrywać koszty własnego utrzymania oraz partycypować w utrzymaniu czwórki małoletnich dzieci, w tym małoletniego powoda.

Jest oczywiste, że pozwana matka dziecka, będąc świadomą ciążącego na niej obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego, powinna w pełni wykorzystać swoje możliwości zarobkowe i majątkowe oraz w sposób odpowiedni gospodarować posiadanymi środkami. Nadto zaznaczyć należy, iż obowiązek łożenia na zaspokojenie potrzeb dziecka jest obowiązkiem szczególnym, którego realizacja powinna wyprzedzać wszelkie inne zobowiązania (np.: kredyty i pożyczki na cele konsumpcyjne), co zostało potwierdzone w utrwalonej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego. Zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą dzieci mają w każdej sytuacji prawo do równej stopy życiowej z rodzicami. Oznacza to, iż oboje rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne, w których sami żyją ( por .uch. SN z 16.12.1987 - III CZP 81/86 - OSNC 1988, z. 4 poz. 42).

W toku postępowania ustalono, że J. S. zatrudniona jest obecnie w Komisariacie Policji w M., a jej średnie miesięczne wynagrodzenie z tego tytułu, obejmujące nagrody roczne oraz wyrównania itp. wynosi 4.497,24 zł netto. Z takich dochodów pozwana winna zgodnie z zasadą równej stopy życiowej pokrywać koszty własnego utrzymania oraz koszty utrzymania małoletnich dzieci. W toku postepowania ustalono, że poza małoletnim A. pozwana posiada na swoim utrzymaniu małoletniego syna z kolejnego związku, który jednak zamieszkuje na stałe ze swoim ojcem, byłym partnerem J. S.. Pozwana regularnie odwiedza syna, a nadto ponosi na jego rzecz wydatki w łącznej wysokości średnio 500 zł miesięcznie. Nadto w toku rozprawy z dnia 22.06.2023 r. matka powoda wskazała, że zamieszkuje samodzielnie w wynajmowanym mieszkaniu, a do pracy dojeżdża własnym samochodem. Oznacza to, że J. S., w przeciwieństwie do małoletniego powoda, nie musi z nikim dzielić swojej przestrzeni życiowej, a nadto korzysta z przywileju dojeżdżania do pracy własnym samochodem. Oczywiście uwadze Sądu nie uszło, że obecna sytuacja materialna pozwanej wcale nie jest łatwa. Musi ona bowiem sama ponosić wszystkie koszty swojego utrzymania, w tym opłaty mieszkaniowe. Nadto poza małoletnim A. posiada ona na swoim utrzymaniu drugie dziecko. Nie stanowi to jednak powodu do przyjęcia, że nie można jej obciążyć wyższym obowiązkiem alimentacyjnym na rzecz małoletniego powoda niż kwota 600 zł miesięcznie. Obecna sytuacja pozwanej jest bowiem konsekwencją jej wyborów życiowych i to ona powinna je ponosić. Co więcej Sąd miał na uwadze, że pozwana praktycznie nie realizuje kontaktów z małoletnim powodem, podczas gdy swoje drugie dziecko widuje niemalże codziennie. Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, że to sam A. nie chce kontaktów z matką. Również to jest bowiem przynajmniej w części konsekwencją wyborów J. S.. Wreszcie Sąd miał na uwadze, że w toku rozprawy z dnia 22.06.2023 r. J. S. przyznała, że na swoje drugie dziecko przeznacza co miesiąc około 500 zł. Oczywiste jest zaś, że koszty utrzymania małoletniego A., który jest już nastolatkiem, są znacząco wyższe niż koszty utrzymania dziecka w wieku przedszkolnym, a co za tym idzie, że – zgodnie z zasadą równej stopy życiowej – pozwana winna na jego rzecz łożyć wyraźnie większe kwoty niż na swojego młodszego syna.

W tych okolicznościach, mając na uwadze, że możliwości zarobkowe J. S. ustalone zostały na kwotę 4.497 zł miesięcznie, zaś usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniego A. ustalone zostały na kwotę 1.790 zł miesięcznie, Sąd zobowiązał pozwaną do łożenia na rzecz małoletniego powoda podwyższonej renty alimentacyjnej w wysokości 900 zł miesięcznie. Kwota ta stanowi w przybliżeniu 50 % całkowitych kosztów utrzymania małoletniego A.. Sąd obciążając oboje rodziców obowiązkiem pokrywania kosztów utrzymania ich wspólnego dziecka po połowie miał na uwadze, że choć faktycznie to P. S. sprawuje bezpośrednią pieczę nad A., zaś kontakty J. S. z chłopcem są bardzo sporadyczne, to jednak małoletni jest już nastolatkiem i w związku z tym w znacznym zakresie jest osobą samodzielną, przez co opieka nad nim nie jest już tak absorbująca jak w przypadku młodszych dzieci i co do zasady polega na wspieraniu go, kształtowaniu jego osobowości i nadzorowaniu procesu jego edukacji. Nadto Sąd miał na względzie wyższe dochody ojca małoletniego powoda.

W opinii Sądu po uiszczeniu przez pozwaną alimentów w tej wysokości, będzie ona nadal dysponowała wystarczającą kwotą dochodu na pokrycie zgodnie z zasadą równej stopy życiowej, podstawowych kosztów swojego utrzymania oraz partycypowanie w kosztach utrzymania młodszego syna.

W związku z powyższym należało orzec jak w pkt 1 wyroku, oddalając powództwo w pozostałym zakresie (pkt. 2 wyroku).

O kosztach orzeczono na podstawie art. art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. i art. 13 ust. 1 pkt 5 art. w zw. z art. 113 § 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1144 t.j.). W niniejszej sprawie strony wygrały i przegrały proces niemalże w równej części. W związku tym Sąd zobowiązał J. S. do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego w Wągrowcu kwoty 250 zł tytułem połowy opłaty od pozwu, od której uiszczenia strona powodowa była zwolniona z urzędu., w pozostałym zakresie koszty postępowania pomiędzy stronami znosząc wzajemnie.

Strona powodowa została zwolniona od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych na podstawie na mocy art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.).

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w pkt 1, zasądzającemu alimenty, nadano z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności.

sędzia Katarzyna Szymczewska