Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wągrowcu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 września 2022 r.

Sąd Rejonowy w Wągrowcu, Wydział III Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: sędzia Katarzyna Szymczewska

po rozpoznaniu w dniu 02 września 2022 r. w Wągrowcu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa małoletniej A. W. reprezentowanej przez matkę M. W. oraz z powództwa M. W.

przeciwko K. T.

o alimenty i o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego K. T. na rzecz małoletniej A. W. rentę alimentacyjną w kwocie 700 zł (siedemset złotych) miesięcznie, począwszy od dnia 02.12.2021 r., płatną z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki małoletniej M. W.;

2.  Wyrokowi w pkt 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;

3.  Oddala powództwo o alimenty w pozostałym zakresie;

4.  Oddala w całości powództwo M. W.;

5.  Wzajemnie znosi pomiędzy stronami koszty postępowania;

6.  Nie obciąża pozwanego kosztami sądowymi.

sędzia Katarzyna Szymczewska

UZASADNIENIE

We wniosku złożonym dnia 19.11.2021 r. M. W. wystąpiła o udzielenie zabezpieczenia przyszłych roszczeń alimentacyjnych poprzez zobowiązanie K. T. do uiszczenia kwoty 3.000 zł tytułem kosztów utrzymania M. W. przez trzy miesiące w okresie porodu oraz kwoty 3.000 zł tytułem kosztów utrzymania małoletniego dziecka w okresie trzech pierwszych miesięcy po jego urodzeniu, przy czym kwoty te miały być płatne w trzech równych ratach miesięcznych, po 1.000 zł miesięcznie z góry do 5-tego dnia każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi w przypadku opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat, z tym, że dla matki dziecka z datą wsteczną, poczynając od października 2021 r, a dla dziecka poczynając od miesiąca jego urodzenia.

W uzasadnieniu wniosku M. W. podniosła, że jest w 9-tym miesiącu ciąży, a ojcem jej dziecka jest K. T., z którym pozostawała w związku faktycznym, w trakcie którego współżyli oni płciowo. Nadto wnioskodawczyni posiada dwójkę małoletnich dzieci J. i A. rodz. W., pochodzących z poprzedniego związku, na które otrzymuje alimenty. Miesięczne koszty utrzymania lokalu zajmowanego przez nią i jej dzieci wynoszą 1.598 zł, a na zaspokojenie pozostałych potrzeb każdego z domowników, w tym wnioskodawczyni niezbędna jest co miesiąc kwota 1.790 zł. M. W. zatrudniona jest na umowę o pracę i otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 2.700 zł, przy czym od dnia porodu kwota ta ulegnie zmniejszeniu do wysokości 2.100 zł miesięcznie. Wreszcie wnioskodawczyni wskazała, że dotychczas w okresie od maja 2021 r. do listopada 2021 r. uczestnik przekazał jej dobrowolnie łącznie 2.350 zł.

W odpowiedzi na wniosek K. T., zastępowany przez pełnomocnika, wniósł o oddalenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia w całości wskazując, że kwestionuje koszty utrzymania wnioskodawczyni jako niewykazane i częściowo zawyżone. Uczestnik podniósł przy tym, że to on kupował wnioskodawczyni lekarstwa w czasie ciąży, przekazywał jej pieniądze na zakup żywności, środków higieny i czystości, a także sam dokonywał takich zakupów, nadto wskazał, że w okresie ciąży wnioskodawczyni korzystała z opieki medycznej w ramach NFZ. Po urodzeniu dziecka, co miało miejsce 02.12.2021 r., K. T. zawiózł wnioskodawczyni prezent i wręczył jej 400 zł tytułem alimentów za grudzień. Nadto w związku z urodzeniem dziecka wnioskodawczyni przysługuje prawo do dodatkowych świadczeń socjalnych. Wreszcie uczestnik wskazał, że ma już na utrzymaniu trójkę małoletnich dzieci, na które łoży alimenty w łącznej wysokości po 1.500 zł miesięcznie, zatrudniony jest w firmie (...) jako elektryk-ślusarz, a jego wynagrodzenie wynosi 4.694 zł brutto miesięcznie, przy czym jest ono obciążone zajęciem komorniczym. Natomiast miesięczne koszty jego utrzymania wynoszą 1.730 zł, w tym 1.000 zł to kwota jaką przekazuje swoim rodzicom na pokrycie jego udziału w kosztach utrzymania domu, w którym wspólnie zamieszkują i swoje wyżywienie. Na koniec uczestnik wskazał, że ma problemy zdrowotne, przyjmuje na stałe leki i jest w trakcie diagnozowania.

W toku rozprawy przeprowadzonej w sprawie o sygn. akt III RCo 23/21 w dniu 04.01.2022 r. M. W. potwierdziła, że dnia (...) urodziła córkę A. W., pochodzącą z jej związku z K. T., który swoje ojcostwo względem dziecka uznał przez kierownikiem USC w W..

Postanowieniem z dnia 04.01.2022 r. wydanym w sprawie sygn. akt III RCo 23/21 tut. Sąd zarządził rozpoznanie sprawy z wniosku M. W. przy udziale K. T. o zabezpieczenie roszczeń pieniężnych, w trybie procesu o alimenty i o zapłatę, z powództwa M. W. i małoletniej A. W. przeciwko K. T., prowadzonego pod sygn. akt III RC 4/22.

Postanowieniem z dnia 04.01.2022 r. wydanym w sprawie sygn. akt III RC 4/22 Sąd udzielił zabezpieczenia roszczenia na czas trwania procesu poprzez zobowiązanie pozwanego K. T. do uiszczania na rzecz małoletniej córki A. W. ur. (...), tymczasowej renty alimentacyjnej w kwocie 600,00 zł miesięcznie, począwszy od dnia 02.12.2021 roku płatnych z góry do 10-tego dnia każdego kolejnego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki M. W..

Pismem procesowym z dnia 21.01.2022 r. przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki M. W. dokonała zmiany żądania domagając się zasądzenia od pozwanego na rzecz małoletniej powódki renty alimentacyjnej w kwocie po 1.200 zł miesięcznie, płatnej do 10 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia którejkolwiek z rat oraz kwoty 3.000 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z ciążą i porodem, płatnej w miesięcznych ratach po 1.000 zł do 5 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat w uzasadnieniu wskazując, że obecnie koszty utrzymania małoletniej powódki wynoszą 1.824,50 zł miesięcznie, a na zakup wyprawki dla dziecka M. W. przeznaczyła kwotę 3.910 zł.

W odpowiedzi pozwany pismem z dnia 28.02.2022 r. wniósł o oddalenie powództw o alimenty powyżej kwoty 400 zł miesięcznie oraz oddalenie w całości powództwa w zakresie żądania zwrotu kosztów związanych z ciążą i porodem wskazując, że kwestionuje on koszty utrzymania małoletniej powódki co do wysokości, w szczególności w zakresie żywienia, zakupu kosmetyków, środków higieny i czystości, odzieży oraz szczepień podnosząc, że strona powodowa nie wykazała jakoby małoletnia chorowała na skazę białkową i musiała przyjmować specjalne mleko, a tym bardziej by zużywała je w ilości 14 opakowań miesięcznie, brak podstaw do stwierdzenia, że dziecko ma problemy skórne i w związku z tym potrzebuje specjalistycznych kosmetyków, matka małoletniej otrzymała dużo odzieży dla dziecka od swojej rodziny, a fakt korzystania z odpłatnych szczepień nie został wykazany. Dalej pozwany wskazał, że w trakcie ciąży przekazywał M. W. środki pieniężne na pokrycie kosztów jej leczenia i utrzymania oraz na zakup wyprawki, a nadto wspierał ja rzeczowo, dokonując zakupów i pomagał w parach przydomowych oraz remoncie. Ojciec małoletniej zakwestionował także koszty zakupu wyprawki podnosząc, że nie zostały one w żaden sposób wykazane, a część z nich została zdublowana z comiesięcznymi kosztami utrzymania dziecka.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia A. W. urodziła się dnia (...) Pozwany K. T. uznał swoje ojcostwo wobec małoletniej przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w W.. Rodzice małoletniej pozostawali ze sobą w nieformalnym związku. W początkowym okresie ciąży M. W., K. T. zamieszkiwał wraz z nią i dwójką jej małoletnich dzieci J. i A. rodz. W., w domu stanowiącym jej własność, jednak po kilku miesiącach rozstali się i pozwany wyprowadził się do domu swoich rodziców. Nawet po rozstaniu K. T. przekazywał matce małoletniej powódki środki pieniężne na pokrycie części wydatków związanych z zakupem wyprawki dla małoletniej A., w tym w maju, lipcu i sierpniu 2021 r. były to kwoty po 200 zł, we wrześniu 2021 r. 600 zł, w październiku 2021 r. – 500 zł a w listopadzie 2021 r. – 650 zł, łącznie 2.350 zł. Nadto po narodzinach małoletniej powódki pozwany w grudniu 2021 r. przekazał na jej rzecz kwotę 400 zł oraz podarował jej maskotkę, a w czerwcu 2022 r. przekazał matce małoletniej kwotę 400 zł tytułem alimentów.

dowód: odpis aktu urodzenia /k. 67/, potwierdzenie nadania przekazu /k. 176/, zeznania M. W./k. 51-51v, 53-płyta CD, 177v, 179-płyta CD/, zeznania K. T. /k. 177v, 179-płyta CD/

Małoletnia powódka zamieszkuje wraz z matką i dwójką jej starszych dzieci J. A. lat 16 i W. A. lat 12, pochodzącymi z jej małżeństwa z R. W., rozwiązanego wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 11.10.2018 r. sygn. akt XIV C 1227/17, na rzecz których M. W. pobiera alimenty w łącznej wysokości 1.750 zł miesięcznie. Dom w którym zamieszkują obciążony jest hipoteką, stanowiącą zabezpieczenie kredytu spłacanego po połowie przez M. W. i R. W.. Matka małoletniej powódki uiszcza z tego tytułu co miesiąc kwotę 780 zł. Pozostałe miesięczne koszty utrzymania tego lokalu wynoszą: gaz – 75 zł, wywóz ścieków – 13 zł, woda – 32 zł, prąd – 160 zł, wywóz odpadów komunalnych – 128 zł, TV i Internet – 110 zł, opał – 350 zł, ubezpieczenie – 33 zł. Udział małoletniej powódki we wszystkich tych wydatkach wynosi 420 zł.

dowód: rachunki, faktury, decyzje, polisa, potwierdzenia przelewów /k. 9-17, 123-142/, zeznania M. W./k. 51-51v, 53-płyta CD, 177v, 179-płyta CD/

Obecnie poza mlekiem modyfikowanym B. P., małoletnia jada już pokarmy stałe tj. obiadki, deserki, kaszki itp. Co do zasady córka pozwanego jest zdrowa i nie przyjmuje na stałe żadnych leków, ani też nie posiada szczególnych wymagań w zakresie higieny i pielęgnacji, nadal jednak korzysta z pieluszek, przeszła zabieg podcięcia wędzidełka języka, a nadto przyjmuje witaminę D3 i w razie potrzeby również leki na sezonowe infekcje. Matka małoletniej na bieżąco także realizuje szczepienia powódki, przy czym większość z nich jest bezpłatna. Do 6 miesiąca życia powódka otrzymała 5 szczepień, z czego tylko dwie szczepionki były odpłatne, a ich łączny koszt wyniósł 410 zł. M. W. wykonała również badania kontrolne bioderek małoletniej powódki i odbyła z nią prywatną wizytę u otolaryngologa, na co przeznaczyła łącznie 320 zł. Na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej A. niezbędna jest każdego miesiąca kwota około 800 zł, w tym wyżywienie – 350 zł, środki higieny i czystości, pieluszki, kosmetyki, chusteczki nawilżane itp. – 200 zł, leki i leczenie – 50 zł, odzież i obuwie – 150 zł, rozrywka – 50 zł. Łączne miesięczne koszty utrzymania małoletniej A. W. wynoszą ok. 1.220 zł.

dowód: rachunki, faktury, dokumentacja medyczna /k. 69-70, 94-97, 107-121/, zeznania M. W./k. 51-51v, 53-płyta CD, 177v, 179-płyta CD/

M. W. posiada tytuł licencjata administratora publicznego, zatrudniona jest w firmie (...) S.A. na stawisku kierownik sklepu, a jej średnie miesięczne wynagrodzenie z tego tytułu wynosi 2.677,24 zł netto, przy czym obecnie przebywa na urlopie macierzyńskim i pobiera z tego tytułu świadczenie w wysokości 2.100 zł netto miesięcznie. Nadto matka małoletniej powódki podejmuje prace dorywcze w charakterze sprzedawcy, uzyskując z tego tytułu dochód w kwocie 200 zł tygodniowo, a także świadczy usługi krawieckie, co przynosi jej dochód w granicach kwoty 20-50 zł tygodniowo. Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki pobiera także alimenty na dwójkę starszych dzieci w łącznej kwocie 1.750 zł miesięcznie, a także świadczenie wychowawcze 500+ na trójkę małoletnich w łącznej wysokości 1.500 zł miesięcznie.

dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu /k. 8/, zeznania M. W./k. 51-51v, 53-płyta CD, 177v, 179-płyta CD/

K. T., który z zawodu jest elektromechanikiem, poprzednio zatrudniony był w firmie (...) na stanowisku elektryk-ślusarz i uzyskiwał z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości średnio 4.694,83 zł brutto miesięcznie, natomiast od 23.05.2022 r. zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę w Firmie Handlowe Usługowej (...) w Ż. na stanowisku monter izolacji za wynagrodzeniem równym minimalnemu wynagrodzeniu krajowemu.

dowód: zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, umowa o pracę /k. 35, 170-171/, zeznania K. T. /k. 177v, 179-płyta CD/

Od wielu lat u pozwanego występuje zespół zależności alkoholowej, przy czym K. T. nigdy nie podejmował żadnych kroków w celu rozwiązania swojego problemu alkoholowego. Pozwany od wielu lat pali także papierosy. Dnia 21.03.2022 r. ojciec małoletniej powódki zgłosił się do Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie (...) w G., gdzie rozpoznano u niego zaburzenia nastroju w przebiegu zespołu zależności alkoholowej oraz objawy alkoholowego zespołu abstynencji i gdzie przebywał do 07.05.2022 r. K. T. leczy się także kardiologicznie oraz pulmonologicznie i w związku z tym przyjmuje na stałe leki.

dowód: dokumentacja medyczna /k. 40-49, 153-154, 164-168, 172-173/, paragony /k. 174-175/, zeznania K. T. /k. 177v, 179-płyta CD/

Pozwany zamieszkuje wraz z rodzicami, którym przekazuje każdego miesiąca kwotę 1.000 zł na pokrycie swojego udziału w kosztach użytkowania lokalu, wyżywienia oraz zakupu środków higieny i czystości. Nadto K. T. przeznacza każdego miesiąca kwotę 100 zł na zakup odzieży i obuwia, 30 zł na opłacenie abonamentu telefonicznego, około 250 zł na dojazd do pracy oraz 120 zł na zakup leków. Pozwany jest także obciążony obowiązkiem alimentacyjnym na trójkę małoletnich dzieci z jego poprzedniego związku w łącznej wysokości 1.500 zł miesięcznie.

dowód: zeznania B. T. /k. 155-155v, 157-płyta CD/, zeznania K. T. /k. 177v, 179-płyta CD/

W okresie ostatnich 6 miesięcy Powiatowe Urzędy Pracy w W., O., C. i Ż. posiadały ofert pracy na stanowisku elektromechanika za wynagrodzeniem od 3.500 zł brutto do 6.000 zł brutto miesięcznie, kierowcy kat. B za wynagrodzeniem od 3.400 zł brutto do 4.000 zł brutto miesięcznie, ślusarza za wynagrodzeniem od 5.500 zł brutto miesięcznie ora dla osób bez zawodu do 4.500 zł brutto miesięcznie.

dowód: informacje z PUP /k. 184-187v, 189, 191-191v, 193/

Powyższe okoliczności Sąd ustalił w oparciu o wymienione dowody z dokumentów oraz zeznania stron i świadka.

Zeznania M. W. Sąd ocenił jako wiarygodne w przeważającej części, albowiem były one jasne i logiczne, a nadto korelowały z pozostałym zgromadzonym w toku postępowania materiałem dowodowym. W szczególności Sąd miał na uwadze, że powódka wprost przyznała, że w okresie ciąży otrzymała od pozwanego środki finansowe w łącznej kwocie 2.350 zł, przy czym przekazując jej pieniądze pozwany za każdym razem informował ją, że są to pieniądze „na dziecko”. Co więcej przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki przyznała, że kilkukrotnie zdarzyło się, że pozwany przekazał jej zakupione przez siebie produkty dla dziecka tj. środki higieny i czystości. Dalej Sąd miał na uwadze, że matka małoletniej przyznała, iż poza świadczeniem macierzyńskim uzyskuje ona dodatkowe dochody z tytułu prac dorywczych w charakterze sprzedawcy oraz wykonując usługi krawieckie. Wreszcie Sąd miał na uwadze, że M. W. przyznała, że poza małoletnią A. posiada na swoim utrzymaniu dwójkę małoletnich dzieci z poprzedniego związku, na rzecz których otrzymuje alimenty w łącznej kwocie 1.750 zł miesięcznie, a nadto że tytułem podziału majątku zobowiązana jest wpłacać na rzecz byłego męża kwotę 16.900 zł rocznie, przez okres 10 lat. O ile zaś Sąd co do zasady dał wiarę zeznaniom matki małoletniej powódki co do zakresu usprawiedliwionych potrzeb A. o tyle koszty zaspokojenia poszczególnych z nich uznał za zawyżone, biorąc pod uwagę wiek dziecka, jego usprawiedliwione potrzeby oraz sytuację majątkową obojga jej rodziców, przy czym okoliczności te zostaną omówione szerzej w dalszej części tego uzasadnienia.

Co do zasady również zeznania K. T. nie wzbudziły większych wątpliwości Sądu. W szczególności za prawdziwe Sąd uznał twierdzenia pozwanego w zakresie jego sytuacji mieszkaniowej i związanych z tym wydatków, albowiem okoliczności te znalazły swoje potwierdzenie w zeznaniach świadka B. T.. Sąd dał także wiarę twierdzeniom pozwanego co do posiadania przez niego na swoim utrzymaniu trójki małoletnich dzieci z poprzedniego związku, albowiem okoliczności te zostały przyznane przez stronę przeciwną. Również wysokość obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem tych małoletnich nie wzbudziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez stronę powodową. Wreszcie za wiarygodne Sąd uznał twierdzenia ojca małoletniej powódki co do przekazywania przez niego środków finansowych M. W. w okresie jej ciąży, albowiem zostały one potwierdzone przez matkę małoletniej. Sąd nie dał natomiast wiary zeznaniom pozwanego co do jego obecnych możliwości zarobkowych i ich wysokość ustalił w oparciu o pozostały, zgromadzony w toku postępowania materiał dowodowy, przy czym okoliczności te zostaną szerzej omówione w dalszej części uzasadnienia.

Sąd z ostrożnością oceniał zeznania świadka B. T., będącego ojcem pozwanego, a zatem osobą mu najbliższą, albowiem okoliczność ta mogła mieć wpływ na sposób i treść jego zeznań. Niemniej Sąd nie znalazł podstaw do odmówienia im przymiotu wiarygodności. Świadek B. T. zeznawał w sposób jasny, szczery i logiczny, a treść jego zeznań korelowała z pozostałym zebranym w toku postępowania materiałem dowodowym i nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania. W szczególności Sąd miał na uwadze, że świadek potwierdził, że pozwany zamieszkuje wraz z nim i jego żoną oraz że prowadzą oni wspólne gospodarstwo domowe, a pozwany przekazuje mu każdego miesiąca kwotę 1.000 zł na pokrycie kosztów własnego utrzymania tj. udział w kosztach użytkowania mieszkania, wyżywienie i zakup środków higieny i czystości.

Autentyczność przedstawionych przez stronę powodową i pozwanego dokumentów nie była kwestionowana przez strony, Zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowią one dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenie zawarte w ich treści. Do sprawy przedłożono również odpis aktu urodzenia małoletniej powódki. Jako dokument urzędowy zgodnie z dyspozycją art. 244 § 1 i 2 k.p.c. stanowił on dowód tego, co zostało w nim w sposób urzędowy zaświadczone.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Na wstępie godzi się zauważyć, że w niniejszej sprawie pismem procesowym z dnia 21.01.2022 r. ostatecznie M. W., działając jako przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki A. W. wniosła o zasądzenie od K. T. na rzecz małoletniej powódki alimentów w kwocie po 1.200 zł miesięcznie, zaś działając we własnym imieniu wniosła o zasądzenia od pozwanego na swoja rzecz kwoty 3.000 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z ciążą i porodem.

W ocenie Sądu powództwo małoletniej A. W. o zasądzenie alimentów zasługiwało na uwzględnienie, aczkolwiek nie w pełnej żądanej wysokości, natomiast powództwo M. W. o zwrot wydatków związanych z ciążą i porodem nie okazało się zasadne.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci wynika z art. 133 § 1 k.r.o., w myśl którego rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zgodnie zaś z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu, odpowiedni do jego wieku i uzdolnień, prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie. Oznacza to, że im wyższy standard życia rodziców, tym na wyższym poziomie powinni oni zaspokajać potrzeby dzieci i gwarantować zaspokojenie nie tylko potrzeb podstawowych, ale i potrzeb na wyższym poziomie. Ponadto ustawodawca w § 2 art. 135 k.r.o. przewidział możliwość wykonania obowiązku alimentacyjnego w całości lub części względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie także poprzez osobiste starania o jego utrzymanie lub wychowanie. W tym wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego ( por. teza IV i VII uchw. SN z 16.12.1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988r., nr 4, poz. 42 oraz orz. SN z 10.10.1969 r. III CRN 350/69, OSNCP 1970, nr 2, poz. 15 ).

W przypadku opóźnienia w zapłacie przez zobowiązanego świadczeń alimentacyjnych na rzecz uprawnionego, temu ostatniemu przysługuje nadto roszczenie o odsetki ustawowe za opóźnienie w oparciu o art. 481 § 1 i 2 k.c.

Natomiast w myśl art. 141 § 1 k.r.o. ojciec dziecka niebędący mężem matki obowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu.

W ocenie Sądu skoro ustawodawca wskazał, że ojciec niebędący mężem matki jest zobowiązany przyczynić się do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom oznacza to, że te wydatki oraz koszty obciążają nie tylko ojca, ale również matkę dziecka. Przez „rozmiar odpowiadający okolicznościom” należy rozumieć to, że przyczynienie się ojca dziecka do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki zależy od rzeczywistych i koniecznych w danym przypadku wydatków oraz kosztów i od zarobkowych i majątkowych możliwości rodziców dziecka. Wydatki związane z ciążą i porodem obejmują także wyposażenie noworodka w środki pozwalające zaspokoić jego potrzeby w początkowym okresie życia (tzw. wyprawka). Wyprawka stanowi zatem wydatek związany z ciążą i porodem tylko w takim zakresie, w jakim chodzi o wyposażenie dziecka w szczególności w bieliznę, pieluchy i środki higieniczne w ilości i na czas bezpośrednio po urodzeniu. Mogą tu zostać zaliczone również koszty zakupu łóżeczka, pościeli niemowlęcej, wózka czy fotelika samochodowego. Ustalając skład wyprawki, należy mieć także na względzie, że na zaspokojenie bieżących usprawiedliwionych potrzeb dziecka powinny być przeznaczane alimenty ( komentarz do art. 141 kro, Haak 2020, wyd. 1).

Przechodząc do oceny zasadności żądań strony powodowej, w zakresie roszczenia małoletniej powódki o alimenty Sąd uznał je za zasadne jedynie w części tj. do wysokości kwoty 700 zł miesięcznie. Jak bowiem ustalono w toku niniejszego postępowania średnie miesięczne usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej A. oscylują w granicach kwoty 1.220 zł. Wskazać przy tym należy, że ustalając wysokość udziału małoletniej w kosztach utrzymania domu Sąd uwzględnił w nich ratę kredytu hipotecznego, a także wydatki związane z opłaceniem ubezpieczenia, albowiem gdyby matka małoletniej nie zaciągnęła takiego zobowiązania niewątpliwie musiałaby najmować mieszkanie i zamiast tych kosztów, musiałaby uiszczać czynsz najmu. Sąd pominął jednak wydatki związane z opłatą podatku oraz abonamentu telefonicznego. Pierwszy z nich jest bowiem kosztem związanym wyłącznie z prawem własności nieruchomości, a drugi z nich nie dotyczy małoletniej powódki i stanowi wyłącznie koszt utrzymania matki małoletniej oraz ewentualnie jej rodzeństwa, jako osób korzystających z usług telefonicznych. W ocenie Sądu nie zmienia tego fakt, że matka małoletniej może okazjonalnie korzystać z telefonu w celu załatwienia spraw związanych np. z zapewnieniem małoletniej opieki medycznej. W zakresie wydatków na wyżywienie A. Sąd miał na uwadze, że choć małoletnia nadal spożywa mleko modyfikowane B. P., to jednak M. W. zakupując je korzysta z recepty, co znacząco obniża związany z tym wydatek. Nadto jak wskazała matka małoletniej w toku rozprawy z dnia 21.06.2022 r., A. jada już także pokarmy stałe tj. jak obiadki czy deserki, kaszki, a także pija soki. Z wiedzy i doświadczenia Sądu wynika zaś, że małoletnia pija coraz mniej mleka, które zastępowane jest innymi produktami spożywczymi, przy czym o ile w związku z tym zmienia się struktura wydatków na żywienie dziecka o tyle ich wzrost jest co do zasady niewielki. W tych okolicznościach Sąd uznał, że koszty wyżywienia małoletniej powódki nie powinny przekroczyć kwoty 350 zł miesięcznie. Wydatki na zakup pieluch i pozostałych kosmetyków oraz środków higieny i czystości tj. chusteczki nawilżane, balsamy do kąpieli, olejki, kremy na odparzenia itp. Sąd oszacował w oparciu o wiedzę w zakresie przeciętnej wysokości kosztów utrzymania małoletnich dzieci w wieku powódki, posiadaną w związku z prowadzeniem wielu innych postępowań alimentacyjnych oraz uwzględniając powszechnie dostępną wiedzę na temat cen popularnych towarów i usług, mając przy tym na uwadze, że z wiedzy i doświadczenia Sądu wynika, że z wiekiem dobowe zapotrzebowanie na pieluszki u niemowląt spada i w okresie 6-7 miesiąca życia stabilizuje się na poziomie 5-6 szt. dziennie, co z kolei ma wpływ na spadek wydatków związanych z ich zakupem. Nie bez znaczenia dla wysokości wydatków na zakup środków higieny i czystości oraz kosmetyków pozostawał fakt, że jak przyznała w toku rozprawy z dnia 21.06.2022 r. M. W., małoletnia powódka nie posiada w tym zakresie żadnych specjalnych wymagań. Podobnie w przypadku kosztów zakupu leków i leczenia Sąd miał na uwadze, że małoletnia powódka jest co do zasady zdrowa i poza witaminą D3 nie przyjmuje na stałe żadnych leków, ani też nie pozostaje pod opieką lekarzy specjalistów. Wreszcie ustalając koszty zakupu odzieży i obuwia dla małoletniej na kwotę 150 zł miesięcznie a także wydatków związanych z zakupem zabawek, książeczek edukacyjnych, rozrywki itp. na kwotę 50 zł miesięcznie, Sąd miał na uwadze zarówno wiek małoletniej powódki, jej usprawiedliwione potrzeby jak i możliwości zarobkowe obojga rodziców dziecka, uznając że przeznaczanie na zaspakajanie tych potrzeb dziecka wyższych niż ustalone przez Sąd kwot byłoby niezasadne i sprzeczne z zasadą równej stopy życiowej, obowiązującą nie tylko pomiędzy rodzicami i dziećmi, ale także pomiędzy rodzeństwem, w tym rodzeństwem przyrodnim.

Jest bezsporne, że małoletnia powódka nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, a co za tym idzie rodzice są zobowiązani do jej alimentowania zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. Obowiązek ten obciąża rodziców małoletnich w stopniu uzależnionym od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców (art. 135 § 1 k.r.o. oraz art. 129 § 2 k.r.o.).

Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki, która poza małoletnią posiada na swoim utrzymaniu także dwójkę małoletnich dzieci z poprzedniego związku na rzecz których otrzymuje rentę alimentacyjną w łącznej wysokości 1.750 zł miesięcznie, swój obowiązek alimentacyjny realizuje w części poprzez osobiste staranie o wychowanie dziecka (art. 135 § 2 kro). Nadto jednak winna ona również pieniężnie partycypować w pokrywaniu kosztów jej utrzymania. Obecnie M. W. przebywa na urlopie macierzyńskim i w związku z tym pobiera świadczenie macierzyńskie w wysokości 2.100 zł miesięcznie. nadto jednak uzyskuje ona dodatkowe dochody z tytułu pracy dorywczej oraz świadczenia usług krawieckich w łącznej wysokości około 220 - 250 zł tygodniowo. Ze środków tych winna ona zaś, zgodnie z zasadą równej stopy życiowej, zaspokoić swoje usprawiedliwione potrzeby oraz przyczynić się do pokrywania kosztów utrzymania wszystkich małoletnich dzieci.

Jest oczywiste, że pozwany, będąc świadomym ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego względem dziecka powinien w pełni wykorzystać swoje możliwości zarobkowe i majątkowe oraz w sposób odpowiedni gospodarować posiadanymi środkami. Zaznaczyć przy tym należy, iż obowiązek łożenia na zaspokojenie potrzeb dzieci jest obowiązkiem szczególnym, którego realizacja powinna wyprzedzać wszelkie inne zobowiązania, czemu ustawodawca niejednokrotnie dał wyraz w przepisach. Zgodnie z przyjętą linią orzeczniczą dzieci mają w każdej sytuacji prawo do równej stopy życiowej z rodzicami. Oznacza to, iż oboje rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne, w których sami żyją ( por .uch. SN z 16.12.1987 - III CZP 81/86 - OSNC 1988, z. 4 poz. 42).

W toku postępowania Sąd ustalił, że choć obecnie K. T. zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę w Firmie Handlowe Usługowej (...) w Ż. na stanowisku monter izolacji za wynagrodzeniem równym minimalnemu wynagrodzeniu krajowemu, to jednak w okresie gdy inicjowane było niniejsze postępowania od maja 2020 r. zatrudniony był w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku elektryk-ślusarz na podstawie umowy o pracę w firmie (...) w W. i uzyskiwał z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości średnio miesięcznie 4.694,83 zł brutto. Nadto z informacji uzyskanych z Powiatowego Urzędu Pracy w W., Ż., C. i O. wynika, że w okresie ostatnich 6 miesięcy urzędy te posiadały oferty pracy na stanowisku elektromechanika za wynagrodzeniem od 3.500 zł brutto do 6.000 zł brutto miesięcznie, kierowcy kat. B za wynagrodzeniem od 3.400 zł brutto do 4.000 zł brutto miesięcznie, ślusarza za wynagrodzeniem od 5.500 zł brutto miesięcznie ora dla osób bez zawodu do 4.500 zł brutto miesięcznie. W tych okolicznościach Sąd uznał za zasadne przyjęcie, że realnie możliwości zarobkowe pozwanego w rozumieniu art. 135 § 1 k.r.o. oscylują w granicach kwoty 3.600 – 3.700 zł netto miesięcznie.

Z takich dochodów pozwany winien zgodnie z zasadą równej stopy życiowej pokrywać swoje usprawiedliwione potrzeby oraz przyczyniać się do ponoszenia kosztów utrzymania małoletnich dzieci. Jak ustalono w toku postępowania, poza małoletnią A. W., K. T. posiada na swoim utrzymaniu trójkę dzieci z poprzedniego związku. Jego obowiązek alimentacyjny względem tych małoletnich został ustalony na poziomie kwoty 500 zł miesięcznie dla każdego z nich, czyli łącznie 1.500 zł miesięcznie. Oczywiste jest nadto, że pozwany musi zaspokoić także własne usprawiedliwione potrzeby, przy czym na ten cel wystarczając winna być kwota 1.500 zł miesięcznie. Jaka bowiem ustalono w toku postępowania pozwany zamieszkuje w mieszkaniu swoich rodziców i wraz z nimi prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, a na pokrycie swojego udziału w kosztach utrzymania lokalu, wyżywienia i wydatkach na zakup środków higieny i czystości, przekazuje im co miesiąc kwotę 1.000 zł. Nadto pozwany choruje przewlekle, leczy się kardiologiczne oraz pulmonologicznie i przyjmuje na stałe leki, przeznaczając na ten cel kwotę 120 zł miesięcznie, przy czym kwotę tę Sąd ustalił w oparciu o zeznania pozwanego, świadka B. T., a także zgromadzoną w toku postępowania dokumentację medyczną pozwanego. Nadto wobec faktu, że K. T. pracuje poza miejscem swojego zamieszkania, za oczywiste należało uznać, że ponosi koszty dojazdu do pracy, przy czym biorąc pod uwagę aktualne ceny paliwa, a także odległość od miejsca pracy do miejsca zamieszkania pozwanego, w ocenie Sądu wydatek ten oscyluje w granicach kwoty 250 zł miesięcznie. Natomiast mając na uwadze zasadę równej stopy życiowej, a także usprawiedliwione potrzeby pozwanego, Sąd uznał, że wydatki ponoszone przez K. T. na zakup odzieży i obuwia oraz opłacenie abonamentu telefonicznego nie powinny przekroczyć kwoty 130 zł miesięcznie. W tym miejscu godzi się zauważyć, że w toku całego postępowania strona powodowa nie kwestionowała ani zakresu usprawiedliwionych potrzeb pozwanego ani też wysokości kosztów ich zaspokojenia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz małoletniej powódki alimenty w kwocie 700 zł miesięcznie. Choć bowiem w toku niniejszego postępowania ustalono, że całkowite usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej A. W. wynoszą 1.220 zł miesięcznie, obowiązek dokładania osobistych starań o wychowanie i utrzymanie małoletniej powódki spoczywa w całości na matce dziecka, a pozwany nie interesuje się swoją małoletnią córka, nie uczestniczy w jej życiu i nie realizuje z nią kontaktów, co uzasadniałoby obciążenie pozwanego kosztami utrzymania małoletniej w co najmniej 60%, wskazać należy, że alimenty w kwocie 700 zł miesięcznie w całości wyczerpują możliwości zarobkowe pozwanego, w rozumieniu art. 135 § 1 k.r.o. Należy bowiem pamiętać, że choć dochody rodziców mogą nie wystarczać na zaspokojenie wszystkich usprawiedliwionych potrzeb dzieci, to jednak według pkt XII uchwały pełnego składu Sądu Najwyższego z 9 czerwca 1976 r. ( III CZP 46/75, OSNCP 1976, nr 9, poz. 184) podzielaną przez tut. Sąd konsekwencją obowiązywania zasady równej stopy życiowej jest to, że rodzice w żadnym razie nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie może utrzymać się samodzielnie, tylko na tej podstawie, że wykonywanie obowiązku alimentacyjnego stanowiłoby dla nich nadmierny ciężar. Rodzice muszą więc podzielić się z dzieckiem nawet najmniejszymi dochodami. Pogląd ten podzielono i uzupełniono pkt IV uchwały pełnego składu Sądu Najwyższego z 16 grudnia 1987 r. ( III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42) (zob. również np. wyroki SN: z 21 stycznia 1999 r., I CKN 1292/98; z 6 stycznia 2000 r., I CKN 1077/99; z 24 marca 2000 r., I CKN 1538/99; z 16 stycznia 2001 r., II CKN 40/99), gdzie wskazano nadto, że w szczególnych przypadkach, gdy sytuacja dziecka tego wymaga, rodzice mają obowiązek nie tylko dzielenia się choćby najszczuplejszymi swymi dochodami, lecz także wyzbywania się posiadanego majątku bądź jego niektórych składników, aby w ten sposób podołać ciążącemu na nich obowiązkowi alimentacyjnemu, np. dla ratowania zdrowia dziecka. Nie można od nich jednak wymagać zbycia przedmiotów majątkowych przynoszących dochód i stanowiących źródło utrzymania rodziny. W przywołanej uchwale Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r. wskazano również, że zawsze zachodzi potrzeba zachowania rozsądnej równowagi pomiędzy zaspokojeniem potrzeb uprawnionego a poziomem życia zobowiązanego. Podkreślono, że uwzględnienie roszczenia dziecka nie może doprowadzić do niedostatku rodziców. W szczególności w wyroku Sądu Najwyższego z 8 sierpnia 1980 r., sygn. III CRN 144/80, wskazano na niedopuszczalność rozstrzygnięcia sprawy, w rezultacie którego pozwany zostanie pozbawiony najniezbędniejszych środków utrzymania i możliwości najskromniejszej egzystencji.

Rozważając zaś roszczenie powódki M. S. miał na uwadze, że w piśmie procesowym z dnia 21.01.2022 r. domagając się od pozwanego kwoty 3.000 zł powódka wskazała, że na zakup wyprawki dla małoletniej A. przeznaczyła kwotę 3.910 zł, przy czym w żaden sposób nie wykazała ona wysokości poniesionych przez siebie wydatków, co zresztą zostało podniesione w toku postępowania przez stronę pozwaną. Niemniej w oparciu o wiedzę i doświadczenie, posiadane przez tut. Sąd w związku z prowadzeniem wielu innych postępowań alimentacyjnych, a także o uznanie dziecka i roszczenia z tym związane oraz w oparciu o własne doświadczenie życiowe za oczywiste należało uznać, że M. W. faktycznie była zmuszona ponieść przynajmniej część z wydatków wskazanych w piśmie z dnia 21.01.2022 r. Większość z wymienionych tam rzeczy jest bowiem niezbędna dla zapewnienia prawidłowej opieki nad niemowlęciem. Mając zaś na uwadze różnicę w wieku pomiędzy małoletnią powódką a dwójką starszych dzieci M. W. za oczywiste należało uznać, że matka małoletniej nie dysponuje już np. łóżeczkiem czy wózkiem, z których korzystała w okresie niemowlęctwa starszych dzieci. Nie budzi także wątpliwości fakt, że pozwany jako ojciec dziecka winien przyczynić się do pokrycia kosztów związanych z zakupem wyprawki, przy czym jak wskazano wcześniej winien on to zrobić „w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom” co z kolei oznacza, że związane z tym koszty obciążają nie tylko ojca, ale również matkę dziecka. Co więcej „rozmiar odpowiadający okolicznościom” zależny jest nie tylko od rzeczywistych i koniecznych w danym przypadku wydatków oraz kosztów, ale też od zarobkowych i majątkowych możliwości rodziców dziecka. Ma to szczególne znaczenie w przypadku pozwanego K. T., który w okresie gdy tworzył związek z M. W., posiadał już na swoim utrzymaniu trójkę małoletnich dzieci z poprzedniego związku, na rzecz których był obciążony obowiązkiem alimentacyjnym w łącznej wysokości 1.500 zł miesięcznie. Godzi się przy tym zauważyć, że matka małoletniej powódki nie tylko była świadoma tego faktu, w okresie gdy decydowała się na dziecko z pozwanym, ale sama również posiadała na swoim utrzymaniu dwójkę małoletnich dzieci z poprzedniego związku. Wreszcie oceniając zasadność żądania strony powodowej w zakresie zwrotu kosztów zakupu wyprawki Sąd miał na uwadze, że w toku niniejszego postępowania M. W. przyznała wprost, że w okresie od maja 2021 r. do listopada 2021 r. pozwany K. T. przekazał jej łącznie kwotę 2.350 zł., przy czym za każdym razem gdy wręczał jej konkretną kwotę mówił jej, że są to pieniądze „dla dziecka” czy też „na dziecko”. W tych okolicznościach Sąd uznał, że kwota nie tylko 2.350 zł stanowiła wkład pozwanego w zakup wyprawki dla małoletniej powódki, ale też, że w całości wyczerpuje ona zakres w jakim winien on był się przyczynić do pokrywania kosztów jej skompletowania. Jak bowiem wskazano wcześniej, strona powodowa w żaden sposób nie udowodniła jakoby M. W. faktycznie przeznaczyła na ten cel kwotę 3.910 zł. Co prawda matka małoletniej podnosiła, ze powodem braku dowodów zakupu większości ze wskazanych przedmiotów jest fakt, że pochodziły one z drugiej ręki, jednakże M. W. nie przedstawiła nawet dowodów zakupu materaca do łóżeczka czy akcesoriów niemowlęcych tj. butelki, smoczki, które niewątpliwie zakupione były jako produkty nowe. Nadto w ocenie Sądu część z pozycji wskazanych z piśmie z dnia 21.01.2022r. częściowo pokrywa się np. pościel i wyposażenie łóżeczka. Przede wszystkim zauważyć jednak należy, że nawet jeśli faktycznie koszt zakupu wyprawki dla małoletniej A. wyniósł 3.910 zł, jak twierdzi strona powodowa, to przekazując M. W. kwotę 2.350 zł pozwany i tak pokrył związane z tym wydatki w nieco ponad 60%. Biorąc zaś pod uwagę możliwości zarobkowe pozwanego a także fakt, że posiada on już na swoim utrzymania trójkę dzieci z poprzedniego związku oraz w myśl zasady, że ojciec dziecka winien przyczynić się do pokrycia kosztów związanych z zakupem wyprawki „w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom” Sąd doszedł do przekonania, że pokrywając wydatki na rzecz zakupu wyprawki dla małoletniej A. w 60% pozwany wyczerpał swój obowiązek alimentacyjny w tym zakresie, a co za tym idzie oddalił roszczenie strony powodowej co do tej części żądania. W ocenie Sądu obciążenie pozwanego tymi kosztami w większym zakresie byłoby bowiem sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Biorąc pod uwagę powyższe orzeczono jak w pkt 1 wyroku, oddalając w pkt 3 powództwo o alimenty w pozostałym zakresie oraz oddalając w pkt 4 w całości powództwo M. W. o zasądzenie kwoty 3.000 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z ciążą i porodem..

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. i art. 102 k.p.c. a także § 4 ust. 1 pkt 5 i 9 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 ze zm.) uznając, że brak jest podstaw do zasądzania kosztów postępowania od jednej ze stron na rzecz drugiej.

Strona powodowa została zwolniona od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych na podstawie na mocy art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.). Sąd, mając natomiast na uwadze sytuację materialną pozwanego, a w szczególności ciążący na nim obowiązek alimentacyjny wobec czworga małoletnich dzieci, na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania go kosztami sądowymi.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w pkt 1, zasądzającym alimenty, nadano z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności.

sędzia Katarzyna Szymczewska