III RC 128/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Wągrowcu z 2019-06-11

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 czerwca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Wągrowcu, Wydział III Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Szymczewska

Protokolant: sekr. sąd. Włodzimierz Żmuda

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2019 r. w Wągrowcu

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej M. M. (1) reprezentowanej przez matkę M. O.

przeciwko P. M.

o alimenty

1.  Zasądza od pozwanego P. M. na rzecz małoletniej powódki M. M. (1) rentę alimentacyjną w kwocie 1.300,00 zł (tysiąc trzysta złotych) miesięcznie, począwszy od dnia 14.06.2018 r., płatną z góry do 10 - tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat do rąk matki małoletniej powódki M. O.;

2.  Oddala powództwo w pozostałej części;

3.  Wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;

4.  Przyznaje kuratorowi dla nieznanego z miejsca pobytu uczestnika P. M. – adw. I. T. wynagrodzenie w kwocie 1.850,00 zł brutto, które wypłacić z zaliczki zaksięgowanej pod pozycją 510005683797, a w pozostałej części ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wągrowcu;

5.  Nie obciąża pozwanego kosztami procesu.

SSR Katarzyna Szymczewska

UZASADNIENIE

W piśmie złożonym w dniu 14.06.2018 r. matka małoletniej powódki, reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła m.in. o zasądzenie od pozwanego P. M. renty alimentacyjnej w kwocie po 1.700 zł miesięcznie. Jednocześnie w pozwie zawnioskowano o udzielenie zabezpieczenia powództwa poprzez zobowiązanie pozwanego do uiszczania na rzecz powoda renty alimentacyjnej po 1.700 zł miesięcznie na czas trwania postępowania.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że małoletnia M. M. (1) ur. (...) w B. jest córką pozwanego i M. O.. Podano, że rodzice małoletniej powódki pozostawali w związku nieformalnym do 2016 r., zamieszkując w N., a następnie w Polsce. Obecnie małoletnia powódka zamieszkuje z matką i jej rodzicami w mieszkaniu stanowiącym własność rodziców M. O., natomiast pozwany zamieszkuje i pracuje w N., niemal nie utrzymując kontaktów z małoletnią powódką; podano, że przeciętnie łożył na małoletnią alimenty w wysokości 1.700 – 2.000 zł miesięcznie, lecz w ostatnich miesiącach wpłaty są niższe i nieregularne. Matka małoletniej jest zatrudniona na stanowisku sprzedawcy w pełnym wymiarze etatu i pobiera wynagrodzenie w kwocie 2.226,24 zł netto miesięcznie. Nie otrzymuje żadnych innych świadczeń na małoletnią. Nadto podano, że na miesięczne opłaty na utrzymanie mieszkania składają się kwoty: 556,91 zł – czynsz, 201,19 zł – prąd, 163,08 zł – gaz (prąd i gaz co 2 mies.), 134,88 zł - tv, internet, telefon, 245,15 zł/rok – abonament RTV, 116 zł/rok – podatek od nieruchomości. Koszty te dzielone są na 4 domowników; na małoletnią przypada kwota 212,50 zł. W uzasadnieniu pozwu szczegółowo przedstawiono rozliczenie wydatków na pokrycie miesięcznych kosztów utrzymania małoletniej podzielonych na następujące kategorie: 953 zł – wyżywienie, 193 zł – kosmetyki, 63 zł – chemia gospodarcza, 260 zł – odzież i obuwie, 110 zł – leki i wizyty lekarskie, 475 zł – wydatki związane z przedszkolem, 760 zł – rozrywka, zabawki, książeczki, wakacje, paliwo na dojazdy samochodem wraz z wydatkami na utrzymanie samochodu; łącznie strona powodowa oszacowała miesięczne wydatki na utrzymanie małoletniej powódki na nieco ponad 3 tys. zł. Co do możliwości zarobkowych pozwanego, matka małoletniej wskazała, że pozwany jest z zawodu mechanikiem, ma wykształcenie średnie techniczne i pracuje w N. z wynagrodzeniem ok. 35 tys. koron (ok. 16 tys. zł).

Postanowieniem z dnia 09.07.2018 r. tut. Sąd udzielił zabezpieczenia roszczenia na czas trwania procesu poprzez zobowiązanie pozwanego P. M. do uiszczania tymczasowej renty alimentacyjnej w kwocie 1.300 zł miesięcznie na rzecz małoletniej powódki, począwszy od dnia 14.06.2018 r. płatnych z góry do 10-tego dnia każdego kolejnego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat, a w pozostałym zakresie wniosek o zabezpieczenie oddalił.

Pozwany P. M. nie złożył odpowiedzi na pozew, ani też nie stawił się na żadnej z przeprowadzonych w toku postępowania rozpraw.

Zarządzeniem z dnia 25.04.2019 r. tut. Sąd ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego P. M. kuratora w osobie adw. I. T..

W odpowiedzi na pozew złożonej dnia 11.06.2019 r. kurator adw. I. T., działająca w imieniu pozwanego P. M., wniosła o oddalenie powództwa o zasądzenie alimentów ponad kwotę 600 zł miesięcznie oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wskazując, że koszty utrzymania małoletniej powódki, podane w treści pozwu zostały w znaczącym stopniu zawyżone, w szczególności zaś koszty wyżywienia dziecka, zakupu kosmetyków, środków higieny i czystości, odzieży i obuwia, a także koszty leczenie dziecka nie znajdują uzasadnienia zarówno ze względu na wiek dziecka, jak i jej zapotrzebowanie na konkretne dobra czy usługi. Matka dziecka nie podniosła także, by u małoletniej występowały jakiekolwiek wskazania do stosowania np. specjalistycznej diety czy używania specjalnych kosmetyków lub odzieży. Nadto podniesiono, że część wydatków została przez matkę dziecka zdublowana np. z tytułu zakupu art. plastycznych, a niektóre z nich np. koszty prezentów dla małoletniej, nie zasługują w ogóle na uwzględnienie przy ustalaniu obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem jego córki. Inne natomiast można by w znaczący sposób zmniejszyć np. posyłając dziecko do przedszkola publicznego, zamiast do prywatnego. Przede wszystkim zaś kurator pozwanego podniósł, że matka małoletniej w żaden sposób nie udokumentowała ponoszenia wskazanych przez siebie wydatków, a co za tym idzie nie wykazała, aby faktycznie je poczyniła lub by były one konieczne. Wreszcie zwrócono także uwagę, że M. O. w żaden sposób nie uprawdopodobniła wysokości zarobków osiąganych przez pozwanego, czy też nawet samego faktu, że podejmuje on pracę zarobkową lub, że przebywa nadal na terenie N.. Podobnie jak nie przedstawiła ona żadnych dowodów na to, by P. M. faktycznie przekazywał na rzecz małoletniej córki kwoty rzędu 2.000 zł miesięcznie lub by przesyłane przez niego pieniądze faktycznie miały służyć zaspokojeniu potrzeb małoletniej M. M. (1).

W toku rozprawy z dnia 11.06.2019 r. adw. I. T. złożyła wniosek o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej jako kurator.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia M. M. (1) ur. (...) pochodzi ze związku faktycznego M. O. i P. M.. Początkowo rodzice małoletniej zamieszkiwali wspólnie z córką na terenie N.. Następnie kiedy w czerwcu 2014 r. M. O. wróciła z córką do Polski, pozwany również powrócił do kraju, gdzie pozostawał do chwili rozstania z matką małoletniej M., tj. do 2016r. kiedy ostatecznie powrócił do N..

okoliczności bezsporne, nadto odpis aktu urodzenia /k. 12/

Małoletnia powódka zamieszkuje z matką i dziadkami, w mieszkaniu stanowiącym własność rodziców M. O.. Na co miesięczne koszty utrzymania tego lokalu składają się: czynsz – 557 zł, prąd – 100 zł, gaz – 82 zł, TV, Internet, telefon – 135 zł, abonament RTV – 20 zł oraz podatek od nieruchomości – 9 zł. Udział małoletniej powódki w tych kosztach stanowi około 225 zł miesięcznie. M. M. (1) ma obecnie 6 lat, a do końca roku szkolnego 2018/2019 uczęszczała do prywatnego przedszkola „Do re mi” w W.. Z tego tytułu matka małoletniej uiszczała czesne, zawierające również koszt wyżywienia, oraz inne opłaty np. wyprawka, ubezpieczenie, wycieczki itp. w łącznej wysokości 475 zł miesięcznie. Z początkiem września 2019 r. dziecko rozpocznie natomiast edukację na poziomie zerówki i w tym celu będzie uczęszczać do publicznego przedszkola. Choć zaś pobyt dziecka w przedszkolu publicznym jest bezpłatny przez 5 godzin dziennie, to ze względu na fakt, że małoletnia M. będzie pozostawać w placówce przez 8 godzin, a nadto będzie tam korzystać z pełnego wyżywienia, koszty związane z uczęszczaniem przez nią do nowego przedszkola będą porównywalne do tych, ponoszonych przez M. O. dotychczas. Na pokrycie wydatków na wyżywienie małoletniej w domu, spożywane zarówno po powrocie z przedszkola jak i w dni wolne od nauki, niezbędna jest kwota w graniach 500 zł miesięcznie. Małoletnia M. korzysta z rozrywek np. wyjścia na basen, zaś M. O. przeznacza na ten cel kwotę 60 zł miesięcznie. Nadto w okresie letnim matka małoletniej zapewnia jej także wypoczynek wakacyjny nad morzem, którego koszt w skali miesiąca wynosi 80 zł. M. znajduje się w okresie intensywnego rozwoju fizycznego i wymaga częstej wymiany garderoby oraz obuwia, a łączne wydatki na ten cel oscylują w granicach kwoty 250 zł miesięcznie, głównie ze względu na fakt, że matka małoletniej stara się kupować dla córki obuwie wykonane z naturalnej skóry. Na zakup kremów i balsamów nawilżających dla małoletniej, a w okresie letnim również kremów z filtrami oraz na pokrycie udziału dziecka w kosztach zakupu chemii gospodarczej np. proszku do prania czy środków czyszczących oraz opłacenie usług fryzjerskich niezbędna jest kwota 120 zł miesięcznie. M. nie choruje przewlekle i nie wymaga przyjmowania na stałe żadnych leków, jednak ze względu na występującą u niej próchnicę, korzysta z prywatnej opieki stomatologicznej. Nadto małoletnia regularnie przyjmuje witaminy, a w razie konieczności zażywa standardowe leki na sezonowe przeziębienie. Średni miesięczny koszt leczenia małoletniej powódki to kwota 100 zł miesięcznie. Małoletnią obciąża także udział w kosztach zakupu paliwa oraz utrzymania samochodu, przy czym udział ten nie przekracza kwoty 100 zł miesięcznie.

dowód: rachunki, potwierdzenia przelewów, faktury /k. 28-30v, 38, 41-44v, 46-47, 49-52 /, dokumentacja medyczna /k. 31-37v, 39-40/, zaświadczenie z przedszkola /k. 45, 85/, oświadczenie /k. 48/zeznania M. O. /k. 80-82, 148 - koperta/, zeznania D. O./k. 98-99/,

M. O. z zawodu jest sprzedawcą i obecnie zatrudniona jest na tym stanowisku w firmie Ubojnia i Masarnia (...), osiągając z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości 2.226,24 zł netto miesięcznie. Matka małoletniej zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony i świadczy pracę w pełnym wymiarze czasu, w systemie dwuzmianowym.

dowód: zeznania M. O./k. 80-82/, zaświadczenie o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia /k. 26-27, 86/

P. M. posiada wykształcenie średnie techniczne, a z zawodu jest mechanikiem. Pozwany nadal przebywa na terenie N., gdzie pracuje zarobkowo.

dowód: zeznania M. O. /k. 80-82, 148 - koperta/, wydruki wiadomości tekstowych /k. 13-14, 89-91/

W maju 2016 r. oraz w okresie od połowy kwietnia 2017 r. do końca grudnia 2017 r. pozwany dobrowolnie przekazywał matce małoletniej powódki środki na utrzymanie dziecka. M. O. otrzymywała przelew średnio co dwa tygodnie, a przeciętna suma dwóch przelewów w miesiącu wynosiła ok. 1.200 – 1.300 zł i jedynie w maju 2016 r. nieznacznie przekroczyła 2.000 zł, zaś w lipcu i sierpniu 2017 r. wyniosła ok. 1.800 zł.

dowód: potwierdzenia przelewów /k. 15-25v, 87-88, 94-97/, zeznania M. O. /k. 80-82, 148 - koperta/

W 2018 r. P. M. czterokrotnie przekazał na rzecz małoletniej powódki środki pieniężne tj. w miesiącach czerwcu, sierpniu, październiku oraz listopadzie, a zatem już po udzieleniu przez tut. Sąd zabezpieczenia w sprawie w dniu 09.07.2018 r. Każdorazowo przekazywane przez pozwanego kwoty oscylowały w granicach od 664,30 zł do 893,66 zł.

dowód: potwierdzenia przelewów /k. 15-25v, 87-88, 94-97/, zeznania M. O. /k. 80-82, 148 - koperta/

Powyższe okoliczności Sąd ustalił w oparciu o wymienione dowody z dokumentów oraz zeznania świadka i strony powodowej.

Na wstępie, przed omówieniem oceny zeznań stron należy zauważyć, że choć zasadniczo zgodnie z art. 299 k.p.c. dowód z przesłuchania stron winien mieć charakter jedynie pomocniczy, to specyfika spraw alimentacyjnych czyni dowody z dokumentów oraz zeznań stron zdecydowanie pierwszoplanowymi. Zwykle głównie same strony, a nie osoby postronne są zorientowane w skali życiowych potrzeb i wydatków ponoszonych na ich pokrycie. Również przy ocenie zeznań stron większe znaczenie niż w sprawach innego typu ma ich weryfikacja przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego. To oznacza, że Sąd analizuje zeznania stron w aspekcie przeciętnej wysokości podstawowych kosztów utrzymania osób dorosłych i dzieci w różnym wieku, znanej Sądowi w oparciu o własne doświadczenie życiowe, z doświadczenia związanego z prowadzeniem wielu innych postepowań alimentacyjnych oraz z uwagi na posiadanie powszechnie dostępnej wiedzy o cenach popularnych produktów i usług.

Mając powyższe na uwadze, Sąd dał wiarę zeznaniom M. O. w znaczącej części, były one bowiem jasne i szczere, a nadto potwierdzone zostały stosownymi dokumentami w postaci rachunków, faktur i potwierdzeń przelewów. W opinii Sądu wysokość większości kosztów ponoszonych przez M. O. na zaspokojenie poszczególnych potrzeb małoletniej powódki nie odbiega od przeciętnej wysokości kosztów zaspakajania tych potrzeb u małoletnich dzieci w wieku M. M. (1), znanej Sądowi w związku z prowadzeniem wielu innych postępowań alimentacyjnych – z tym zastrzeżeniem, że dotyczy to rodzin, w których przynajmniej jedna osoba zarobkuje poza granicami kraju, czy też rodzin, w których dochody są wyższe niż osób korzystających ze wsparcia opieki społecznej. W szczególności wątpliwości Sądu nie wzbudziły deklarowane przez matkę małoletniej sumy przeznaczane na zakup odzieży i obuwia dla córki, opłacenie jej pobytu w przedszkolu oraz wypoczynku letniego. Również sam fakt występowania u małoletniej konkretnych potrzeb np. konieczność korzystania z usług stomatologa, czy też chęć uczęszczania na basen bądź do kina, zgodny jest nie tylko z zasadami doświadczenia życiowego, ale też z wiedzą Sądu na temat potrzeb małoletnich dzieci w wieku M. i dlatego także w tym zakresie Sąd dał wiarę twierdzeniom M. O.. Ponoszenie tych wydatków zostało przez matkę małoletniej w wystarczający sposób udokumentowane. W tym miejscu zaznaczyć należy, że w opinii Sądu korzystanie przez małoletnią powódkę z usług lekarza stomatologa prywatnie, nie stanowi wydatku o charakterze zbytkownym. Należy bowiem wskazać, że w skali miesiąca wydatek ten oscyluje na poziomie około 30 zł. Nadto małoletnia M. uczęszcza do tego samego lekarza od chwili rozpoczęcia leczenia i ma do niego zaufanie, co u tak małego dziecka jak powódka jest dość istotne. Wreszcie z uwagi na fakt, że matka małoletniej pracuje w systemie dwuzmianowym, niewątpliwe łatwiej jest jej umówić wizytę córki u stomatologa, bez konieczności dostosowania się do terminów dostępnych w ramach NFZ. Niemniej M. O. winna podjąć starania w celu znalezienia innego stomatologa, który budzić będzie zaufanie małoletniej, a który oferuje swoje usługi w ramach bezpłatnej opieki medycznej, refundowanej przez NFZ. W ten sposób będzie ona bowiem dysponowała dodatkowymi środkami na zaspokojenie innych potrzeb dziecka. Choć zaś co do zasady Sąd przyjął twierdzenia M. O. jako wiarygodne, to jednak nie wszystkie wskazane przez nią wydatki ponoszone na rzecz córki zasługują na uwzględnienie przy ustalaniu wysokości obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem małoletniej M., czy to ze względu na ich wysokość, czy też ze względu na fakt, że nie mieszczą się one w zakresie usprawiedliwionych potrzeb dziecka, ustalanym na potrzeby niniejszego postępowania, przy czym kwestie te zostaną szerzej omówione w dalszej części tego uzasadnienia.

Sąd dał także wiarę twierdzeniom M. O. co do wykształcenia jakim dysponuje P. M. oraz co do faktu, że nadal przebywa on i pracuje na terenie N.. Za wiarygodnością tych twierdzeń przemawia bowiem chociażby korespondencja pomiędzy pozwanym a matką małoletniej powódki, dołączona do akt sprawy przez stronę powodową w postaci wydruków wiadomości przesyłanych za pomocą komunikatora.

Analizując treść zeznań świadka D. O., Sąd oceniał je ze szczególną ostrożnością gdyż miał na uwadze, że jest ona matką M. O., a więc osobą jej najbliższą. Niemniej w opinii Sądu okoliczność ta nie miała znaczącego wpływu na treść zeznań składanych przez tego świadka. Mając bowiem na uwadze, że małoletnia powódka i świadek prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, oczywiste jest, że D. O. posiada pewną wiedzę na temat usprawiedliwionych potrzeb małoletniej M. i wysokości kosztów ich zaspokojenia. Jednakże ze względu na fakt, że świadek ograniczyła się de facto do wskazania kosztów uczęszczania przez małoletnią do przedszkola, podania orientacyjnych kosztów utrzymania mieszkania oraz stwierdzenia, że M. często korzysta z rozrywek typu wyjścia na basen czy do kina, w opinii Sądu wartość dowodowa tych zeznań jest niewielka.

Autentyczność przedstawionych przez stronę powodową dokumentów nie była kwestionowana przez strony, jak również nie wywołała żadnych uzasadnionych wątpliwości Sądu co do ich prawdziwości. Zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowiły one dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenie zawarte w ich treści. Do sprawy przedłożono również odpis aktu urodzenia powódki, który jako dokument urzędowy zgodnie z dyspozycją art. 244 § 1 i 2 k.p.c. stanowi dowód tego, co zostało w nim w sposób urzędowy zaświadczone.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie, aczkolwiek nie w całości.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci wynika z art. 133 § 1 k.r.o., w myśl którego rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zgodnie zaś z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu, odpowiedni do jego wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie. Oznacza to, że im wyższy standard życia rodziców, tym na wyższym poziomie powinni oni zaspokajać potrzeby dzieci i gwarantować zaspokojenie nie tylko potrzeb podstawowych, ale i potrzeb wyższego rzędu. Ponadto ustawodawca w § 2 art. 135 k.r.o. przewidział możliwość wykonania obowiązku alimentacyjnego w całości lub części względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie także poprzez osobiste starania o jego utrzymanie lub wychowanie. W tym wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego ( por. teza IV i VII uchw. SN z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988r., nr 4, poz. 42 oraz orz. SN z 10.10.1969 r. III CRN 350/69, OSNCP 1970, nr 2, poz. 15 ).

W przypadku opóźnienia w zapłacie przez zobowiązanego świadczeń alimentacyjnych na rzecz uprawnionego, temu ostatniemu przysługuje nadto roszczenie o odsetki ustawowe za opóźnienie w oparciu o art. 481 § 1 i 2 k.c.

W niniejszej sprawie Sąd ustalił, że każdego miesiąca na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej M. M. (1) wystarczająca będzie kwota ok 1.900 zł, a nie jak wskazywała w treści pozwu matka małoletniej kwota 3.000 zł. W opinii Sądu M. O. nie udowodniła bowiem, że faktycznie ponosi na rzecz swojej córki tak wysokie wydatki. Co więcej, nawet przy założeniu, iż pozwany systematycznie łoży na rzecz małoletniej rentę alimentacyjną w kwocie 1.700 zł, to wraz z wynagrodzeniem za pracę M. O. dysponowałaby miesięcznym budżetem niespełna 4.000 zł. Nie jest to wystarczająca kwota, aby zapewnić zaspokojenie materialnych potrzeb córki na poziomie wskazanym w uzasadnieniu pozwu oraz aby zapewnić niezbędne środki utrzymania dla siebie. Nadto zaś matka małoletniej nie udowodniła, by dobro dziecka wymagało łożenia na jej rzecz aż tak dużej kwoty jak 3.000 zł miesięcznie.

Jak już wskazano w treści postanowienia o zabezpieczeniu, udzielonego przez tut. Sąd w dniu 09.07.2018 r., za zdecydowanie zawyżone Sąd przyjął wskazane przez M. O. wydatki na wyżywienie dziecka, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że małoletnia ma zapewnioną część posiłków w przedszkolu. W ocenie Sądu dla 6-letniego dziecka wydatki na zakup artykułów spożywczych na potrzeby zdrowej zbilansowanej diety realnie nie powinny przekraczać 500 zł, tym bardziej, że małoletnia pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z matką i dziadkami, co obniża jednostkowe koszty utrzymania. Również koszt zakupu kosmetyków, środków higienicznych i tzw. chemii gospodarczej nie powinien przekroczyć kwoty 120 zł miesięcznie, w szczególności mając na uwadze, że nie wszystkie rodzaje kosmetyków i środków higieny są niezbędne dla 6-letniego dziecka, niektóre stosowane są sezonowo, a nadto zwyczajowo wszystkie te środki dostępne są w opakowaniach, które wystarczają na okres dłuższy niż jeden miesiąc. Co do wydatków na rozrywkę i basen, Sąd uwzględnił je do kwoty 60 zł miesięcznie. Choć bowiem jak wskazano wcześniej, zaspakajanie tego typu potrzeb u małoletnich dzieci w wieku powódki jest uzasadnione i nie budzi wątpliwości, to z załączonych do pozwu paragonów nie wynika, aby małoletnia powódka korzystała z basenu częściej niż co dwa tygodnie, bądź by systematycznie korzystała z innych form odpłatnych rozrywek dedykowanych dzieciom. Wreszcie Sąd uznał, ze udział małoletniej w kosztach użytkowania samochodu, nie powinien przekroczyć kwoty 100 zł miesięcznie. Należy bowiem wskazać, że małoletnia powódka zamieszkuje w W., uczęszcza do przedszkola w W., pozostaje pod opieką lekarza rodzinnego w przychodni oraz stomatologa w W. (jak wynika z załączonych kopii dokumentacji medycznej), a nawet uczęszcza na basen znajdujący się w W.. Nie jest zatem prawdopodobne, aby na potrzeby związane z dowożeniem córki M. O. pokonywała więcej niż 150 km miesięcznie. Wydatki związane z zakupem paliwa w tym celu nie powinny więc przekraczać sumy 70 zł miesięcznie. Nie znajduje również uzasadnienia obciążanie małoletniej kosztami utrzymania samochodu w połowie, skoro nie jest ona głównym użytkownikiem pojazdu. Natomiast za wydatek całkowicie nie zasługujący na uwzględnienie przy ustalaniu wysokości renty alimentacyjnej należnej od pozwanego na rzecz jego córki Sąd uznał koszty zakupu prezentów. Obdarowywanie prezentami stanowi przejaw dobrej woli czy też jeden ze sposobów wyrażania uczuć. To, czy ktoś da prezent, zależy wyłącznie od niego samego. Brak jest zatem podstaw do tego, by zobowiązywać jedno z rodziców do finansowania w ramach obowiązku alimentacyjnego prezentów, które dziecku zamierza wręczyć drugie z rodziców ( tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w postanowieniu z 29 maja 2013 r. VI ACz 1120/13, niepubl.).

Jest bezsporne, że małoletnia powódka nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, a co za tym idzie rodzice są zobowiązani do jej alimentowania zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. Obowiązek ten obciąża rodziców małoletniej w stopniu uzależnionym od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców (art. 135 § 1 k.r.o. oraz art. 129 § 2 k.r.o.).

Jak wskazano wyżej, na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki niezbędna jest każdego miesiąca kwota 1.900 zł.

Matka małoletniej powódki dokłada osobistych starań o jej wychowanie i utrzymanie i w ten sposób częściowo realizuje swój obowiązek alimentacyjny względem córki (art. 135 § 2 kro). Niemniej winna ona również w sposób pieniężny partycypować w utrzymaniu córki, przy czym w stopniu mniejszym niż pozwany. M. O. pracuje w wyuczonym zawodzie sprzedawcy i z tego tytułu pobiera wynagrodzenie w kwocie ok. 2.200 zł netto miesięcznie. Mając zaś na uwadze, że wysokość tego wynagrodzenia nie odbiega od przeciętnej pensji oferowanej przez pracodawców dla osób zatrudnionych na tym stanowisku, znanej Sądowi z w związku z prowadzeniem wielu innych postępowań alimentacyjnych oraz kierowaniem w ich toku zapytań do Powiatowych Urzędów Pracy, Sąd uznał, że matka małoletniej powódki w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe. Z kwoty tej pokrywa ona koszty własnego utrzymania oraz partycypuje w pokrywaniu kosztów utrzymania małoletniej M..

Jest oczywiste, że pozwany, będąc świadomy ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego względem dziecka także powinien w pełni wykorzystać swoje możliwości zarobkowe i majątkowe oraz w sposób odpowiedni gospodarować posiadanymi środkami. Nadto zaznaczyć należy, że obowiązek łożenia na zaspokojenie potrzeb dzieci jest obowiązkiem szczególnym, którego realizacja powinna wyprzedzać wszelkie inne zobowiązania, czemu ustawodawca niejednokrotnie dał wyraz w przepisach. Zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą dzieci mają w każdej sytuacji prawo do równej stopy życiowej z rodzicami. Oznacza to, iż oboje rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne, w których sami żyją ( por .uch. SN z 16.12.1987 - III CZP 81/86 - OSNC 1988, z. 4 poz. 42).

W niniejszej sprawie nie sposób jest dokładnie ustalić możliwości zarobkowych pozwanego. Niemniej w toku przeprowadzonego postępowania w sposób wystarczający uprawdopodobnione zostało, że P. M. nadal przebywa i pracuje na terenie N.. Okoliczność ta wynika wprost z zeznań M. O., a pośrednio również z dowodów znajdujących się w aktach sprawy w postaci wydruków wiadomości tekstowych wymienianych przez rodziców małoletniej powódki (k. 13-14, 89-91). Faktem powszechnie znanym jest natomiast, że zarobki na terenie państw takich jak Norwegia są stosunkowo wysokie i nawet przy wyższych niż w Polsce kosztach utrzymania, pozwalają na zaoszczędzenie pewnych kwot, które w przeliczeniu na złotówki stanowią znaczące sumy. Jest to główny powód dla którego nadal wielu Polaków decyduje się na emigrację zarobkową, gdyż dochody jakie osiągają za granicą m.in. w N. pozwalają im na utrzymanie nie tylko siebie, ale też rodziny która pozostaje zazwyczaj w kraju. Na poparcie tego założenia dowodem są w opinii Sądu załączone przez stronę powodową potwierdzenia przelewów kwot przekazywanych przez P. M. na rzecz jego córki. Te dotyczące przelewów dokonywanych w maju 2016 r. oraz przez okres od kwietnia do grudnia 2017 r. (k. 15-25v) wskazują, że przeciętna suma dwóch przelewów w miesiącu (płatności przeciętnie co 2 tygodnie) wyniosła ok. 1.200 – 1.300 zł, przy czym w maju 2016 r. przekroczyła 2.000 zł, a w lipcu i sierpniu 2017 r. wyniosła ok. 1.800 zł. Również potwierdzenia przedstawione przez stronę powodową w dalszym toku postępowania (k. 87-88, 94-97) świadczą o tym, że środki którymi dysponuje pozwany wystarczają mu nie tylko na utrzymanie siebie na terenie N., ale też pozwalają mu przekazywać dość znaczne kwoty na rzecz swojej córki, zamieszkałej w Polsce. Podkreślenia przy tym wymaga, że zamieszczane przez pozwanego tytuły przelewów nie pozostawiają wątpliwości, że przekazywał pieniądze na zaspokojenie potrzeb związanych z codziennym utrzymaniem (przykładowo „na życie” /foor livet/, „na opłaty”, „dla M. na opłaty”). Wreszcie w opinii Sądu zgoda P. M. na łożenie na rzecz małoletniej M. alimentów w kwocie 1.300 zł miesięcznie, wyrażona według zeznań M. O. z złożonych w toku rozprawy z dnia 11.06.2019 r., świadczy o tym, że jego możliwości zarobkowe pozwalają na świadczenie renty alimentacyjnej właśnie w takiej wysokości. Z tych przyczyn należało uznać, że możliwości zarobkowe pozwanego w rozumieniu art. 135 § 1 k.r.o. kształtują się na takim poziomie, że w zasięgu jego możliwości finansowych jest uiszczanie co miesiąc alimentów w wysokości 1.300 zł.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz małoletniej powódki rentę alimentacyjną w kwocie po 1.300 zł miesięcznie, co stanowi ok. 2/3 kwoty potrzebnej na utrzymanie małoletniej każdego miesiąca. Taki rozdział kosztów utrzymania dziecka pomiędzy jego rodziców uzasadniony jest faktem, że w przeciwieństwie do M. O., P. M. nie realizuje swojego obowiązku alimentacyjnego względem córki poprzez dokładanie osobistych starań o jej wychowanie. Nadto zaś Sąd miał na uwadze, że możliwości zarobkowe pozwanego są zdecydowanie wyższe niż matki małoletniej powódki.

Po uiszczeniu przez pozwanego tych alimentów będzie on dysponował wystarczającą kwotą dochodu na pokrycie zgodnie z zasadą równej stopy życiowej, podstawowych kosztów utrzymania swojego i uczestniczenia wraz z matką dziecka w ponoszeniu kosztów utrzymania M. M. (1).

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w pkt. 1 wyroku, oddalając powództwo w pozostałej części (pkt. 2 ).

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w pkt 1, zasądzającym alimenty, nadano z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności.

Na podstawie § 1 ust. 1 i ust. 3 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U. z 2018 r. poz. 536) wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w kwocie wyższej niż określona w ust. 1, a nieprzekraczającej wskazanych stawek minimalnych za czynności adwokackie określonych Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.), jeżeli uzasadnia to nakład pracy kuratora, w szczególności czas poświęcony na przygotowanie się do działania w postępowaniu, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie. Mając zaś na uwadze, że niniejsze postępowanie toczyło się przez okres czasu niespełna jednego roku, jednakże kurator wziął udział wyłącznie w jednej z przeprowadzonych rozpraw, w pkt. 4 wyroku Sąd przyznał adw. I. T. wynagrodzenie w kwocie 1.850 zł.

W niniejszym postępowaniu strona powodowa została zwolniona od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych na podstawie na mocy art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.).

Sąd, mając natomiast na uwadze, że pozwany przebywa poza granicami kraju, potencjalna egzekucja jakichkolwiek kosztów byłaby bowiem bezskuteczna, a nadto wiązałaby się z koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów., na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania go kosztami procesu w całości.

SSR Katarzyna Szymczewska

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Genowefa Janiak-Korczak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Wągrowcu
Osoba, która wytworzyła informację:  Katarzyna Szymczewska
Data wytworzenia informacji: