Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Wągrowcu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2024 roku

Sąd Rejonowy w (...) I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sebastian Sawicki

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Kozłowska

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2024 roku w (...)

na rozprawie

sprawy z powództwa M. C.

przeciwko Towarzystwo (...) spółce akcyjnej z siedzibą
w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2 390,23 zł (dwa tysiące trzysta dziewięćdziesiąt złotych i dwadzieścia trzy grosze),

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 539,31 zł (pięćset trzydzieści dziewięć złotych i trzydzieści jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty,

4.  ściąga z zasądzonego w pkt 1 niniejszego wyroku roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w (...) kwotę 1 053,21 zł (tysiąc pięćdziesiąt trzy złote
i dwadzieścia jeden groszy) tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych,

5.  obciąża pozwaną na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w (...) kwotą1 245,38 zł (tysiąc dwieście czterdzieści pięć złotych i trzydzieści osiem groszy) tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych.

sędzia Sebastian Sawicki

I C 171/21

UZASADNIENIE

Powód M. C. żądał zapłaty od pozwanej Towarzystwo (...) S.A. w W. kwoty 4 411,25 zł wskazując, że na dochodzoną kwotę składają się: 2593,80 zł tytułem odszkodowania za przednie lampy, 1177,45 zł tytułem odszkodowania za tylna klapę, kwota 600 zł tytułem zwrotu kosztów rzeczoznawcy oraz kwota 40 zł tytułem zwrotu kosztów korespondencji.

Wyjaśnił, że w związku ze zdarzeniem z dnia 12 sierpnia 2020 pozwana przyznała powodowi kwotę łącznie 3615,06 zł tytułem odszkodowania za wymianę tylnej klapy. Pozwana w ogóle nie pokryła natomiast szkody związanej z wymianą przednich lamp. M. C. zlecił dwie ekspertyzy, za które zapłacił łącznie 600,00 zł. Z treści ekspertyzy wnikało, że wymiana tylnej kalpy to koszt 4792,51 zł, a w zakresie przednich lamp to koszt 2572,34 zł. Powód zażądał dopłaty do odszkodowania oraz zwrotu kosztów wykonania prywatnych ekspertyz. Powód zażądał również zwrotu kosztów korespondencji z pozwaną, bez poczynienia których nie mógłby realnie dochodzić swoich roszczeń wobec pozwanej.

Pozwana Towarzystwo (...) S.A. w W. (dalej m.in. jako: (...)) w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu na swoją rzecz.

W uzasadnieniu wskazała, że w M. C. był stroną umowy Autocasco zawartej z pozwaną. W pojeździe powoda doszło do dwóch szkód 12 sierpnia oraz 29 października 2020 roku. Obie szkody zgłoszono pozwanej dnia 30 października 2020 roku. W związku ze zdarzeniem z dnia 12 sierpnia 2020 r. przyznano odszkodowanie w kwocie 2593,80 zł, a w związku ze zdarzeniem z dnia 29 października 2020 r. kwotę 3615,06 zł. Integralną częścią postanowień umowy AC stanowiły Ogólne Warunki Ubezpieczenia (...) Autocasco+ z uwzględnieniem aneksu nr (...). Poszkodowany podjął decyzję o naprawie uszkodzeń pojazdu powstałych w wyniku zdarzenia z dnia 12 sierpnia 2020 roku w jednym z warsztatów współpracujących z pozwaną. W dniu 4 października 2020 roku podpisał prośbę o bezgotówkowe rozliczenie szkody zawierającą upoważnienie do wypłacenia odszkodowania na rzecz warsztatu wykonującego naprawę. Pozwana kwotę przyznaną tytułem odszkodowania za szkodę z dnia 12 sierpnia 2020 roku zgodnie z dyspozycją powoda przekazał na rachunek bankowy warsztatu. Do tej pory zlecenie bezgotówkowej likwidacji szkody nie zostało przez powoda cofnięte.

Zdaniem pozwanej kwota dotychczas wypłacona w procesie likwidacji szkody stanowi pełne odszkodowanie w świetle łączącej strony umowy ubezpieczenia AC. Kwestionuje również pozostałe zgłoszone roszczenia. W sprawie nie znajduje zastosowania zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 k.c. właściwa dla reżimu odpowiedzialności wynikającej z ubezpieczeń obowiązkowych OC. Łącząca strony umowa to dobrowolne ubezpieczenie komunikacyjne, gdzie źródłem praw i obowiązków jest umowa oraz właściwe OWU. Zasady ustalania wysokości odszkodowania w przypadku szkody częściowej zawarto w 15 OWU. Powód nie przedłożył faktur dokumentujących naprawę, stąd przy ustalaniu wysokości odszkodowania nie miały zastosowania zasady wyrażone w § 15 ust. 4 OWU. Dlatego co do szkody z dnia 29 października 2020 roku zastosowanie znalazły zapisy § 15 ust. 3 OWU.

Pozwana zakwestionowała żądanie zapłaty z tytułu kosztów kalkulacji i korespondencji, bo nie mieszczą się w katalogu z § 20 OWU. Kalkulacja co do szkody z 12 sierpnia 2020 była całkowicie nieprzydatna do rozstrzygnięcia sprawy. Nie był to koszt celowy, ekonomicznie uzasadniony. Wysokość odszkodowania wynikający z kalkulacji to 2572,34 zł, a według pozwanej 2593,80 zł.

Podała, że sporna między stronami była wysokość kosztów naprawy uszkodzeń pojazdu powstałych wskutek zdarzenia z 29 października 2020 r., zasadność roszczenia powoda o zwrot kosztów związanych ze zleceniem sporządzenia prywatnego kosztorysu naprawy w związku z uszkodzeniami pojazdu powstałymi na skutek zdarzenia z 12 sierpnia 2020 r. oraz zasadność roszczenia powoda o zwrot kosztów korespondencji.

Sąd ustalił, co następuje:

W wyniku zdarzeń z 12 sierpnia 2020 r. i z 29 października 2020 r. został uszkodzony pojazd marki K. (...) o numerze rejestracyjnym (...), data pierwszej rejestracji 1 lutego 2010 r., stanowiący własność M. C. – w dniu 12 sierpnia 2020 r. zostały uszkodzone przednie reflektory, a w dniu 29 października 2020 r. pokrywa bagażnika. W tym czasie pojazd ten był ubezpieczony w (...) m.in. w zakresie ubezpieczenia Autocasco+Serwis –polisa nr (...). Dodatkowo umowa obejmowała brak procentowego pomniejszenia wartości części przy ich wymianie (Autocasco). W pojeździe powoda była zamontowane oryginalne części. Poszkodowany nie naprawił pojazdu po ww. szkodach. W dniu 29 lipca 2022 r. M. C. sprzedał ww. pojazd za 17 500 zł.

Do umowy ubezpieczenia potwierdzonej tą polisą miały zastosowanie ogólne warunki ubezpieczenia (...) Autocasco+, z uwzględnieniem Aneksu Nr (...) (dalej: OWU).

Zgodnie z § 3 ust. 6 OWU umowę ubezpieczenia można zawrzeć w jednym z dwóch wariantów ustalenia wysokości odszkodowania za szkodę częściową: Serwis albo Kosztorys, których wyboru można dokonać wyłącznie w chwili zawierania umowy ubezpieczenia. W § 15 ust. 2 OWU wskazano, że wysokość odszkodowania (przy szkodzie częściowej) wyliczana jest przez (...) w oparciu o wycenę kosztów naprawy pojazdu.

W §3 ust. 3 OWU zapisano, że wycena kosztów naprawy sporządzona przez W. lub na jej zlecenie według cen brutto (z Vat) w obydwu wariantach ubezpieczenia tj. Serwis i (...) wykonywana jest na podstawie indywidualnej oceny uszkodzeń pojazdu związanych z przedmiotowym zdarzeniem z wykorzystaniem do tego celu informacji na temat realnych kosztów naprawy uzyskanych poprzez analizę aktualnej sytuacji rynkowej , której podstawą jest:

1)  koszt robocizny ustalony w oparciu o naprawcze normy czasowe określone przez producenta pojazdu i ujęte w systemie A. lub E. i stawkę z 1 roboczogodzinę ustaloną przez (...) na podstawie stawek stosowanych przez warsztaty poza (...) z terenu województwa względem którego dokonano weryfikacji składki,

2)  koszt części zamiennych w wysokości cen podanych w aktualnych polskich wydaniach systemu A. lub E. z uwzględnieniem cen części zamiennych dystrybuowanych poza siecią oficjalnego producenta/importera pojazdu, zastrzeżeniem:

a) że wycena kosztu części zamiennych dokonywana jest na podstawie cen części zalecanych do stosowania przez producenta pojazdu […] skorygowanych o współczynnik wysokości 0,6 wynikający z uwzględnienia w wycenie cen tzw. zamienników, tj. części zamiennych dystrybuowanych poza siecią oficjalnego producenta/importera pojazdu posiadających stosowną homologację,

b) zastosowania procentowego pomniejszenia wartości części, w zależności od okresu eksploatacji pojazdu określonego zgodnie z poniżej zamieszczoną tabelą (60% dla pojazdów o okresie eksploatacji ponad 10 lat), z uwzględnieniem postanowień pkt 4), 5) i 6), chyba że w umowie zostało ono zniesione,

Zgodnie z §15 ust. 3 pkt OWU w przypadku stwierdzenia w elementach zakwalifikowanych do wymiany wcześniejszych uszkodzeń, uwzględnia się potrącenia wynikające ze stanu technicznego tych części.

Stosownie do §15 ust. 3 pkt 6 OWU jeżeli w trakcie eksploatacji pojazdu dokonano wymiany części, wysokość procentowego pomniejszenia jej wartości ustalana jest indywidualnie w zależności od okresu eksploatacji części zgodnie z tabelą zamieszczoną w pkt 2 b) (§15 ust. 3 OWU).

W §15 ust. 4 OWU zapisano, że wyłącznie w przypadku gdy Ubezpieczający zawierając umowę ubezpieczenia dokonał wyboru wariantu Serwis w razie udokumentowania fakturami Vat poniesionych kosztów naprawy wyższych niż przyjęte w sporządzonej przez (...) wycenie, z uwzględnieniem zastrzeżeń, o których mowa w ust. 3, (...) uzupełni kwotę odszkodowania do poziomu wynikającego z ww. faktur, z ograniczeniami wskazanymi w punktach od 1 do 3 tego ustępu.

Zgodnie z § 20 ust. 1 OWU (...) zwraca w granicach sumy ubezpieczenia koszty wynikłe z zastosowania środków w celu ratowania ubezpieczonego pojazdu oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, jeżeli środki te były celowe, chociażby okazały się nieskuteczne. § 21 ust. 2 OWU stanowi, że odszkodowanie wypłacane jest Ubezpieczonemu. W § 26 OWU zapisano, że jego postanowienia mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawartych od dnia 2 lutego 2016 roku.

Poszkodowany 30 października 2020 r. zgłosił powyższe szkody (...) w ramach ww. ubezpieczenia autocasco.

Dowody: kopia dowodu rejestracyjnego i potwierdzenia ubezpieczenia OC /k. 11/, polisa /k. 23, 61-63/, informacja o ubezpieczeniu /k. 64-65/, ogólne warunki ubezpieczenia /k. 66-69/, informacja administratora danych osobowych /k. 70/, akta szkody /płyta k. 267/, zeznania powoda /k. 191-192/, umowa sprzedaży /k. 202, 209/.

W dniu 4 października 2020 r. M. C. zwrócił się do (...) o bezgotówkowe rozliczenie szkody z dnia 12 sierpnia 2020 r. i wypłacenie odszkodowania na rzecz warsztatu wykonującego naprawę tj. (...) sp. z o.o. w Ł., Filia w P. (dalej: (...) P.).

W piśmie z 9 listopada 2020 r. (...) poinformowała warsztat (...) P., o przyznaniu odszkodowania za szkodę z dnia 12 sierpnia 2020 r. (szkoda numer (...)-01) w kwocie 2593,80zł i tego samego dnia odszkodowanie zostało wypłacone na rachunek ww. warsztatu.

Za pośrednictwem aplikacji mobilnej w dniu 12 listopada 2020 r. poszkodowany poinformował (...), że prosi o wypłatę odszkodowania w gotówce.

(...) 12 listopada 2020 r. poinformowała poszkodowanego, że odszkodowanie zostało już wypłacone na rachunek upoważnionego przez niego warsztatu i powinien skontaktować się z warsztatem.

W piśmie z 3 grudnia 2020 r. (...) podała, że nie uwzględniła reklamacji poszkodowanego z dnia 30 listopada 2020 r. co do szkody z 12 sierpnia 2020 r. Wskazała, że odszkodowanie zgodnie z dyspozycją poszkodowanego z 4 października 2020 r. zostało w dniu 9 listopada 2020 r. wypłacone na rzecz uprawnionego warsztatu. Jednocześnie (...) podała, że jeżeli poszkodowany rezygnuje z naprawy pojazdu we wskazanym warsztacie, to prosi o przesłanie pisemnego anulowania upoważnienia oraz poinformowała poszkodowanego, że wyplata odszkodowania na jego rzecz będzie możliwa po zwrocie odszkodowania przez warsztat.

W piśmie z 17 grudnia 2020 r. (...) podała, że nie uwzględniła reklamacji poszkodowanego z dnia 30 listopada 2020 r. co do szkody z 12 sierpnia 2020 r. Wskazała, że odszkodowanie zostało wypłacone zgodnie z dyspozycją poszkodowanego na rzecz uprawnionego warsztatu. Jednocześnie (...) podała, że jeżeli poszkodowany rezygnuje z naprawy pojazdu we wskazanym warsztacie, to prosi o przesłanie pisemnego anulowania upoważnienia oraz poinformowała poszkodowanego, że wyplata odszkodowania na jego rzecz będzie możliwa po zwrocie odszkodowania przez warsztat.

W piśmie z 4 stycznia 2021 r. (...) podała, że nie uwzględniła reklamacji poszkodowanego z dnia 14 lutego 2021 r. co do szkody z 12 sierpnia 2020 r. Wskazała, że odszkodowanie zostało wypłacone zgodnie z dyspozycją poszkodowanego na rzecz uprawnionego warsztatu. Jednocześnie (...) podała, że jeżeli poszkodowany rezygnuje z naprawy pojazdu we wskazanym warsztacie, to prosi o przesłanie pisemnego anulowania upoważnienia oraz poinformowała poszkodowanego, że wyplata odszkodowania na jego rzecz będzie możliwa po zwrocie odszkodowania przez warsztat.

M. C. w piśmie z 15 lutego 2021 r. wniósł o wypłacenie odszkodowania za szkodę z 12 sierpnia 2020 r. na jego konto zgodnie z przesłanym przez niego kosztorysem oraz o zapłatę kwoty 300 zł tytułem kosztów wykonania tego kosztorysu, zgodnie z załączoną do pisma fakturą.

W piśmie z 19 lutego 2021 r. (...) podała, że nie uwzględniła reklamacji poszkodowanego z dnia 15 lutego 2021 r. co do szkody z 12 sierpnia 2020 r. Wskazała, że odszkodowanie zostało wyliczone i wypłacone zgodnie z OWU (...) zgodnie z dyspozycją poszkodowanego na rzecz serwisu (...).

W piśmie z 25 lutego 2021 r. (...) poinformowała, że z tytułu odszkodowania za szkodę z 29 października 2020 r. przyznała dopłatę w kwocie 292,63 zł, czyli łącznie 3615,06 zł.

Dowody: pismo (...) z 25.02.2021 r. /k. 12v./, prośba o bezgotówkowe rozliczenie szkody /k. 13, 17v., 20/, pismo (...) z 09.11.2020 r. /k. 13v., 14v., 15, 16v., 18v., 20v., 55, 204, 208, 211, 215/, pismo (...) z 19.02.2021r. /k. 14/, pismo (...) z 04.01.2021 r. /k. 15v., 18, 203, 210/, pismo (...) z 17.12.2020 r. /k. 16/, pismo (...) z 03.12.2020 r. /k. 17/, pismo powoda z 15.02.2021 r. /k. 19/, faktura /k. 19v./, kalkulacja wykonana na zlecenie powoda /k. 26-30/, historia wiadomości z aplikacji mobilnej /k. 100-104, 123-134/, zeznania świadka A. S. /k. 116, 217/, zeznania powoda /k. 191-192/, akta szkody /płyta k. 267/.

W piśmie z 9 listopada 2020 r. (...) poinformowała poszkodowanego o przyznaniu odszkodowania za szkodę z dnia 29 października 2020 r. (szkoda numer (...)-01) w kwocie 5215,08zł na podstawie kosztorysu sporządzonego przez warsztat i podała, że odszkodowanie zostanie wypłacone warsztatowi (...) P..

Za pośrednictwem aplikacji mobilnej w dniu 12 listopada 2020 r. poszkodowany poinformował (...), że prosi o wypłatę odszkodowania w gotówce.

(...) 12 listopada 2020 r. poinformowała poszkodowanego, że odszkodowanie zostało już wypłacone na rachunek upoważnionego przez niego warsztatu i powinien skontaktować się z warsztatem.

W piśmie z 22 grudnia 2020 r. (...) poinformowała poszkodowanego o przyznaniu odszkodowania za szkodę z dnia 29 października 2020 r. w kwocie 2439,35 zł na podstawie kosztorysu sporządzonego przez rzeczoznawcę (...) po oględzinach pojazdu powoda. Podała, że odszkodowanie zostanie wypłacone poszkodowanemu za pośrednictwem (...)

W piśmie z 8 stycznia 2021 r. (...) poinformowała poszkodowanego, że z tytułu odszkodowania za szkodę z 29 października 2020 r. przyznała dopłatę w kwocie 883,08 zł, czyli łącznie 3322,43 zł.

M. C. w piśmie z 15 lutego 2021 r. wniósł o wypłacenie odszkodowania za szkodę z 29 października 2020 r. na jego konto zgodnie z przesłanym przez niego kosztorysem oraz o zapłatę kwoty 300 zł tytułem kosztów wykonania tego kosztorysu, zgodnie z załączoną do pisma fakturą.

W piśmie z 25 lutego 2021 r. (...) poinformowała poszkodowanego, że po odwołaniu poszkodowanego w oparciu o załączony przez niego kosztorys, po jego weryfikacji, z tytułu odszkodowania za szkodę z 29 października 2020 r. przyznała dopłatę w kwocie 292,63 zł, czyli łącznie 3615,06 zł.

Koszt naprawy pojazdu marki K. (...) o numerze rejestracyjnym (...) po szkodzie z 29 października 2020 r., wyliczony zgodnie z polisą nr (...) i OWU wynosił 3778,89 zł.

Dowody: pismo (...) z 09.11.2020 r. /k. 21, 140, 161/, pismo powoda z 15.02.2021 r. /k. 21v./, faktura /k. 22/, kalkulacja wykonana na zlecenie powoda po poprawkach pozwanego /k. 24-25, 71-72, 148-151, 165-166/, pismo (...) z 22.12.2020 r. /k. 56-57, 142-143, 162, 207, 214/, pismo (...) z 08.01.2021 r. /k. 58-59, 144-145, 163, 205, 212/, pismo (...) z 25.02.2021 r. /k. 60, 147-148, 164, 206, 213/, historia wiadomości z aplikacji mobilnej /k. 100-104, 123-134, 152v.-158/, zeznania świadka M. G. /k. 138, 180, 173, 175/, zeznania powoda /k. 191-192/, opinia biegłego P. B. /koperta k. 262, k. 291-295/.

Średnia stawka za robociznę przy pracach blacharsko – lakierniczych w nieautoryzowanych warsztatach działających w 2020 r. na terenie aglomeracji (...) wynosiły 118 zł netto.

Dowody: opinia biegłego P. B. /koperta k. 262/.

Przyjęto, że dokumenty złożone i zgromadzone w sprawie są prawdziwe. Nie ma bowiem żadnych podstaw, aby je kwestionować.

Sąd dokonując rekonstrukcji istotnego z punktu widzenia rozstrzygnięcia przebiegu wydarzeń oparł się na zaoferowanym przez strony materiale dowodowym w postaci dokumentów (zwłaszcza na polisie, OWU, aktach szkody, kalkulacji naprawy wykonanych na zlecenie powoda i historia wiadomości z aplikacji mobilnej) oraz zeznaniach powoda M. C. i świadków: A. S. i M. G. oraz opinii biegłego P. B..

Uznano za wiarygodne zeznania powoda M. C. oraz świadków A. S. i M. G., ponieważ były szczere i logiczne oraz znalazły potwierdzenie w zgromadzonych w sprawie dokumentach, w szczególności w aktach szkody i historia wiadomości z aplikacji mobilnej.

Powód wykazał, że w dniu 12 listopada 2020 za pośrednictwem aplikacji mobilnej zrezygnował z bezgotówkowego rozliczenia szkody co do obu zdarzeń (zarówno z 12 sierpnia 2020 r., jak i z 29 października 2020 r.). Relacja powoda była spójna, konsekwentna na etapie całego postepowania. Znalazł potwierdzenie w zeznaniach świadka A. S., pracownika pozwanej prowadzącego postępowanie likwidacyjne co do szkody z dnia 12 sierpnia 2020 roku. Należało następnie rozważyć, czy brak zachowania przez powoda formy pisemnej co do oświadczenia o rezygnacji z bezgotówkowego rozliczenia szkody uprawniało pozwaną do odmowy wypłaty odszkodowania w gotówce. Zdaniem Sadu Rejonowego zachowanie pozwanej nie było uprawnione. Żaden przepis prawa, jak też postanowienia umowy i wzorca (OWU) nie wymagał złożenia tego typu oświadczenia na piśmie. Co więcej, pozwana umożliwiała kanał komunikacji w postaci aplikacji mobilnej. Dlatego oświadczenia złożone elektronicznie tą drogą były skuteczne. Przekonuje o tym również los oświadczenia złożonego tą drogą przez M. C. co do szkody z dnia 29 października 2020 r. Pozwana zrealizowała dyspozycję powoda domagającego się gotówkowego rozliczenia szkody z dnia 29 października 2020 r. Zresztą treść trzech reklamacji dotyczących szkody z dnia 12 sierpnia 2020 roku wskazywała na to, że powód rezygnuje z bezgotówkowego rozliczenia szkody i tak należało te pisma odczytywać. Dlatego niezależnie od powyższych rozważań, powód formę pisemną zachował.

Powód powinien wykazać wysokość zgłoszonych w sprawie roszczeń z uwzględnieniem zapisów umowy i OWU. W sprawie analizie podlega bowiem odpowiedzialność pozwanej w ramach umowy dodatkowego ubezpieczenia AC, której zakres wyznaczała treść łączącego strony stosunku zobowiązaniowego. Powód nie naprawił pojazdu, nie przedłożył faktur Vat za naprawę zgodnie z § 15 ust. 4 OWU. A zatem sposób ustalenia wysokości kosztów naprawy co do obu szkód określał § 15 ust. 3 OWU. Zdaniem Sądu Rejonowego M. C. niezasadnie w pozwie oraz na dalszym etapie procesu jako podstawę zgłoszonych roszczeń powoływał prywatne ekspertyzy załączone do pozwu. Były to bowiem kalkulacje wykonane w oderwaniu od treści łączącego mężczyznę z ubezpieczycielem stosunku zobowiązaniowego. Wysokość należnego powodowi odszkodowania z tytułu zawartej umowy AC był odmienna od zasady pełnego odszkodowania znajdującego swoje unormowanie w art. 361 kc. Zakres odpowiedzialności pozwanej modyfikowały bowiem postanowienia umowy i OWU. Było to szczególnie widoczne, gdy ubezpieczony zdecydował się na gotówkowy sposób rozliczenia szkody rezygnując z naprawy pojazdu w warsztacie współpracującym z pozwaną. Przedstawione przez powoda wyliczenia m.in. nie uwzględniały potrącenia wartości części zamiennych rekomendowanych przez producenta pojazdu o współczynnik korygujący 0,6 (§ 15 ust. 2 lit a).

Zasadniczo ustalenie wysokości kosztów naprawy pojazdu mechanicznego wymaga zastosowania wiadomości specjalnych.

Ustalając wysokość kosztów naprawy po szkodzie z 29 października 2020 r., zgodnie z łączącą strony umową ubezpieczenia Autocasco, Sąd oparł się częściowo na opinii biegłego P. B.. Biegły ustalając wysokość kosztów naprawy niesłusznie posłużył się przyjętą w kalkulacji wykonanej na zlecenie powoda stawką za roboczogodzinę w kwocie 100 zł netto. Z OWU wynikało bowiem, że powinien kierować się średnią stawką z warsztatów nieautoryzowanych, a zatem stawką 118 zł netto (§15 ust.3 pkt 1 lit b) OW). Zatem przyjmując, zgodnie z opinią biegłego, czas prac mechanicznych w wymiarze 27 JC i czas prac lakierniczych w wymiarze 47JC oraz stawkę 118zł netto za roboczogodzinę koszt robocizny wyniesie 554,60 zł. A zatem koszt naprawy auta powoda po szkodzie z 29 października 2020 to łącznie 3 072,27 zł netto, czyli (...),89 brutto.

Nie był zasadny zarzut dotyczący ustalenia wysokości kosztów naprawy w oparciu o aktualny stan tylnej klapy, podczas gdy stan klapy był gorszy. Nie miało to znaczenia, gdyż biegły zakwalifikował ten element do wymiany.

Niesłusznie biegł łączył zniesienie procentowego pomniejszenia ceny części zamiennych z koniecznością przedstawienia faktur za naprawę. Taki wymóg nie wynikał z polisy, ani z OWU. Zniesienie dotyczyło w rozpatrywanym przypadku m.in. pomniejszenia z § 15 ust. 3 pkt 2 lit b) („chyba ze w umownie zostało to zniesione”) oraz § 15 ust. 4 pkt 3 („gdy w umowie zostało zniesione procentowe pomniejszenie wartości części”) . Dlatego stosowanie pomniejszenia cen części o 60% nie było zasadne. Polisa zawierała bowiem zniesienie pomniejszenia wartości części zamiennych. Jednak mimo błędnego rozumowania biegły takiego wyliczenia nie zastosował. Rozumowanie biegłego dotyczyło zapewne jedynie współczynnika korygującego. Biegły słusznie zastosował ten współczynnik korygujący 0,6 pomniejszając wartość części o 40 %. Było to zgodne z § 15 ust. 3 pkt 2 lit a). Zniesienie pomniejszenia wartości części w polisie tego obowiązku nie dotyczył. Nie wynikało to z OWU. Jak wspomniano wcześniej, zniesienie wg wzorca mogło dotyczyć jedynie pomniejszeń przewidzianych w §15 ust. 3 pkt 2 lit. b) oraz ust. 4 pkt 3.

Poza tym wywód opinii biegłego pozostawał spójny, jasny i logiczny. Strony nie zakwestionowały skutecznie prawidłowości ustaleń biegłego. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia opinii biegłego. Zdaniem sądu pisemne opinia została sporządzona w sposób rzetelny i wnikliwy, przez kompetentny podmiot dysponujący odpowiednią wiedzą specjalistyczną oraz doświadczeniem zawodowym, a nadto były jasne, profesjonalne oraz pozbawione wewnętrznych sprzeczności. Ostatecznie też ekspertyza biegłego nie została skutecznie zakwestionowana przez żadną ze stron, ani też żadna ze stron nie wnosiła o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego.

Sąd na podstawie art. 130 ⁴ § 5 k.p.c. pominął dowód z opinii biegłego na okoliczność kosztów naprawy pojazdu powoda po szkodzie z 12 sierpnia 2020 roku, ponieważ powód nie uiścił zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego (k. 234). Zresztą teza dowodowa zakreślona przez powoda nie uwzględniała konieczności ustalenia odszkodowania w zgodzie z zapisami polisy oraz OWU.

Niemniej rozpatrywana sprawa toczyła się w ramach postępowania odrębnego uproszczonego. Powyższe oznaczało, że na podstawie art. 505 ⁷ § 1 k.p.c., ilekroć ustalenie zasadności lub wysokości świadczenia powinno nastąpić przy zastosowaniu wiadomości specjalnych, od uznania sądu zależy powzięcie samodzielnej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy albo zasięgnięcie opinii biegłego. Tymczasem powód na poparcie swoich twierdzeń co do wysokości naprawy pojazdu po szkodzie z 12 sierpnia 2020 roku przedłożył wspomnianą kalkulację prywatną. Sąd rozważył, czy biorąc pod uwagę treść tego dokumentu, treść kalkulacji warsztatu współpracującego z pozwaną zawartej w aktach szkody oraz opinii biegłego B. (składających się na „wszystkie okoliczności sprawy” w rozumieniu powołanej regulacji) – możliwe było ustalenie wysokości należnego powodowi odszkodowania.

Brak było w powołanej kalkulacji prywatnej określenia jakości części i tym samym informacji, czy były to części jakości O i Q podlegające współczynnikowi korygującemu. Ale z kosztorysu warsztatu współpracującego z pozwaną znajdującego się w aktach szkody, który to kosztorys pozwana zaakceptowała na etapie postępowania likwidacyjnego, wynikało, że do naprawy pojazdu powoda w obu kalkulacjach (powoda i warsztatu M. P.) przewidziano te same części i analogiczne prace naprawcze (k. 267). Skoro znajdujący się w aktach szkody kosztorys opracowano na potrzeby bezgotówkowej likwidacji szkody, to uczyniono to w oparciu o § 15 ust. 4 OWU. W kosztorysie pozwanej ujęto zatem części oryginalne zalecane przez producenta pojazdu (§ 15 ust. 4 pkt 1). Skoro w obu kalkulacjach przywołano te same kody części zamiennych, to w obu przypadkach części były takie same. Były to zatem części zalecane przez producenta pojazdu. W kosztorysie powoda ujęto cenę części 1981,70 zł netto, a w kosztorysie pozwanej 1973,80 zł netto. Ich wartość podlegała zatem na podstawie § 15 ust. 3 pkt 2 lit a) pomniejszeniu o współczynnik korygujący 0,6.

W kosztorysie znajdującym się w aktach szkody, z uwagi na związanie polisą znoszącą procentowe pomniejszenie wartości części, określono nadto koszt robocizny na poziomie średniej stawki stosowanej w (...) 135 zł netto (10 JC=1 rbg) (§ 15 ust. 4 pkt 3 OWU). Powód ujął w swojej kalkulacji stawkę 100 zł netto i 7 JC.

Według OWU zastosowanie znajdowała średnia stawka roboczogodziny obowiązująca poza (...) (§ 15 ust. 3 pkt 1 lit. b). Jednocześnie z opinii biegłego P. B. wynikało, że w bardzo zbliżonym okresie czasu (relacja sierpień – październik 2020 roku) średnia stawka za roboczogodzinę prac blacharskich, mechanicznych i lakierniczych wynosiła 118 zł.

Biorąc pod rozwagę wszystkie te okoliczności ustalone w sprawie, Sąd Rejonowy uznał, iż powód wykazał wysokość kosztów naprawy pojazdu po szkodzie z dnia 12 sierpnia 2020 roku. Wysokość tą wyznaczała średnia stawka za roboczogodzinę obowiązująca poza (...) w wysokości 118zł netto, naprawcza norma czasowa w zakresie bezspornym w toku postępowania likwidacyjnego (7 JC) oraz cena części zamiennych (niższa spośród dwóch kalkulacji ustalona przez pozwaną na kwotę 1973,80 zł), którą należało pomniejszyć o współczynnik korygujący 0,6 zgodnie z § 15 ust. 3 pkt 2 lit. a) OWU. Koszty naprawy uzupełniają normalia wielkości 2% wartości części zamiennych. Tak otrzymaną sumę należało powiększyć o podatek vat. W konsekwencji wysokość kosztów naprawy spornego pojazdu po szkodzie z 12 sierpnia 2020 roku z uwzględnieniem postanowień polisy i OWU wynosiła 1587,40 zł (82,6 + (...),28 +23,69 =1290,57 +23%=1587,40zł). Powzięcie przez Sąd samodzielnej oceny w tym względzie pozostawało zasadne również dlatego, że zakres uszkodzeń pojazdu w wyniku zdarzenia z 12 sierpnia 2020 roku był niewielki. Nie wymagał podjęcia skomplikowanych operacji myślowych i matematycznych. Pozwalał skonfrontować pozyskane w sprawie informacje z posiadanym przez sędziego doświadczeniem życiowym oraz zawodowym, nabytym m.in. w szeregu spraw zbliżonego rodzaju.

Sąd zważył co następuje.

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.

Zgodnie z art. 805§1 k.c. zawierając umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie, w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Pojęcie odszkodowania w prawie ubezpieczeniowym jest takie same jak w innych działach prawa cywilnego (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2003 r. sygn. akt V CKN 1668/00 LEX nr 83827).

Pojazd marki K. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność M. C., w dniu 12 sierpnia 2020 r. oraz w dniu 29 października 2020 r. był ubezpieczony w (...) m.in. w zakresie ubezpieczenia Autocasco+Serwis –polisa nr (...).

Powód wykazał, że zostały spełnione warunki wypłaty odszkodowania w gotówce w ramach wariantu serwisowego, ale nie w oparciu o sporządzone na zlecenie powoda kalkulacje.

Z urzędu Sąd ocenił abuzywność postanowień umowy ubezpieczenia, w tym m.in. postanowień OWU dotyczących pomniejszenia ceny części zamiennych o współczynnik korygujący 0,6 zgodnie z §15 ust. 3 pkt 2 lit. a) OWU.

Jak stanowi art. 385 ¹ k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, a nieuzgodnione indywidualnie, nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (§1). Zgodnie z § 2, jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. (§ 3 i 4).

Za sprzeczne z dobrymi obyczajami uznaje się działania wykorzystujące np. niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi więc o działanie potocznie określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające od przyjętych standardów postępowania (m.in. wyrok SA w (...) z dnia 27 stycznia 2011 r, VI ACa 771/10). Rażące naruszenie interesów konsumenta zachodzi natomiast w sytuacji, w których w rażący sposób została naruszona równowaga interesów stron umowy przez to, że jedna z nich wykorzystała swoją przewagę, formułując konkretne postanowienie umowy. Określenie „rażąco" należy stosować do znacznego odchylenia przyjętego uregulowania od zasady uczciwego wyważenia praw i obowiązków (m.in. wyrok SA w (...) z dnia 14 września 2011 r, VI ACa 291/11), czy rażące naruszenie interesów konsumenta oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym (m.in. wyrok SA w (...) z dnia 14 grudnia 2010 r, VI ACa 487/10).

W zakresie sformułowania „główne świadczenia stron” należy wskazać, że kodeks nawiązał tu do znanego w doktrynie terminu postanowień przedmiotowo istotnych (tak też SN w wyroku z 10.7.2014r., I CSK 531/13 oraz w wyroku z 8.6.2004 r., I CK 635/03), przy czym dodatkowo sugeruje odwoływanie się do pojęcia świadczeń głównych i ubocznych; tylko w przypadku gdy chodzi o te pierwsze, uchylona zostaje kontrola ich postanowień, jeśli zostały sformułowane jednoznacznie (zob. (...) Komentarz KC, t. 1, 2008, s. 988).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że nie było podstaw do podważenia zapisów OWU. Po pierwsze postanowienia zawarte w OWU były przejrzyste, jasne i zrozumiałe dla przeciętnego odbiorcy oceniającego rzeczywistość rozsądnie. Nie ma w sprawie mowy o niedoinformowaniu konsumenta na czym polega wariant serwis – zresztą powód się na tę okoliczność w ogóle się nie powoływał. Po drugie nie doszło do rażącego naruszenia interesów konsumenta. Przede wszystkim należy podkreślić, że jest to ubezpieczenie AC, a nie OC, a więc nie obowiązuje z góry zasada, że odszkodowanie ma odpowiadać pełnej wysokości szkody. W przypadku ubezpieczenia AC obowiązuje swoboda umów, a zakres odpowiedzialności odszkodowawczej zależy od uzgodnionego w umowie. W wariancie Serwis poszkodowany miał możliwość udokumentowania kosztów naprawy przedłożonymi fakturami, czego nie uczynił. Nie można w tym wypadku zatem mówić o naruszeniu jego interesów i to rażącym.

Skoro poszkodowany nie przedłożył faktur dotyczących naprawy auta, to uzasadnione było ustalenie przez pozwaną odszkodowania kosztorysowego w oparciu o zapisy OWU, które stanowiły jeden z elementów łączącej strony umowy ubezpieczenia autocasco, w tym przy zastosowaniu współczynnika korygującego koszt części określonego w §15 ust. 3 pkt 2a) OWU.

W sprawie ustalono, że wyliczone zgodnie z polisą oraz OWU odszkodowanie w przypadku szkody z 12 sierpnia 2020 r. powinno wynosić 1587,40 zł, a dla szkody z 29 października 2020 r. 3778,89 zł.

Skoro w ramach odszkodowania za szkodę z 12 sierpnia 2020 roku pozwana nie uiściła na rzecz powoda żadnej kwoty, to zasądzeniu na rzecz powoda podlegała cała kwota odszkodowania, tj. 1587,40 zł, natomiast w przypadku szkody z 29 października 2020 roku pozwana wypłaciła powodowi kwotę 3 616,06, a zatem powinna dopłacić brakującą różnicę w kwocie 162,83 zł (3778,89 zł – 3616,06zł).

Łącznie tytułem odszkodowania zasądzeniu od pozwanej na rzecz powoda podlegała zatem kwota 1750,23 zł.

Powód nie zgłosił żądania zasądzenia odsetek za opóźnienie.

Zasadne było także żądanie zapłaty przez powoda kwoty 640 zł tytułem zwrotu kosztów dwóch ekspertyz prywatnych oraz kosztów korespondencji przedprocesowej. W toku postepowania likwidacyjnego pozwana co do szkody z dnia 29 października 2020 roku zaniżyła (choć nieznacznie) należne powodowi odszkodowanie. Co do szkody z dnia 12 sierpnia 2020 roku, mimo cofnięcia upoważnienia do bezgotówkowego rozliczenia szkody, pozwana w ogóle nie wypłaciła M. C. odszkodowania. Nierzetelne zachowanie ubezpieczyciela spowodowało podjęcie przez powoda czynności nakierowanych na zainicjowanie postępowania sądowego. Dlatego zlecenie wykonania prywatnych ekspertyz w celu skontrolowania działalności pozwanej było zasadne. Tej oceny nie zmienił fakt, iż co do szkody z 12 sierpnia 2020 roku wyliczenia prywatnej ekspertyzy nie podważyły walorów wyliczeń pozwanej. Zupełny brak wypłaty odszkodowania uzasadniał poniesienia kosztów ekspertyzy, skoro powód słusznie utracił zaufanie do poczynań ubezpieczyciela. Powód zmuszony został nadto do wszczęcia postępowań reklamacyjnych i kilkukrotnie drogą pocztową składał pisemne reklamacje (łącznie 4 przesyłki). Doświadczenie życiowe wskazywało, ze żądana przez niego kwota mieściła się kosztach tego typu usług pocztowych.

Zasądzeniu podlegała więc łącznie kwota 2 390,23 zł.

O kosztach rozstrzygnięto na podstawie art. 108§1 k.p.c. w związku z art. 100 k.p.c. zdanie pierwsze i obciążono nimi strony w takim zakresie, w jakim przegrały spór tj. powoda w 45,82 % i pozwaną w 54,18 %. Poniesione przez powoda koszty obejmowały tylko 400 zł opłaty sądowej od pozwu, z czego należy mu się zwrot kwoty 216,72 zł (55,18% z 400 zł). Z kolei pozwana poniosła koszty wynagrodzenia pełnomocnika 900 zł i zaliczki na biegłego w kwocie 750 zł. Łącznie koszty pozwanej wynosiły więc 1650 zł, z czego powód powinien jej zwrócić 756,31 zł (45,82 % z 1650 zł). Po wzajemnym rozliczeniu kosztów procesu zasądzono od powoda na rzecz pozwanej 539,31 zł. W takim samym stosunku obciążono strony nieuiszczonymi kosztami sądowymi (wydatkami na biegłego w kwocie 2298,59 zł wyłożonymi tymczasowo przez Skarb Państwa), dlatego w punkcie 4 wyroku nakazano ściągnąć od powódki z zasądzonego w punkcie 1 wyroku roszczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w (...) kwotę 1053,21 zł (45,82% z 2298,59 zł) oraz w pkt 5 wyroku obciążono pozwaną na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w (...) kwotą 245,38 zł.

Mając na względzie argumentację przedstawioną wyżej, orzeczono jak w wyroku.

sędzia Sebastian Sawicki