Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wągrowcu

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 209/24

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.1.1.

B. D.

w okresie od 21 stycznia 2023 r. do 27 listopada 2023 r. z wyłączeniem marca 2023 r., w m. W., gm. (...) uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego poprzez niełożenie renty alimentacyjnej na rzecz jego córki N. D., określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu Wydział III Rodziny i Nieletnich, z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie III RC (...) w kwocie 600 zł miesięcznie, gdzie wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekracza równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych, czym naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, a czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu w okresie od 09 maja 2019 r. do 13 kwietnia 2020 r. kary łącznej roku i 6 miesięcy pozbawiania wolności orzeczonej wyrokiem łącznym tut. Sądu w sprawie sygn. II K (...), którym objęto m. in. kary jednostkowe 7 miesięcy pozbawiania wolności i 9 miesięcy pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem tut. Sądu w sprawie II K (...) za umyślne przestępstwo podobne z art. 209 § 1a k.k.

tj. przestępstwo z art. 209 § 1a k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.  Oskarżony B. D. jest ojcem małoletniej N. D., urodzonej (...)

Na mocy wyroku wydanego dnia 14 lipca 2021 r. przez Sąd Rejonowy w Wągrowcu, III Wydział Rodzinny i Nieletnich w sprawie III RC (...) zasądzono od oskarżonego B. D. na rzecz małoletniej N. D. rentę alimentacyjną w kwocie po 600 zł miesięcznie, począwszy od dnia 20.08.2020 r.

2

2.  Pomimo wydanego wyroku oskarżony nie płacił alimentów na rzecz córki, w tym także w okresie od 21 stycznia 2023 r. do 27 listopada 2023 r. z wyłączeniem marca 2023 r, gdy na poczet należności komornik wyegzekwował kwotę 630 zł.

Oskarżony nie ma kontaktu z dzieckiem, nie przekazuje na jego rzecz żadnych pieniędzy, prezentów i w żaden sposób nie wspomaga matki dziecka w jego wychowaniu.

N. D. ma 17 lat, uczy się w zawodzie sprzedawcy. Odbywa praktyki w M. i z tego tytułu otrzymuje od września 2023 r. 500 zł miesięcznie. Wcześniej w okresie od I 2023 – VIII 2023 r. otrzymywała z tytułu praktyk 320 zł. N. D. ponosi koszty dojazdów do szkoły i na praktyki w łącznej kwocie 280 zł miesięcznie. Jest zdrowym dzieckiem.

zeznania świadka Ż. D.

14-15 w zw. z 97-98

Karta rozliczeniowa

31-34, 91-94

wyjaśnienia oskarżonego w części

52-53 w zw. z 96-97,

3.  Renta alimentacyjna jest wypłacana matce dziecka z Funduszu Alimentacyjnego. Egzekucja prowadzona wobec oskarżonego okazała się bezskuteczna, a łączna wysokość zaległości z tego tytułu stanowi równowartość ponad trzech świadczeń okresowych.

W międzyczasie wobec oskarżonego toczyły się inne postępowania egzekucyjne. Należna oskarżonemu nadpłata podatku PIT za rok 2022 r. została przekazana Komornikowi Sądowemu M. G. do sprawy Km 2757/22.

W okresie wskazanym w zarzucie oskarżony nie był zarejestrowany jako osoba bezrobotna.

Powiatowe Urzędy Pracy P. w okresie objętym zarzutami dysponowało ofertami pracy dla osób bez zawodu. Oferowane wynagrodzenie oscylowało w granicach od minimalnego wynagrodzenia do kwoty 6000 zł brutto.

W okresie od 09 maja 2019 r. do 13 kwietnia 2020 r. oskarżony odbył karę łączną roku i 6 miesięcy pozbawiania wolności orzeczoną wyrokiem łącznym tut. Sądu w sprawie sygn. II K (...), którym objęto m. in. kary jednostkowe 7 miesięcy pozbawiania wolności i 9 miesięcy pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem tut. Sądu w sprawie II K (...) za umyślne przestępstwo z art. 209 § 1a k.k.

Oskarżony przebywał ponadto w zakładzie karnym w okresie od 22.12.2023 r. do 18.08.2024 r.

wyjaśnienia oskarżonego w części

52-53 w zw. z 96-97,

pismo US

139

zaświadczenie o bezskutecznej egzekucji

3

decyzja oraz dokumenty MOPS

4-10

zaświadczenie i dokumenty Komornika

30

pisma z PUP

81

wyrok łączny II K 328/19

41-42

Informacja o osadzeniu

39-40, 43-44

Notatka urzędowa

37 w zw. z k. 70

4.  Matka dziecka Ż. D. pracuje na ½ etatu za wynagrodzeniem 1600 zł. Pobiera też środki z Funduszu Alimentacyjnego oraz otrzymuje świadczenie z programu rodzina 800+. Jest panną. Wraz z nią zamieszkuje jej matka, która pobiera emeryturę w kwocie 1100 zł. Bez pieniędzy z Funduszu Alimentacyjnego Ż. D. nie byłaby w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb córki.

zeznania świadka Ż. D.

14-15 w zw. z 97-98

5.  Matka oskarżonego L. D. (1) w okresie objętym zarzutem nie była hospitalizowana w Szpitalu (...) w C.. Kobiecie udzielano pomocy w ramach (...) w Centrum Medycznym (...) w P.. Konsultacje związane z refluksem żołądkowo – jelitowym oraz stanem astmatycznym nie wymagały hospitalizacji i tego samego dnia pacjentka była wypisywana do domu. W czasie pobytu oskarżonego w zakładzie karnym w okresie od 22.12.2023 r. L. D. (2) pomagał jej syn i córka.

dokumentacja medyczna

105-119

częściowo wyjaśnienia oskarżonego

52-53 w zw. z 96-97,

7.  Oskarżony B. D. - lat 44, z zawodu tapicer, kawaler. Majątku nie posiada. Według oświadczenia zdrowy, raz konsultował się z psychologiem – w maju 2022 r. zdiagnozowano u niego zaburzenia adaptacyjne; na wizytę kontrolną, która miała odbyć się za 3 tygodnie nie stawił się. Był wielokrotnie karany sądownie, w tym czterokrotnie za przestępstwo nie alimentacji.

dane osobopoznawcze

52, 56-57

dane o karalności

58-67

dokumentacja medyczna

128-130

Wyjaśnienia oskarżonego w części

52-53 w zw. z 96-97,

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1.

B. D.

w okresie od 21 stycznia 2023 r. do 27 listopada 2023 r. z wyłączeniem marca 2023 r., w m. (...), gm. (...) uchylał się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego poprzez niełożenie renty alimentacyjnej na rzecz jego córki N. D., określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu Wydział III Rodziny i Nieletnich, z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie III RC (...) w kwocie 600 zł miesięcznie, gdzie wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekracza równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych, czym naraził ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, a czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu w okresie od 09 maja 2019 r. do 13 kwietnia 2020 r. kary łącznej roku i 6 miesięcy pozbawiania wolności orzeczonej wyrokiem łącznym tut. Sądu w sprawie sygn. II K (...), którym objęto m. in. kary jednostkowe 7 miesięcy pozbawiania wolności i 9 miesięcy pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem tut. Sądu w sprawie II K 388/18 za umyślne przestępstwo podobne z art. 209 § 1a k.k.

tj. przestępstwo z art. 209 § 1a k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

- okoliczność, iż brak realizacji obowiązku alimentacyjnego przez oskarżonego był wynikiem konieczności zapewnienia opieki nad chorą matką,

- okoliczność, iż komornik na poczet obowiązku alimentacyjnego zajął kwotę 540 zł z tytułu nadpłaty podatku,

- okoliczność, iż w okresie wskazanym w zarzucie oskarżony leczył się na depresję, co uniemożliwiało mu podjęcie pracy zarobkowej

wyjaśnienia oskarżonego

33-34 w zw. z 70-71,

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2,3,5,6,

Wyjaśnienia oskarżonego

W zakresie w jakim przyznał, że nie płacił alimentów na córkę i nie utrzymuje z nią żadnego kontaktu korespondują z zeznaniami Ż. D. i dokumentacją komorniczą.

2,4

Zeznania Ż. D.

Korespondują z dokumentami w postaci wyroku w sprawie III RC (...), zaświadczeniem o bezskuteczności egzekucji alimentów, kartą dłużnika, a częściowo wyjaśnieniami samego oskarżonego.

1-6

Dokumenty ujawnione na k. 142 akt

Nie budziły wątpliwości, nie były kwestionowane.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, w których wskazał, że brak realizacji obowiązku alimentacyjnego był wynikiem konieczności zapewnienia opieki nad chorą matką. Wprawdzie z załączonej dokumentacji medycznej L. D. (1) wynika, że jest ona osobą schorowaną (astma oskrzelowa, refluks żołądkowy, przebyte 2 zawały k. 118), jednakże nie wymagała hospitalizacji i tego samego dnia była wypisywana do domu w ogólnym stanie dobrym. Nadto oskarżony ma rodzeństwo – brata i siostrę, którzy mieli możliwość sprawowania opieki nad matką, co zresztą czynili w okresie kiedy oskarżony przebywał w zakładzie karnym (od grudnia 2023 r. do 18.08.2024 r.).

Należy przy tym zauważyć, że w toku pierwszego przesłuchania oskarżony wskazywał, że choruje na depresję i pozostaje na utrzymaniu matki. Nie wspominał o opiece nad nią.

Nie znalazła także potwierdzenia podawana przez oskarżonego okoliczność zajęcia przez komornika na poczet obowiązku alimentacyjnego kwoty 540 zł z tytułu nadpłaty podatku. Przeczy temu bowiem pismo komornika (k.121) w powiązaniu z pismem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w P. k. 139, z którego wynika, że kwota ta została przekazana w dniu 02.06.2023 r. komornikowi M. G. do innej sprawy (Km 2757/22).

Odnosząc się do podawanej przez oskarżonego okoliczności leczenia na depresję, należy wskazać, że B. D. tylko raz konsultował się z psychologiem – w maju 2022 r. Wówczas zdiagnozowano u niego zaburzenia adaptacyjne, na wizytę kontrolną, która miała odbyć się za 3 tygodnie nie stawił się. Jak wyjaśnił sam oskarżony, przez pół roku zażywał przepisane leki i czuł się dobrze („myślał, że wszystko jest ok”) k. 97.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

1

B. D.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

W ocenie Sądu materiał zgromadzony w sprawie pozwolił na ustalenie, że oskarżony w przypisanym okresie nie płacił alimentów określonych co do wysokości wyrokiem Sądu Rejonowego w Wągrowcu Wydział III Rodziny i Nieletnich z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie III RC (...), a łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowiła równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych, narażając małoletnią N. D. na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Uchylać się, zgodnie z regułami języka powszechnego, oznacza tyle co unikać (S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik, s. 943). Przestępstwa niealimentacji dopuszcza się wobec tego tylko taka osoba, która może wykonać ciążący na niej obowiązek alimentacyjny, ale tego nie czyni mimo realnych (obiektywnych) możliwości.

Zdaniem Sądu oskarżony w okresie od 21 stycznia 2023 r. do 27 listopada 2023 r. miał obiektywne, realne możliwości łożenia na rzecz córki renty alimentacyjnej, której wysokość została ustalona na kwotę 600 zł miesięcznie. Wskazać bowiem należy, że oskarżony ma 44 lata i jest zdolny do pracy. We wskazanym okresie nie był zarejestrowany jako osoba bezrobotna. W tym czasie PUP w P. dysponował ofertami pracy dla osób bez zawodu. Płaca, która była proponowana przez pracodawców oscylowała w granicach najniższego wynagrodzenia za pracę do 6000 zł brutto. Oskarżony nie był jednak zainteresowany podjęciem zatrudnienia.

Powyższe jednocześnie wskazuje, że oskarżony działał umyślnie z zamiarem bezpośrednim. Brak płacenia renty alimentacyjnej na rzecz dziecka wynikał bowiem jedynie ze złej woli oskarżonego i trwał 9 miesięcy.

W ocenie Sądu taka sytuacja narażała małoletnią N. D. na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. W tym czasie dziecko było bowiem utrzymywane jedynie przez swoją matkę. Pokrzywdzona, aby zaspokoić podstawowe potrzeby dziecka musiał korzystać ze wsparcia funduszu alimentacyjnego. Jak przy tym słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 27 marca 1987 r., V KRN 54/87, OSNPG 1987, nr 8, poz. 103) fakt zaspokajania potrzeb życiowych uprawnionego kosztem znacznego wysiłku osoby współzobowiązanej do alimentacji albo przez inne osoby niezobowiązane, a także z funduszu alimentacyjnego ZUS, nie wyłącza ustawowego znamienia narażania na niemożność zaspokojenia tych potrzeb. Podkreślić należy, że N. D. jest osobą małoletnią i cały czas się uczy. Wprawdzie z tytułu praktyk otrzymywała wynagrodzenie, jednakże nie były to duże kwoty (początkowo 320 zł, a od września 2023 r. 500 zł), szczególnie, że same koszty dojazdów do szkoły i na praktyki wynosiły 280 zł miesięcznie.

Przypisane oskarżonemu przestępstwo popełnione zostało przez niego w warunkach powrotu do przestępstwa, którego przesłanki określone zostały w przepisie art. 64 § 1 k.k. Oskarżony dopuścił się bowiem przypisanego jej przestępstwa z art. 209 § 1a k.k. w ciągu pięciu lat po odbyciu w okresie od 09 maja 2019 r. do 13 kwietnia 2020 r. kary łącznej roku i 6 miesięcy pozbawiania wolności orzeczonej wyrokiem łącznym tut. Sądu w sprawie sygn. II K (...), którym objęto m. in. kary jednostkowe 7 miesięcy pozbawiania wolności i 9 miesięcy pozbawienia wolności orzeczone wyrokiem tut. Sądu w sprawie II K (...) za umyślne przestępstwo podobne z art. 209 § 1a k.k.

☐

3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3. Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4. Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5. Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i
środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

B. D.

1

1

- znaczny stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu wyrażający się w charakterze naruszonego dobra tj. prawa do zabezpieczenia materialnego osób, które nie są w stanie samodzielnie się utrzymać, prawa do godnych warunków życia,

- na niekorzyść oskarżonego przemawia fakt, że był on wcześniej karany, w tym za przestępstwo z art. 209 § 1a k.k. popełnione na szkodę tej samej pokrzywdzonej. Poprzednie skazania nie przyniosły oczekiwanych skutków. W tej sytuacji wymierzona kara musi być odpowiednio surowa, aby oskarżony zaczął poważnie traktować obowiązek alimentacyjny wobec dziecka,

- popełnienie przestępstwa w ramach recydywy specjalnej podstawowej,

- okres niealimentacji wynosił łącznie 9 miesięcy, w tym czasie oskarżony nie miał żadnego kontaktu z dzieckiem,

5.  Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6.  inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Na podstawie powołanych przepisów przyznano wynagrodzenie obrońcy za pomoc prawną świadczoną z urzędu.

3

Sąd w oparciu o dyspozycję art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie.

Oskarżony posiada zadłużenie alimentacyjne, ponadto odbywał karę pozbawienia wolności, nie posiada majątku i dochodu.

7.  Podpis