Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wągrowcu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2025 r.

Sąd Rejonowy w Wągrowcu, Wydział III Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Szymczewska

Protokolant: st. sekr. sąd. Włodzimierz Żmuda

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2025 r. w Wągrowcu

na rozprawie

sprawy z powództwa W. Ż.-K.

przeciwko R. M.

o alimenty

1.  Oddala powództwo;

2.  Przyznaje adw. A. M. wynagrodzenie z tytułu pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu w kwocie 885,60 zł brutto, które nakazuje wypłacić ze środków Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wągrowcu.

sędzia Katarzyna Szymczewska

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym dnia 03.06.2024 r. W. K. wniosła o zasądzenie od R. M. na swoją rzecz alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie, płatnych do 15-go dnia każdego miesiąca, wraz z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności, oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki zwrotu kosztów procesu. Jednocześnie w pozwie zawarto wniosek o udzielenie zabezpieczenia poprzez zobowiązanie pozwanego do łożenia na rzecz powódki tymczasowej renty alimentacyjnej w kwocie po 500 zł miesięcznie na czas trwania postępowania.

W uzasadnieniu wskazano, że powódka jest matką pozwanego i wdową, jej jedynym źródłem utrzymania jest emerytura w kwocie 1 760,04 zł, z czego z tytułu pobytu w (...) w S. odciągane jest co miesiąc 800,91 zł. Na zaspokojenie potrzeb powódki pozostaje zatem kwota 959,13 zł. Tymczasem jej średnie miesięczne wydatki z tytułu zakupu leków, dodatkowej żywności oraz środków higienicznych wynoszą od 900 zł do 1 100 zł miesięcznie. Tym samym powódka pozostaje w niedostatku. Pozwany, który skończył studia wyższe, posiada duży majątek, pobiera emeryturę i posiada dobre dochody. R. M. nie utrzymuje kontaktów z powódką, nie interesuje się jej sprawami, nie łoży na jej utrzymanie w (...) S.. Nadto powódka złożyła wniosek o zwolnienie jej od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Postanowieniem z dnia 10.06.2024 r. tut. Sąd umorzył postępowanie w zakresie wniosku powódki o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowił dla powódki adwokata z urzędu.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Przyznał, że powódka jest jego matką oraz że nie utrzymuje z nią kontaktów, przy czym sytuacja taka trwa od kilku miesięcy, a jej przyczyną jest negatywne i nieprawidłowe zachowanie powódki w stosunku do samego pozwanego, jak i jego rodziny. Dalej pozwany podniósł, że powódka winna posiadać pewne środki finansowe - w przeszłości bowiem odziedziczyła po swoim mężu majątek, który następnie spieniężyła. Powódka nigdy też nie zwracała się do pozwanego z prośbą o wsparcie finansowe i nigdy nie mówiła o tym, że pozostaje w niedostatku. W ocenie pozwanego wydatki podane w pozwie są zawyżone i nie zostały wykazane. Co do swojej sytuacji pozwany wskazał, że jego jedynym źródłem utrzymania jest świadczenie emerytalne w wysokości 4 036,56 zł netto, które w całości przeznacza na zaspokojenie swoich potrzeb, w tym na leki i leczenie, gdyż od lat choruje na nadciśnienie tętnicze, choroby ortopedyczne i reumatologiczne oraz inne związane z otyłością i w związku z tym m.in. korzysta z rehabilitacji oraz pobytów w sanatoriach, które w znacznej części są odpłatne.

Pismem procesowym z dnia 18.08.2024 r. pełnomocnik powódki podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie, zaprzeczając okolicznościom podniesionym przez pozwanego w odpowiedzi na pozew, a także przytaczając kolejne argumenty na poparcie swojego stanowiska, oraz wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu, a nie opłaconej nawet w części.

Postanowieniem z dnia 26.08.2024 r. tut. Sąd oddalił wniosek W. Ż.-K. o udzielenie zabezpieczenia powództwa.

Postanowieniem z dnia 13.12.2024 r. wydanym w sprawie sygn. akt XV Cz 1064/24 Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił zażalenie W. Ż.-K. na postanowienie z dnia 26.08.2024 r.

Sąd ustalił co następuje:

W. K. ma ukończone 89 lat i jest wdową. Powódka trzykrotnie wstępowała w związek małżeński i trzykrotnie owdowiała. Ostatni mąż powódki – T. K., zmarł 26.11.1996 r. Ze związku małżeńskiego z pierwszym mężem - J. M. (1), zmarłym 05.04.1982 r., W. K. posiadała dwóch synów, w tym pozwanego - R. M. ur. (...) Drugi syn powódki zmarł w 2010 r. Z późniejszych związków małżeńskich powódka nie posiada żadnych dzieci.

okoliczności bezsporne, nadto dowód: odpisy aktów USC /k. 6/, wydruki z bazy PESEL-SAD /k. 29-32/

W. K. utrzymuje się ze świadczenia emerytalnego z ZUS w wysokości 3 356,90 zł netto miesięcznie. Nadto powódka pobiera świadczenia dodatkowe tzw. „trzynastą emeryturę” i „czternastą emeryturę”.

dowód: odcinek wypłaty świadczenia /k. 168/; częściowo zeznania powódki W. Ż.-K. /k. 182v, 184-płyta CD/

Od 2015 r. W. K. jest pensjonariuszką Domu Pomocy Społecznej w S.. Koszt pobytu powódki w placówce w bieżącym roku wynosi 6 980,00 zł miesięcznie, przy czym do kwoty 4 630,17 zł miesięcznie jest on dofinansowywany przez Urząd Gminy W.. W pozostałej wysokości opłata ta jest uiszczana z dochodów powódki. Każdego miesiąca Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje ze świadczenia emerytalnego W. Ż.-K. na rzecz (...) w S. kwotę 1 437,07 zł. Dodatkowo na pokrycie kosztów swojego pobytu, sama powódka uiszcza na rzecz placówki kwotę 912,76 zł.

dowód: informacja z (...) o wysokości opłat /k. 165-167/; odcinek wypłaty świadczenia /k. 168/; dowód wpłaty /k. 169/; częściowo zeznania powódki W. Ż.-K. /k. 182v, 184-płyta CD/

W ramach pobytu w (...) powódka ma zapewnione wyżywienie i opiekę, w tym opiekę lekarską. Niemniej W. K. ponosi co miesiąc wydatki w kwocie 250 zł na zakup dodatkowych artykułów żywnościowych tj. sucharki, kawę, herbatę, soki, owoce itp. oraz 100 zł na zakup odzieży, obuwia i tekstyliów. Powódka na własny koszt zakupuje także środki higieny osobistej i kosmetyki np. papier toaletowy, chusteczki, ręczniki papierowe itp., na co niezbędna jest jej kwota 150 zł miesięcznie, oraz zakupuje doładowanie do telefonu za kwotę 50 zł miesięcznie. Nadto matka pozwanego ponosi koszt zakupu własnych leków, które zażywa regularnie, tj.:

nazwa	ilość w opakowaniu	dawkowanie	cena
V.	90 tab.	3 x dziennie	18 zł
N.	30 tab.	1 x dziennie	38,51 zł
D.	60 tab.	2 x dziennie	0 zł
G.	100 tab.	2 x dziennie	21,48 zł
A. ((...))	60 tab.	1 x dziennie	7,98 zł
D.	60 tab.	1 x dziennie	0 zł
P.	30 tab.	1 x dziennie	0 zł
O.	28 tab.	1 x dziennie	39,09 zł
K.	60 tab.	2 x dziennie	9,98 zł
N.	24 tab.	1 x dziennie	18 zł
R.	12 tab.	1 x dziennie	15,99 zł
P.	20 tab.	w zależności od potrzeby	24,99 zł
Z.	56 tab.	1 x dziennie	0 zł
P.	20 tab.	2 x dziennie	20 – 50 zł

W razie potrzeby powódka przyjmuje także antybiotyki (ostatnio A.) lub doraźnie inne leki (jak np. zastrzyki z N.). Ostatnio na ten cel wydała 150 zł. Zdarza się też, że W. K. zakupuje maści przeciwbólowe i przeciwzapalne, których koszt wynosi około 50 zł. Średni miesięczny koszt zakupu wszystkich leków wynosi 400 zł.

dowód: spis leków i ich dawkowanie/k. 162/; faktury /k. 11-16, 170-173/; częściowo zeznania powódki W. Ż.-K. /k. 182v, 184-płyta CD/

R. M., który ma obecnie 69 lat, od 09.10.2010 r. pozostaje w związku małżeńskim z J. M. (2). Umową zawartą dnia 18.01.2011 r., w formie aktu notarialnego, pozwany i jego żona wprowadzili do swoich stosunków małżeńskich ustrój rozdzielności majątkowej. Pozwany utrzymuje się ze świadczenia emerytalnego w wysokości około 4 050 zł netto miesięcznie.

dowód: kopia aktu notarialnego /k. 51-53/, decyzja ZUS /k. 54/, zeznania podatkowe /k. 56-71/, wydruk historii rachunku bankowego /k. 72-74/, zeznania R. M. /k. 182v-183, 184-płyta CD/;

W 1982 r. zmarł ojciec R. M. i pierwszy mąż powódki. Do spadku po zmarłym wchodziła nieruchomość, która została zbyta w 1983 r., a środki z tego tytułu zostały podzielone pomiędzy pozwanego oraz jego brata – drugiego syna powódki.

dowód: zeznania R. M. /k. 182v-183, 184-płyta CD/

Do lipca 2023 r. pozwany wraz z żoną odwiedzali W. Ż.-K. w (...). Wizyty te miały miejsce 3-4 razy do roku. Za każdym razem, gdy pozwany przyjeżdżał do matki przywoził jej np. z dodatkową żywnością tj. jajka, kiełbasa, słodycze itp. Pozwany pisał także do matki listy i kartki z życzeniami, a nadto wysyłał paczki. Przy okazji wizyt syna W. K. często wywoływała kłótnie z nim i jego żoną, miała do nich pretensje, wyzywała ich i ubliżała im. Z uwagi na taką postawę powódki i jej zachowanie kontakty te zostały ostatecznie zerwane.

dowód: kopie listów do powódki /k. 49-50/, zeznania R. M. /k. 182v-183, 184-płyta CD/

Powyższe okoliczności Sąd ustalił w oparciu o wymienione powyżej dowody.

W ocenie Sądu zeznania powódki W. Ż.-K., zasługiwały na miano wiarygodnych jedynie w części. W szczególności za wiarygodne Sąd uznał zeznania powódki co do otrzymywania przez nią dodatkowych świadczeń z ZUS w postaci tzw. trzynastej i czternastej emerytury. Powszechnie bowiem wiadomo, że osoby korzystające ze świadczeń emerytalno-rentowych otrzymują co roku tego rodzaju świadczenia. Co do zasady Sąd dał także wiarę zeznaniom powódki co do faktu, że nawet przebywając w (...) i korzystając tam z wyżywienia i tak ponosi wydatki na zakup dodatkowej żywności, a także środków higieny i czystości, odzieży i leków. Niemniej za niewiarygodne Sąd uznał zeznania powódki co do faktu, że na pokrycie tych wydatków przekazuje pracownikom (...) kwotę 500 zł tygodniowo. Zeznania te są bowiem sprzeczne z logiką oraz zasadami ekonomii. Skoro po opłaceniu pobytu w (...) powódce pozostaje do dyspozycji co do zasady kwota około 1 000 zł miesięcznie, to niemożliwością jest by na pokrycie kosztów dodatkowych zakupów przekazywała pracownikom (...) kwotę 2 000 zł miesięcznie (po 500 zł tygodniowo, przez 4 tygodnie).

Zeznania pozwanego R. M. zasługiwały w ocenie Sądu na przymiot wiarygodności w całości, były bowiem jasne, logiczne i spójne, a nadto korelowały z pozostałym zgromadzonym w toku postępowania materiałem dowodowym. W szczególności za wiarygodne Sąd uznał zeznania pozwanego co do tego, że do lipca 2023 r. utrzymywał kontakt z matką i 3-4 razy w roku odwiedzał ją w (...), każdorazowo przywożąc jej paczki m.in. z żywnością. Sąd dał także wiarę pozwanemu co do powodów zaprzestania przez niego odwiedzin i zerwania kontaktów z matką. Sąd miał bowiem możliwość osobistego zaobserwowania zachowania powódki podczas rozprawy, jej roszczeniowej postawy, impulsywności i okazywanych względem syna negatywnych emocji.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął wnioski dowodowe pełnomocnika strony powodowej, zawarte w piśmie z dnia 18.08.2024 r. pkt. 1-3 i z dnia 27.05.2025 r. pkt. 1, a mające na celu ustalenie sytuacji materialnej pozwanego. W ocenie Sądu okoliczności te zostały wykazane w wystarczającym zakresie, a nadto, co do zasady dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miały znaczenie drugorzędne. Kluczową okolicznością w sprawie było bowiem ustalenie czy powódka znajduje się w stanie niedostatku.

Autentyczność przedstawionych przez stronę powodową i pozwaną dokumentów nie była kwestionowana przez strony, jak również nie wywołała żadnych uzasadnionych wątpliwości Sądu co do ich prawdziwości. Zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowiły one dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenie zawarte w ich treści. Do sprawy przedłożono również kopię odpisu aktu urodzenia i aktu notarialnego, decyzje ZUS, a nadto odpisy zeznań podatkowych. Jako dokumenty urzędowe zgodnie z dyspozycją art. 244 § 1 i 2 k.p.c. stanowiły dowód tego, co zostało w nich w sposób urzędowy zaświadczone.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z treścią art. 128 k.r.o. obowiązek dostarczania środków utrzymania obciąża krewnych w linii prostej. Ogólna zasada, zgodnie z którą wynikający z pokrewieństwa obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, oznacza, że między tymi krewnymi może powstać konkretny stosunek alimentacyjny z chwilą wystąpienia przesłanek, od których dalsze przepisy, a w szczególności przepisy art. 132-136 k.r.o., uzależniają roszczenie uprawnionego oraz odpowiadający temu roszczeniu obowiązek spełnienia świadczeń alimentacyjnych przez zobowiązanego ( por. J. Jodłowski, Glosa do postanowienia SN z 27.2.1969 r., II CZ 37/69, OSP 1969, Nr 2, poz. 34). Tak więc art. 128 k.r.o. wskazuje, między którymi spośród krewnych istnieje „potencjalnie” obowiązek alimentacyjny, dalsze zaś przepisy określają przesłanki powstania skonkretyzowanego obowiązku alimentacyjnego zobowiązanego względem uprawnionego do świadczeń alimentacyjnych.

Jak stanowi art. 133 § 2 k.r.o. uprawniony do świadczeń alimentacyjnych (z wyjątkiem dzieci) jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Warunkiem koniecznym do uwzględnienia powództwa, a tym samym zasądzenia alimentów w jest zatem ustalenie przez sąd, że uprawniony znajduje się w niedostatku, a także, że zobowiązani są zdolni do łożenia alimentów.

Przepisy nie definiują co należy rozumieć pod pojęciem niedostatku. Powszechnie przyjmuje się jednak, że ze stanem niedostatku mamy do czynienia w sytuacji, gdy osoba nie jest w stanie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb. Podobnie stwierdził także Sąd Najwyższy w uchwale Pełnego składu Izby Cywilnej i Administracyjnej z dn. 16.12.1987 r., ( sygn. akt: III CZP 91/86, publ. Lex 3342) gdzie wskazał, że ,,za znajdujące się w niedostatku należy uważać osoby, które nie mogą własnymi siłami zaspokoić usprawiedliwionych potrzeb, nie posiadają własnych środków w postaci wynagrodzenia za pracę, emerytury czy renty ani też dochodów z własnego majątku.” Jeżeli własnymi siłami osoba uprawniona jest w stanie zaspokoić swoje potrzeby jedynie częściowo, obowiązek alimentacyjny osoby zobowiązanej ogranicza się tylko do niezaspokojonej części. Zaspokojenie potrzeb każdego człowieka powinno nastąpić przede wszystkim z jego własnych środków. Dotyczy to dochodów z pracy, z majątku, ze świadczeń z ubezpieczenia lub zabezpieczenia społecznego ( tak uzasadnienie III tezy uchwały SN z 16.12.1987 r. sygn. akt III CZP 91/86, OSNCP 1988, Nr 4, poz. 42).

Określenie zakresu obowiązku alimentacyjnego powinno być dokonane przy uwzględnieniu przepisu art. 135 § 1 k.r.o., z którego wynika, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przez możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego należy rozumieć te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Przenosząc powyższe rozważania prawne na grunt sprawy niniejszej Sąd stwierdził, że powódka nie wykazała jakoby spełniała podstawową przesłankę z art. 133 § 2 k.r.o., a mianowicie że znajduje się w niedostatku. W przeciwieństwie bowiem do roszczenia małoletnich dzieci o alimenty od ich rodziców, przy ustalaniu prawa osoby dorosłej do alimentów nie obowiązuje zasada równej stopy życiowej pomiędzy zobowiązanym i uprawnionym.

W toku postępowania Sąd ustalił, że powódka zamieszkuje na stałe w Domu Pomocy Społecznej w S.. Z wiedzy posiadanej przez Sąd z urzędu w związku z prowadzeniem nadzoru nad tą placówką, a nadto z powszechnie dostępnej wiedzy na temat sposobu i zasad funkcjonowania (...)ów wynika, że pensjonariusze tych placówek mają zapewnione całodzienne wyżywienie i opiekę, w tym opiekę medyczną. Co prawda powódka podnosiła, że pomimo to ponosi dodatkowe koszty własnego utrzymania i zaspokojenia potrzeb. A choć twierdzenia te Są uznał za udowodnione co do zasady to jednak dokonał ich weryfikacjo co do wysokości. I tak Sąd uznał, że o ile W. K. faktycznie we własnym zakresie zakupuje dodatkowo żywności tj. soki, owoce, słodycze itp., to jednak uznał, że na ten cel nie przeznacza ona więcej niż 250 zł miesięcznie. Sąd miał bowiem na uwadze, że (...) zapewnia powódce 3 posiłki dziennie. Zresztą właśnie taką kwotę powódka podawała w treści pozwu inicjującego niniejsze postępowanie. W kosztach utrzymania powódki Sąd uwzględnił także wydatki na zakup odzieży i tekstyliów i to w kwocie podanej w piśmie procesowym z dnia 27.05.2025 r. tj. 100 zł miesięcznie, a także koszty doładowania telefonu, które zgodnie z zeznaniami W. Ż.-K., wynoszą 50 zł miesięcznie. Dalej Sąd dokonał analizy twierdzeń powódki co do konieczności ponoszenia przez nią wydatków na zakup środków higieny i czystości. W treści pozwu powódka podnosiła bowiem, że na ten cel przeznacza od 150 zł do 250 zł miesięcznie, przy czym z pism procesowych oraz z zeznań powódki złożonych w toku rozprawy z dnia 17.06.2025 r. wynika, że co do zasady W. K. ponosi wydatki na zakup takich produktów jak środki do kąpieli i pielęgnacji, a także na papier toaletowy, ręczniki papierów czy chusteczki. Mając zatem na uwadze, że powódka nie jest zmuszona z własnych środków kupować artykuły chemii gospodarczej, czy środków piorących, gdyż utrzymanie czystości w placówce należy do obowiązków pracowników (...), a także uwzględniając fakt, że z zakupionych produktów powódka korzysta sama Sąd uznał, że jej twierdzenia w tym zakresie zostały udowodnione co najwyżej do kwoty 150 zł miesięcznie. Choć w ocenie Sądu nawet ta kwota wydaje się wygórowana, biorąc pod uwagę aktualne ceny tych produktów czy np. fakt, że co do zasady zakup np. opakowania kremu, żelu do kąpieli czy nawet papieru toaletowego nie jest wydatkiem ponoszonym co miesiąc. Natomiast twierdzenia powódki co do wysokości wydatków ponoszonych przez nią na zakup leków Sąd uznał za udowodnione do kwoty 400 zł miesięcznie. W ocenie Sądu strona powodowa nie udowodniła bowiem jakoby na ten cel powódka faktycznie przeznaczała aż 600 zł miesięcznie. Nie wynika to ani ze zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego ani nawet z treści pism procesowych powódki. Wręcz przeciwnie, w oparciu o przedłożone do akt faktury i informacje wskazane w piśmie procesowym powódki z dnia 27.05.2025 r. Sąd stwierdził, że średnio miesięczna suma wydatków na leki przyjmowane przez W. Ż.-K. oscyluje w granicach 350 zł. Kwotę tę Sąd ustalił dokonując szczegółowej analizy informacji na temat cen poszczególnych leków i ilości tabletek w opakowaniach, zaczerpniętych zarówno z przedłożonych przez powódkę faktur jak i ze stron aptek internetowych m.in. doz.pl. oraz informacji na temat dawkowania poszczególnych leków, zaczerpniętej z pisma procesowego z dnia 27.05.2025 r. Do uzyskanej w wyniku tych obliczeń kwoty Sąd doliczył wydatki ponoszone przez W. Ż.-K. wpadkowo np. na zakup leków na przeziębienie, leków i maści przeciwbólowych i przeciwzapalnych, które ponoszone są jedynie w razie potrzeby, a których średni miesięczny koszty zakupu nie przekracza kwoty 50 zł. Co oznacza, że łączne koszty zakupu leków wynoszą realnie nie więcej niż 400 zł miesięcznie. Ostatecznie zaś Sąd ustalił, że średnie miesięczne wydatki powódki na zakup dodatkowej żywności, leków, środków higieny i czystości, odzież i tekstylia oraz telefon nie przekraczają kwoty 950 zł.

Dalej, w toku postępowania Sąd ustalił, że powódka utrzymuje się ze świadczenia emerytalnego w wysokości 3 356,90 zł netto miesięcznie. Ze świadczenia tego każdego miesiąca potrącana jest przez ZUS kwota 1 437,07 zł, stanowiąca część obciążającej powódkę opłaty za pobyt w (...). Z pozostałej do wypłaty kwoty 1 919,83 zł powódka uiszcza na rzecz (...) resztę obciążającej ją opłaty w kwocie 912,76 zł miesięcznie. Oznacza to, że do jej dyspozycji pozostaje co miesiąc kwota 1 007,07 zł netto. Skoro więc średnie miesięczne koszty utrzymania W. Ż.-K. wynoszą 950 zł miesięcznie, to nie można zgodzić się z twierdzeniami powódki jakoby nie była ona w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb, a tym samym jakoby znajdowała się w niedostatku. Nadmienić należy, że wysokość świadczenia emerytalnego powódki jest w tylko niewielkim stopniu niższa niż aktualnie obowiązująca wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. Szereg pracowników zarobkując około 3.600 zł netto miesięcznie musi zapewnić sobie wszystkie niezbędne środki do życia, przy czym najwyższe wydatki obejmują koszty mieszkania i żywności, które akurat powódka ma zapewnione. Należy również zauważyć, że tak naprawdę dochody powódki są wyższe niż kwota, która pozostaje jej po potrąceniu opłat za (...). Należy bowiem pamiętać, że W. K. otrzymuje nie tylko podstawowe świadczenie emerytalne ale także świadczenia dodatkowe tj. trzynasta i czternasta emerytura. Choć zaś wysokość tych świadczeń jest niższa niż pobierane przez powódkę świadczenie emerytalne, to jednak może ona dysponować nimi w całości. Świadczenia te nie są bowiem pomniejszane z tytułu opłat za (...). Oznacza to zaś, że przy rozsądnym dysponowaniu swoimi dochodami powódka jest w stanie pokryć nie tylko swoje podstawowe koszty utrzymania, ale też może sfinansować dodatkowe wydatki jak np. koszt zakupu czajnika elektrycznego do swojego pokoju. Wbrew twierdzeniom W. Ż.-K. wydatek tego rodzaju nie zasługuje bowiem na miano koniecznego. Jest to o tyle istotne, że w ramach roszczenia alimentacyjnego powódka może domagać się finansowania jedynie podstawowych bieżących potrzeb życiowych, a nie zapewnienia sobie udogodnień. Z wiedzy Sądu posiadanej w związku z prowadzeniem nadzoru nad działaniem (...) w S. wynika natomiast, że pensjonariusze placówki mają możliwość współkorzystania z tego rodzaju sprzętu w pomieszczeniach wspólnych tj. kuchnie. Nie istnieje więc konieczność nabywania go we własnym zakresie, a wyłącznie możliwość podwyższenia komfortu mieszkańca.

Abstrahując od kwestii pozostawania przez powódkę w niedostatku rozważyć należało, czy powództwo W. Ż.-K. przeciwko R. M. zasługuje na uwzględnienie z uwagi na zasady współżycia społecznego. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie ma takich podstaw. Sąd miał bowiem na uwadze, że pomiędzy stronami istnieje wyraźny konflikt, który trwa przynajmniej od lipca 2023 r. tj. od chwili niemal całkowitego zerwania przez pozwanego kontaktów z powódką. Z wiedzy o doświadczenia życiowego Sądu wynika przy tym, że co do zasady winę za złe relacje rodzinne czy też ich zerwanie, ponoszą zazwyczaj obie strony konfliktu. Biorąc zaś pod uwagę postawę powódki i sposób zachowania, prezentowany przez nią chociażby na sali rozpraw, gdzie obowiązują stosunkowo wysokie standardy kultury osobistej, a gdzie mimo to powódka nie potrafiła zapanować nad własnymi emocjami, w ocenie Sądu nie sposób czynić pozwanemu zarzutu z tego, że nie zdecydował się mieszkać z powódką na stałe, czy częściej ją odwiedzać.

Sąd miał również na względzie to, że choć powódka już od wielu lat przebywa w Domu Pomocy Społecznej to jednak na wystąpienie z powództwem o zasądzenie od pozwanego alimentów zdecydowała się dopiero w 2024 r., a zatem po tym jak zerwane zostały kontakty pozwanego z matką. Jednocześnie ani w treści pozwu ani w toku składanych zeznań powódka nie wskazała żadnych okoliczności, które świadczyłyby o tym, że po lipcu 2023 r. ponoszone przez nią koszty zaspokojenia jej własnych potrzeb znacząco wzrosły lub, że zmniejszeniu uległo pobierane przez nią świadczenie emerytalne. Daje to podstawy do przypuszczenia, że wytoczenie powództwa przeciwko pozwanemu motywowane było nie tyle faktyczną potrzebą uzyskania dodatkowych środków na zaspokojenie własnych potrzeb, co odwetem za zerwanie przez niego kontaktów, a tego rodzaju postawa nie zasługuje na ochronę w trybie art. 5 k.c.

W tych okolicznościach Sąd uznał, że w niniejszej sprawie nie można mówić o istnieniu prawnego obowiązku przyczyniania się przez pozwanego do utrzymania powódki poprzez jej alimentowanie – co najwyżej powinność moralna, którą powinien rozstrzygnąć zgodnie ze swoim sumieniem pozwany. Nie przemawia za tym ani sytuacja materialna powódki, która nie znajduje się w niedostatku jak i zasady współżycia społecznego. Wreszcie nie przemawia za tym fakt zbycia przez pozwanego domu rodzinnego. Godzi się bowiem zauważyć, że sprzedaż domu, stanowiącego część spadku po zmarłym ojcu pozwanego i jednocześnie pierwszym mężu powódki, miała miejsce w 1983 r., czyli ponad 40 lat temu oraz w odmiennych realiach gospodarczych.

Mając zatem na uwadze powyższe, Sąd oddalił powództwo W. Ż.-K. w całości, o czym orzeczono w pkt 1 wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. oraz § 10 ust. 1 pkt. 9 w zw. z § 4 ust. 2 i 3 oraz § 16 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 14 maja 2024 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 763) przyznając pełnomocnikowi powódki kwotę 885,60 zł brutto tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną powódce z urzędu, które nakazał wypłacić ze środków Skarbu Państwa. Na przyznaną kwotę składa się dwukrotność stawki za postępowanie przed sądem I instancji oraz postępowanie zażaleniowe - (240 zł + 120 zł) x 2 – zważywszy na nakład pracy pełnomocnika z urzędu oraz czas trwania postępowania.

sędzia Katarzyna Szymczewska